Zwolnienie z pracy w czasie urlopu może wydawać się wyjątkowo niesprawiedliwe – szczególnie jeśli pracownik wypoczywa właśnie na plaży, a po powrocie z zasłużonego urlopu czeka go przykra niespodzianka. Czy jednak takie postępowanie pracodawcy jest w Niemczech dopuszczalne? Jakie przepisy obowiązują w takich sytuacjach i co warto wiedzieć, by nie przegapić ważnych terminów?
Czy wypowiedzenie wręczone podczas urlopu jest ważne?
Choć może się to wydawać nieuczciwe, wypowiedzenie umowy o pracę jest w pełni skuteczne, nawet jeśli pracownik przebywa w tym czasie na urlopie – pod warunkiem, że dotarło ono do niego w sposób prawnie właściwy. W niemieckim prawie wypowiedzenie jest tzw. oświadczeniem woli wymagającym doręczenia, co oznacza, że staje się skuteczne w momencie, gdy pracownik ma możliwość zapoznania się z jego treścią.
Kiedy uważa się, że wypowiedzenie zostało doręczone?
Za doręczone uznaje się wypowiedzenie, które trafiło w ręce pracownika w sposób zwyczajowy – najczęściej przez wrzucenie listu do jego skrzynki pocztowej. Zgodnie z orzecznictwem Federalnego Sądu Pracy (Bundesarbeitsgericht, wyrok z 20 czerwca 2024 r., sygn. 2 AZR 213/23), przyjmuje się, że przesyłki doręczane są w godzinach pracy poczty. Od tego momentu adresat ma możliwość zapoznania się z treścią wypowiedzenia – niezależnie od tego, czy zrobi to faktycznie i czy przeszkadzają mu w tym okoliczności takie jak choroba, wyjazd czy inne.
Co, jeśli pracodawca wie, że pracownik jest na urlopie?
Nawet jeśli pracodawca wie o urlopie pracownika, może wysłać wypowiedzenie na jego adres domowy – a będzie ono uznane za skutecznie doręczone, jeśli trafi do skrzynki. Taki pogląd potwierdzają m.in. wyroki Federalnego Sądu Pracy z 22 marca 2012 r. (2 AZR 224/11) i 24 czerwca 2004 r. (2 AZR 461/03).
Trzy tygodnie na złożenie pozwu – kluczowy termin
Od momentu doręczenia wypowiedzenia pracownik ma tylko trzy tygodnie na wniesienie pozwu o ochronę przed wypowiedzeniem (tzw. Kündigungsschutzklage) do sądu pracy. Jeśli tego nie zrobi, nawet wypowiedzenie obarczone błędami formalnymi może stać się skuteczne – wyłącznie z powodu przekroczenia terminu.
Urlop może utrudnić dotrzymanie terminu – co wtedy?
Może się zdarzyć, że pracownik przebywający na urlopie nie ma pojęcia o tym, że wypowiedzenie już do niego dotarło. W takim przypadku sąd pracy może dopuści możliwość złożenia pozwu po terminie – pod warunkiem, że pracownik udowodni, iż nie ponosi winy za jego przekroczenie.
Przykładowo, jeśli pracownik nieświadomie wyjechał na dwutygodniowy urlop i dopiero po powrocie zorientował się, że wypowiedzenie było w skrzynce, sąd może uznać, że uchybienie terminowi było niezawinione. Taki przypadek rozpatrywał m.in. Sąd Krajowy Pracy Saksonii (decyzja z 11 maja 2015 r., 4 Ta 19/15 (6)) oraz Sąd Krajowy Pracy w Berlinie (decyzja z 23 sierpnia 2001 r., 7 Ta 1587/01).
Ale uwaga – są wyjątki
Jeśli pracownik wiedział, że grozi mu wypowiedzenie, lub planował bardzo długi urlop (powyżej 6 tygodni), musi we własnym zakresie zadbać o to, aby mieć dostęp do informacji o ewentualnym doręczeniu wypowiedzenia. W przeciwnym razie sąd może uznać, że sam ponosi winę za przekroczenie terminu (por. wyrok Bundesarbeitsgericht z 25 kwietnia 2018 r., 2 AZR 493/17).
Działaj szybko – najlepiej jeszcze z urlopu
Jeśli pracownik dowie się w czasie urlopu, że otrzymał wypowiedzenie, nie powinien zwlekać. Warto jak najszybciej – telefonicznie lub e-mailem – skontaktować się z prawnikiem, który w jego imieniu wniesie pozew w wymaganym terminie. Niezależnie od okoliczności, pracownik nie powinien liczyć na to, że sąd automatycznie uzna jego opóźnienie za niezawinione.
Podsumowanie
W niemieckim prawie pracy nie istnieje przepis zakazujący doręczania wypowiedzeń w czasie urlopu. Kluczowe znaczenie ma jedynie moment, w którym wypowiedzenie dotarło do pracownika w sposób umożliwiający zapoznanie się z jego treścią. Trzytygodniowy termin na wniesienie pozwu rozpoczyna się od chwili doręczenia, a jego przekroczenie – nawet nieświadome – może mieć poważne skutki.
W wyjątkowych przypadkach można ubiegać się o późniejsze dopuszczenie pozwu, ale każdorazowo wymaga to indywidualnej analizy sytuacji przez sąd. Dlatego warto – również podczas urlopu – zachować czujność i w razie potrzeby działać szybko.
źródło: refrago.de
