SCHUFA – czym jest i jak otrzymać wyciąg z rejestru?

Schufa to niemiecka firma zajmująca się zbieraniem informacji na temat wypłacalności osób trzecich. Jej polskim odpowiednikiem jest KRD – Krajowy Rejestr Długów. Dane są zbierane np. już w momencie zakładania przez Was konta bankowego w Niemczech.

Schufa sama w sobie nie ściąga, ani nie pobiera żadnych danych, a w szczególności nie przeprowadza żadnych badań. Jest tylko i wyłącznie podmiotem zbierającym dane i opiera się na informacjach przekazywanych przez swoich partnerów. Dodatkowo firma ocenia rejestry dłużników niemieckich sądów rejonowych, w których jest się odnotowanym, jeśli złożono oświadczenie pod przysięgą.

Partnerami Schufy na europejskim rynku wewnętrznym są na przykład banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, firmy zajmujące się sprzedażą wysyłkową, towarzystwa leasingowe, sklepy, przedsiębiorstwa telekomunikacyjne, firmy windykacyjne. Pośrednicy kredytowi nie są partnerami Schufy.

Partnerzy Schufy otrzymują ze stowarzyszenia dwa rodzaje informacji: informacje typu A i typu B. Informacje typu B posiadają wyłącznie dane na temat Waszego zachowania jako klient, na przykład czy przestrzegacie umowy i spłacacie terminowo raty. Informacje typu A są istotniejsze. W celu prowadzenia konta czy wydania karty kredytowej partnerzy (w tym wypadku głównie banki) otrzymują obok informacji typu B, także informacje o całym Waszym zadłużeniu.

Co to jest tak zwane „postępowanie scoringowe Schufy“?

Nawet jeśli nie macie sobie nic do zarzucenia (jeśli macie negatywne wpisy w Schufa, to punkty w ogóle nie są naliczane), mogą istnieć wątpliwości co do Waszej wiarygodności kredytowej. Powodem jest postępowanie prognozujące Schufy. Punktacja (czyli scoring) jest wartością procentową pomiędzy 1 a 100 i jest wyliczana komputerowo. Im mniejsza wartość, tym gorsza prognoza finansowa. Prognoza dotyczy procentowego prawdopodobieństwa wystąpienia problemów ze spłatą. Duży procent mówi nam o tym, że spłata np. kredytu jest bardzo prawdopodobna.

Jako klient indywidualny, nie jesteście oceniani według Waszych prywatnych danych, a według informacji w odniesieniu do grupy ludzi o podobnej charakterystyce (podobnych danych). Punktacja ma za zadanie czysto statystycznie „przewidzieć”, czy określona umowa kredytowa będzie przebiegać podobnie jak umowy kredytowe osób o podobnych danych w przeszłości. Ważne informacje, jak stała praca czy wysokie zarobki, nie są brane pod uwagę, ponieważ Schufa nie może zbierać informacji dotyczących majątku i zawodu.

Schufa – nowa regulacja!

Schufa skróciła okres przechowywania wpisów dotyczących zakończonych upadłości konsumenckich z trzech lat do sześciu miesięcy. Firma wprowadziła tę zmianę w życie – i według własnych informacji usunęła wpisy około 250 000 konsumentów, którzy mają za sobą postępowanie w sprawie upadłości konsumenckiej.

Poprzez upadłość konsumencką osoby prywatne mogą uwolnić się od swoich długów, nawet jeśli nie są w stanie wszystkiego spłacić. Efektem końcowym jest tak zwane umorzenie pozostałego zadłużenia. Informacje na ten temat są publikowane na oficjalnym portalu internetowym przez sześć miesięcy.

Czy można zabronić Schufa przekazywania danych?

Postępowanie scoringowe jest kontrowersyjne. Sąd Rejonowy w Hamburgu (nr sprawy 9 C 168/01) zobligował Schufę do tego, aby zaprzestała przekazywania swoim partnerom wartości punktacji, jaką otrzymał dany przedsiębiorca. Jednak wyrok dotyczy tylko tego indywidualnego przypadku. Jeśli chcecie zapobiec, żeby Schufa przekazywała Waszą osobistą punktację dalej, musicie jej tego zabronić odwołując się do sądu.

Jednak nie jest to rozwiązanie godne polecenia: jeśli we wpisie w Schufa nie będzie wyniku punktacji, może się zdarzyć, że pracownik banku odrzuci Wasze pismo – bez punktów nie ma kredytu.

Niemiecki Trybunał Federalny orzekł wyrokiem sądu z dnia 23.01.2014 (VI ZR 156/13): osoby dotknięte wpisem o wiarygodności prowadzonym przez Szufa, mają prawo do informacji, jakie osobiste dane (przede wszystkim dane kredytowe) są zbierane przez firmę i jak wygląda punktacja, czyli tzw. wartości prawdopodobne (Scorewerte). Sama formuła obliczania punktacji pozostaje tajemnicą firmy i nie jest przekazywana do wiadomości zainteresowanych.

Do wartości chronionych tajemnicą handlową zalicza się w pierwszej kolejności ogólne dane użyte we wzorze, np. dane statystyczne, wagę poszczególnych elementów wzoru użytych przy określaniu wielkości prawdopodobieństwa i tworzenie grup porównawczych jako bazy do kart punktacji.

Jeśli Wasz wniosek o kredyt albo o otwarcie konta zostanie odrzucony tylko ze względu na punktację, możecie zaprotestować, że ta wartość odnosi się tylko do określonych grup osób i nie odzwierciedla Waszej osobistej sytuacji finansowej ani Waszego zachowania jako dłużnika.

Dla każdej branży, np. branży kredytowej, handlu wysyłkowego czy branży telekomunikacyjnej, Szufa wylicza oddzielną punktację.

Co to jest tzw. klauzula Schufy (Schufa-Klausel)?

Jeśli chcecie wziąć w Niemczech kredyt, kupić telefon komórkowy albo wziąć w leasing samochód, otrzymacie zazwyczaj do podpisania formularze z tzw. „Klauzulą Schufy” (Schufa-Klausel). Podpisując je zgadzacie się na przekazanie Waszych danych właśnie do Schufy.

W przeszłości dochodziło do wielu sporów w związku z tą klauzulą. Musiała zostać utworzona na nowo, ponieważ Sąd Federalny zabronił przekazywania danych dalej. Od tej pory dane mogą zostać przekazane dalej, jeśli bank przekazujący zweryfikuje ważność i uzasadnienie określonego indywidualnego przekazania informacji przy starannym dopilnowaniu interesów obu stron, a poza tym zorganizuje system informacji kredytowej tak, że zachowane dane oferują możliwie jak najbardziej aktualny wizerunek zdolności kredytowej klienta.

Nie musicie się zgadzać na podpisanie tej klauzuli i możecie ją wykreślić z umowy. Z tym wiąże się jednak niebezpieczeństwo, że przykładowo nie dostaniecie kredytu albo telefonu komórkowego. Jeśli z kolei wykreślicie tą klauzulę w umowie o otwarcie konta bankowego, może się zdarzyć, że niektóre funkcje konta zostaną wyłączone (np. możliwość zaciągnięcia debetu, karta EC, Eurocard albo karta stałego klienta).

Co powinniście wiedzieć o kredytach „bez informacji Schufa“ (ohne Schufa)?

Nie dajcie się nabrać na kredytodawców, którzy w gazetach lub w internecie proponują pieniądze bez informacji o wpisie w Schufa. Oferty te są zazwyczaj mało poważne i niegodne uwagi.

Jakie dane zbiera Schufa?

Schufa zbiera w szczególności dane kontaktowe (imię, nazwisko, data urodzenia, adres, ew. też inne wcześniejsze adresy). Zbierane są również dane osób przebywających za granicą. W dalszej kolejności Schufa zbiera informacje na temat kont bankowych, kont związanych z telefonią komórkową, kart kredytowych, umów leasingowych, płatności ratalnych a także na temat kredytów i poręczeń.

Dodatkowo, oprócz tych informacji, zbierane są także dane, które są z nimi w jakiś sposób powiązane: na przykład czas trwania kredytu, przerwy w płatnościach lub informacje o rozwiązaniu umowy. Ponadto zbierane są informacje, czy nie została cofnięta karta kredytowa lub czy bank nie zamknął konta.

Poza tym Schufa zajmuje się również danymi związanymi z metodami egzekwowania należności, a mianowicie: złożenie oświadczenia pod przysięgą (dawniej zapewnienie z mocą przyrzeczenia), nakaz złożenia oświadczenia pod przysięgą, otwarcie postępowania upadłościowego konsumenta lub postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu, zwolnienie z takiego postępowania z powodu braku majątku.

Jak długo Schufa przechowuje zebrane informacje?

Wpisy w Schufa muszą po pewnym czasie zostać usunięte. Dane dotyczące zapytań (np. zamiar założenia konta bankowego) po 12 miesiącach. Te dane podawane są do ogólnej wiadomości jednak tylko przez 10 dni. Informacje o kredytach zostają zachowane do końca trzeciego roku kalendarzowego po roku, w którym nastąpiła całkowita spłata. Poręczenia są kasowane od razu, jak tylko cały dług (kredyt) zostanie spłacony.

Dane o załatwianiu interesów niezgodnie z zapisami umowy, usuwane są dopiero po trzech latach od uregulowania roszczeń. Informacje o kontach bieżących i kartach kredytowych usuwane są natychmiast wtedy, gdy klient zamknie takie konto. Dane dotyczące kont klientów sklepów usuwane są po 3 latach. Dane dotyczące rejestru dłużników z sądów rejonowych albo nakazy złożenia oświadczenia pod przysięgą usuwane są po 3 latach. Jeśli udowodnicie w Schufa, że sąd rejonowy usunął już wpis, wtedy dane w Schufa też mogą zostać usunięte przed czasem.

Co prawda Schufa powinna usuwać informacje po upływie określonego terminu, ale powinniście to na wszelki wypadek skontrolować. Z naszych informacji wynika, że w rejestrze często znajdują się przestarzałe dane.

Czy można się dowiedzieć jakie dane są zbierane na Wasz temat?

Macie prawo do skontrolowania danych, które są zbierane na Wasz temat (zgodnie z §§ 33ff. Bundesdatenschutzgesetz – Ustawa o Ochronie Danych Osobowych), składając wniosek o raport kredytowy odnoszący się do Waszej osoby. Raz na jakiś czas powinniście sprawdzić dane w Schufa, żeby uniknąć niespodzianek. Najpóźniej wtedy, jeśli postanowicie wziąć w Niemczech przykładowo kredyt albo zakupić coś na raty, powinniście zamówić raport kredytowy w Schufa.

Ważne: Tylko osoby posiadające niemiecki meldunek mogą otrzymać informacje z Schufa!

Jak otrzymać bezpłatny wyciąg z rejestru SCHUFA?

Schufa jest zobowiązana, aby raz w roku udzielić osobom zainteresowanym bezpłatnej informacji na temat przechowywanych danych. W tym celu kliknijcie na poniższy link i wybierzcie „Kostenlose Datenkopie”:

www.meineschufa.de/datenkopie

Jeśli potrzebujecie informacji z Schufa częściej niż raz w roku, istnieją dwie możliwości ich uzyskania:

• zamówienie raportu jednorazowego za 29,95 euro: www.meineschufa.de/schufa-bonitaetsauskunft.
• lub członkostwo (Schufa kompakt) kosztujące 3,95 euro miesięcznie (plus jednorazowo 9,95 euro opłaty aktywacyjnej) i trwające minimium rok (wypowiedzenie umowy minimum miesiąc przed końcem trwania okresu umowy): www.meineschufa.de/meineschufa-kompakt

Co można zrobić, jeśli dane Schufa na Wasz temat są nieprawdziwe?

Jak pokazuje doświadczenie rzeczników konsumentów i prawników, w bazie danych Schufy zdarzają się też błędy. W szczególności poprzednie adresy zamieszkania są czasami przestarzałe, a niektóre wpisy są nieaktualne. W takich sytuacjach sami musicie się postarać, aby dane zostały poprawione lub usunięte. W tym celu należy się zwrócić do Schufy i zgodnie z paragrafem 33ff. Ustawy o Ochronie Danych Osobowych zażądać usunięcia, zablokowania lub sprostowania błędnych danych. Ważne jest, żeby się bronić, ponieważ w innym wypadku możecie być  uznani za ryzykownego klienta, jeśli dane zawierają błędy.

Jeśli Schufa w odpowiednim czasie nie jest w stanie sprawdzić, czy informacje są poprawne czy nie, wtedy zostają one zablokowane do czasu wyjaśnienia sprawy.

Możecie też (i jest to bardzo rozsądne rozwiązanie) równolegle zawiadomić kontrahentów Schufy o konieczności poprawienia danych, ponieważ ten, który spowodował błędny wpis jest zobowiązany do anulowania go i jest też odpowiedzialny za skutki błędnego wpisu.