Święta Bożego Narodzenia to w Niemczech najważniejsze święto w roku – właśnie wtedy spotyka się cała rodzina, aby świętować i spędzić czas w miłej atmosferze. Każda rodzina spędza te świąteczne dni pewnie nieco inaczej, ale jednak istnieją pewne uniwersalne zwyczaje i tradycje, pielęgnowane w całych Niemczech. O nich właśnie chcemy Wam opowiedzieć.
Adwent w Niemczech – der Advent
Okres świąteczny to oczywiście nie tylko Wigilia i Boże Narodzenie, ale też adwent. Rozpoczyna się on cztery niedziele przed Wigilią. Wtedy zazwyczaj otwierane są w Niemczech jarmarki bożonarodzeniowe. Jest to też dobry moment, aby rozpocząć świąteczne dekorowanie domów. Najważniejszy jest wieniec adwentowy z czterema świecami, które zapala się po kolei w każdą niedzielę adwentu. Ponadto adwent to idealny okres na spotkania z rodziną czy znajomymi, aby piec pierniki i ciasteczka oraz pić poncz. Okres przedświąteczny nie pozostaje również bez wpływu na biura i firmy. Tradycyjnie w okresie adwentu odbywają się różne świąteczne imprezy firmowe, z niemieckiego „Weihnachtsfeier”.
Kalendarz adwentowy w Niemczech – der Weihnachtskalender
Kalendarz adwentowy to przede wszystkim dla dzieci, ale również dla niektórych dorosłych rzecz, bez której nie sposób sobie wyobrazić okresu przedświątecznego. Chodzi o kalendarz z 24 okienkami, które otwiera się od 1. do 24. grudnia. Za drzwiczkami znajdują się czekoladki lub drobne upominki, które mają za zadanie umilić czas w oczekiwaniu na święta. Wiele osób w Niemczech przygotowuje kalendarze adwentowe samemu i przybierają one różne formy:
Mikołajki w Niemczech – der heilige Nikolaus
Bardzo ważnym dniem podczas adwentu jest w Niemczech „Nikolaustag“, czyli polskie „Mikołajki”, obchodzone 6. grudnia. Wtedy buty dzieci wypełniane są słodyczami. Ta tradycja wywodzi się jeszcze z 340 roku, kiedy to „Sankt Nikolaus” żył w tureckiej Myrze i uchodził za bardzo szczodrego. Wszystko, co tylko posiadał, rozdawał dzieciom i biednym. Jest on upamiętniany w rocznicę swojej śmierci, czyli właśnie 6. grudnia. Jednak Mikołaj przychodzi tylko do grzecznych dzieci – niegrzeczne dzieci dostają rózgę od jego czeladnika, zwanego w Niemczech Knecht Ruprecht.
Jarmarki bożonarodzeniowe w Niemczech – die Weihnachtsmärkte
Jak już wspomnieliśmy, jarmarki bożonarodzeniowe są bardzo mocno zakorzenione w niemieckiej kulturze. Praktycznie każde miasto posiada przynajmniej jeden „Weihnachstmarkt”. Zazwyczaj otwierane są w pierwszą niedzielę adwentową (choć bywa, że znacznie wcześniej!) i oferują na pięknie przystrojonych stoiskach grzane wino, świąteczne specjały kulinarne, poncz, ozdoby choinkowe, świece i wiele, wiele więcej. Tradycja jarmarków wywodzi się jeszcze z 14. wieku. Najbardziej znany niemiecki Weihnachtsmarkt to ten w Norymberdze – Nürnberger Christkindlesmarkt. Ale też inne miasta słyną ze swoich jarmarków świątecznych, jak np. Drezno czy Aachen. O najpiękniejszych jarmarkach bożonarodzeniowych możecie poczytać tutaj.
Wichteln – czyli obdarowywanie się w okresie przed Świętami Bożego Narodzenia
Bardzo popularną tradycją przedświąteczną jest w Niemczech tzw. „Wichteln”, czyli obdarowywanie się przed Świętami Bożego Narodzenia. Jest ona popularna szczególnie wśród kolegów i koleżanek w pracy, a także wśród przyjaciół. Istnieją różne warianty oraz reguły tego zwyczaju.
Jedną z najpopularniejszcyh wersji jest tzw. „Schrottwichteln”. W tym wypadku podarowuje się stare lub bezużyteczne rzeczy – najważniejsza jest przy tym dobra zabawa podczas rozpakowywania prezentów! Dzięki temu można się w końcu pozbyć niepotrzebnych rzeczy, a przy odrobinie szczęścia osoba obdarowywana być może ucieszy się z prezentu.
Wigilia w Niemczech – der Heiligabend
Po upływie okresu czterech tygodni podjadania czekoladek z kalendarza, picia grzańca na jarmarkach bożonarodzeniowych, pieczenia pierników, dekorowania mieszkań i przetrwaniu szału kupowania prezentów oraz imprezowych firmowych, wtedy nadchodzi Wigilia, czyli najważniejszy dzień świąt Bożego Narodzenia. Warto zwrócić uwagę, że mimo, iż jest to w Niemczech tak ważne święto, to oficjalnie Wigilia nie jest dniem wolnym od pracy, a sklepy są w większości otwarte do godziny 14.00. Tak więc nawet w Wigilię możecie jeszcze zrobić zakupy na ostanią chwilę czy udać się po ostatnie prezenty. Co jeszcze dzieje się tego dnia w Niemczech? Poza uwijaniem się w kuchni, często wtedy dopiero ubierana jest choinka, a w wielu rodzinach rozstawiana jest też szopka bożonarodzeniowa.
Potrawy wigilijne w Niemczech
Jeśli chodzi o potrawy, jakie pojawiają się podczas świąt na niemieckich stołach, to są one bardzo zróżnicowane i w zależności od rodziny – tradycje bywają naprawdę różne. W wielu domach w Niemczech tradycyjną potrawą wigilijną jest pieczeń z gęsi z knedlami lub wigilijny karp. Z kolei niektóre rodziny preferują bogato zastawiony stół w pierwszy i drugi dzień świąt, natomiast w Wigilię jedzą coś „na szybko”, jak np. kiełbaski z sałatką ziemniaczaną. Wszystko po to, aby dzieci nie musiały zbyt długo czekać na prezenty, które stanowią dla nich kulminację wieczoru. Zanim wszyscy domownicy będą mogli rozpakować prezenty, często czytana jest jeszcze jakaś opowieść świąteczna, bądź cała rodzina śpiewa kolędy. W dalszej kolejności czas na pasterkę – przynajmniej dla praktykujących katolików. O północy odbywa się bowiem najważniejsza uroczysta msza świąteczna, podczas której świętowane są narodziny Jezusa.
Boże Narodzenie w Niemczech i drugi dzień świąt
W wielu krajach to właśnie Boże Narodzenie jest najważniejszym spośród tych trzech dni. Jednak w Niemczech wygląda to w ten sposób, że po prostu świętuje się dalej – już bez prezentów, ale często z mszą świętą i koniecznie z pysznym jedzeniem. 25. i 26. grudnia to oficjalnie dni wolne od pracy, więc wykorzystywane są, aby spotkać się z rodziną i przyjaciółmi oraz miło spędzić czas.
Tradycja ubierania choinki pochodzi z Niemiec
- Popularne również w Polsce choinka, kalendarz adwentowy, wieniec adwentowy, jarmarki świąteczne wywodzą się z tradycji niemieckiej i stamtąd przybyły do Polski
- Najstarszy jarmark bożonarodzeniowy jest organizowany w Saksonii. Pierwszy raz odbył się on już w 1434 roku.
- „Cicha noc”, czyli jedna z najbardziej znanych na całym świecie kolęd, została napisana w języku niemieckim przez Franza Xaviera Grubera. Do tej pory przetłumaczono ją na ponad 300 języków.
