Z pewnością w sezonie jesienno-zimowym nie raz Wam się to przytrafia: nagle dopada Was przeziębienie i jesteście zmuszeni kilka następnych dni spędzić w łóżku. Niekiedy nieobecność w pracy przeciąga się na całe dwa tygodnie. Jest to stresujące nie tylko dla osoby chorej, ale także dla pracodawcy. Ale czy zgodnie z niemieckim prawem pracy wolno z tego powodu zwolnić pracownika?
Strach przed utratą pracy z powodu choroby jest często nieuzasadniony. Zależy to jednak od tego, jak długo pracownik jest nieobecny. W tym artykule wyjaśnimy, ile dni nieobecności może uzasadniać obawę o konsekwencje, jakie zasady obowiązują w okresie próbnym i jak można bronić się przed zwolnieniem z powodu choroby.
Zwolnienie z powodu choroby – czy w Niemczech jest to możliwe?
Jeśli jesteście chorzy przez kilka dni w roku, Wasz pracodawca nie może Was tak po prostu zwolnić. Reguluje to ustawa o ochronie przed wypowiedzeniem (niem. Kündigungsschutzgesetz, KSchG). Ważne jest jednak, aby liczba nieobecności z powodu choroby mieściła się w akceptowalnych granicach. Konkretnie oznacza to, że łączny czas choroby nie powinien przekroczyć sześciu tygodni.
Jeśli na przestrzeni roku pracownika często przez dłuższy czas nie ma w pracy z powodu choroby, może to mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie firmy. A to uzasadniałoby wypowiedzenie mu umowy o pracę. Dotyczy to również osób niepełnosprawnych, pod warunkiem, że choroba nie jest stricte związana z samą niepełnosprawnością.
Pracodawca musi jednak wziąć pod uwagę także inne czynniki przy podejmowaniu decyzji o ewentualnym zwolnieniu pracownika. Znaczenie ma na przykład długość stosunku pracy, przyczyna choroby, to, czy inni pracownicy mają podobną ilość nieobecności oraz wiek pracownika.
W przypadku tego rodzaju zwolnienia nie jest konieczne wcześniejsze ostrzeżenie. Jego celem jest bowiem skłonienie pracownika do zmiany zachowania, a w przypadku choroby nie jest to możliwe.
Jakie zasady obowiązują podczas okresu próbnego?
Ochrona przed zwolnieniem często zaczyna obowiązywać dopiero po zakończeniu okresu próbnego. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy pracodawca nie musi więc w ogóle podawać przyczyn zwolnienia, nawet jeśli jest nim choroba. Ma to zastosowanie niezależnie od tego, czy został ustalony okres próbny i jak długo on trwa.
Czy jestem chroniony przed zwolnieniem w czasie choroby?
Wielu pracowników żyje w błędnym przekonaniu, że wypowiedzenie umowy o pracę w czasie choroby jest bezskuteczne. Choroba nie stanowi jednak ochrony przed zwolnieniem.
Nie można natomiast wypowiedzieć umowy o pracę, jeśli pracownik przebywa na urlopie wychowawczym lub macierzyńskim. Również jeśli należy do rady zakładowej, jest on w szczególny sposób chroniony przed zwolnieniem. To samo dotyczy osób o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Czy mam prawo do wynagrodzenia, gdy zostanę zwolniony z pracy z powodu choroby?
Przy spełnieniu określonych warunków pracodawca musi kontynuować wypłacanie wynagrodzenia niezdolnemu do pracy pracownikowi, mimo że został on zwolniony z powodu choroby – dopóki będzie on niezdolny do pracy. Ma to na celu uniemożliwienie pracodawcom uniknięcia obowiązku dalszego wypłacania wynagrodzenia poprzez złożenie wypowiedzenia.
W pierwszych czterech tygodniach zatrudnienia pracownicy nie mają jednak prawa do wynagrodzenia za czas choroby. Zamiast tego otrzymują oni zasiłek chorobowy z kasy chorych. Prawo do wynagrodzenia w przypadku choroby wygasa po sześciu tygodniach od momentu powstania niezdolności do pracy – także wtedy, gdy pracownik otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę.
Pamiętajcie, aby w razie zwolnienia z pracy bezzwłocznie zarejestrować się jako osoba bezrobotna, aby móc na czas otrzymać zasiłek dla bezrobotnych.
A co jeśli jest szansa na powrót do zdrowia?
Aby zwolnienie było uzasadnione prawnie, musi istnieć podstawa do założenia, że nie ma szans na poprawę sytuacji w przyszłości. Na przykład, jeśli pracownik złamie nogę i z tego powodu jest niezdolny do pracy przez okres dłuższy niż sześć tygodni, nie ma powodu do zwolnienia.
Jeśli natomiast ktoś często choruje na grypę lub inne choroby zakaźne, wskutek czego jest nieobecny w pracy przez ponad sześć tygodni w ciągu roku, pracodawca ma podstawy do tego, by go zwolnić. Jest tak dlatego, że częste choroby to zły prognostyk na przyszłość.
Czy negatywne prognozy są podstawą do zwolnienia?
Jeśli pracownik jest nieobecny przez dłuższy czas z powodu poważnej choroby, wówczas również rokowania mogą uzasadniać zwolnienie z powodu choroby. W tym przypadku, zgodnie z prawem pracy, zawsze należy mieć na uwadze ryzyko dla firmy.
Na przykład, jeśli pracownik cierpi na dyskopatię i rokowania są negatywne, istnieje bardzo duże ryzyko, że będzie on nieobecny w pracy, co zwiększy koszty ponoszone przez firmę. Konsekwencją tego może być wypowiedzenie mu umowy o pracę w związku z jego chorobą.
Jak mogę zapobiec zwolnieniu z powodu choroby?
Jeśli dostaliście wypowiedzenie z powodu ciężkiej choroby i związanego z nią ryzyka, być może uda Wam się zapobiec zwolnieniu okazując pozytywną prognozę od Waszego lekarza.
Ciężar dowodu spoczywa jednak na pracowniku. Oznacza to, że musicie sami postarać się o uzyskanie zaświadczenia o pozytywnych rokowaniach co do Waszego stanu zdrowia.
