Z umów o pracę na czas określony zadowoleni są przede wszystkim pracodawcy. Dzięki nim mogą przez długi czas sprawdzać kwalifikacje nowo zatrudnionych osób. Ponadto firmy mogą elastycznie zarządzać personelem, jeśli na przykład nagle spadnie ilość zleceń.
Z kolei dla pracowników umowa na czas określony oznacza przede wszystkim jedną rzecz: niepewność w planowaniu życia. Jakby tego było mało, istnieje wiele błędnych przekonań na temat umów na czas określony. W tym artykule obalamy te mity.
Mit 1: umowy o pracę na czas określony mogą być zawarte na okres nie dłuższy niż dwa lata
Istotnie, § 14 ust. 2 niemieckiej ustawy o pracy w niepełnym wymiarze czasu i umowach o pracę na czas określony (niem. Gesetz über Teilzeitarbeit und befristete Arbeitsverträge, TzBfG) stanowi, że okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony nie może przekroczyć dwóch lat, jeżeli nie ma obiektywnego powodu, który by uzasadniał takie rozwiązanie. Istnieją jednak wyjątki, o których wielu pracowników nie wie:
- Istnieje obiektywny powód: umowa o pracę, która z przyczyn obiektywnych została zawarta na czas określony, może trwać dłużej niż dwa lata. Dzieje się tak na przykład w przypadku gdy dany pracownik zastępuje osobę przebywającą na urlopie wychowawczym lub zwolnieniu lekarskim. Ograniczenie czasu trwania umowy o pracę może też nastąpić po ukończeniu studiów lub szkolenia zawodowego (więcej obiektywnych powodów wymieniono w § 14 ust. 1 TzBfG).
- Nowo powstała firma: w ciągu pierwszych czterech lat po założeniu firmy pracownicy mogą być zatrudniani na czas określony przez okres do czterech lat (§ 14 ust. 2a TzBfG).
- Odstępstwa przewidziane w układzie zbiorowym pracy: strony układów zbiorowych mogą ustalić dłuższy czas trwania umowy o pracę na czas określony. Zgodnie z decyzją Federalnego Sądu Pracy (niem. Bundesarbeitsgericht, BAG) z 2019 roku, strony układów zbiorowych mogą zgodzić się na zawieranie umów na czas określony bez obiektywnego powodu przez okres do sześciu lat, przy czym umowy te mogą być przedłużane maksymalnie dziewięć razy (sygn. akt: 7 AZR 410/17).
- Starsi pracownicy: pracownicy w wieku 52 lat i starsi, którzy byli bezrobotni przez co najmniej cztery miesiące zanim zostali zatrudnieni, mogą otrzymać umowę na czas określony na okres do pięciu lat (§ 14 ust. 3 TzBfG).
Mit 2: nie ma znaczenia to, w którym momencie umowa o pracę na czas określony zostaje przedłużona
Nieprawda! Umowa może być przedłużona tylko w czasie jej trwania. Jeśli na przykład umowa zawarta na czas określony kończy się 31 stycznia, a przedłużenie umowy zostaje podpisane dopiero 1 lutego, to zgodnie z prawem jest to równoznaczne z nowym zatrudnieniem. Jednak zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony bez obiektywnego powodu jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony.
Mit 3: w przypadku umowy o pracę na czas określony obowiązuje ustawowy okres wypowiedzenia
„Stosunek pracy na czas określony może zostać rozwiązany w trybie zwyczajnym tylko wtedy, gdy jest to uzgodnione w indywidualnej umowie lub w obowiązującym układzie zbiorowym” – mówi w §15, ust. 3 niemiecka ustawa o pracy w niepełnym wymiarze czasu i umowach o pracę na czas określony (niem. Gesetz über Teilzeitarbeit und befristete Arbeitsverträge, TzBfG). Ani pracodawca, ani pracownik nie mogą zatem wypowiedzieć umowy o pracę na czas określony przed upływem czasu, na który została zawarta. Odstępstwa od tej zasady mogą być przewidziane w umowie o pracę lub w układzie zbiorowym pracy. Niemniej jednak wypowiedzenie umowy w trybie nadzwyczajnym jest możliwe także w przypadku umów zawartych na czas określony.
