Poród w Niemczech i formalności, które należy załatwić – instrukcja krok po kroku!

Poród w Niemczech – z Dojczland.info dasz radę!

Formalności po porodzie w Niemczech i inne sprawy, które trzeba załatwić w urzędach to zazwyczaj domena tatusiów. Najlepiej, jeśli jeszcze przed porodem wspólnie posegregujecie wszystkie dokumenty. Niektóre sprawy trzeba załatwić wcześniej, a inne mogą poczekać, aż dziecko będzie na świecie. W niniejszym artykule powiemy Wam o co i kiedy powinniście się ubiegać.

Mutterschaftsgeld czyli zasiłek macierzyński: najpóźniej siedem tygodni przed terminem porodu

Zasiłek macierzyński płaci kasa chorych i właśnie tam musicie złożyć wniosek o to świadczenie. Wystarczy tutaj zwykłe podanie lub formularz ze strony internetowej Waszej kasy chorych. Ważne jest, żebyście nie zapomnieli wysłać razem z takim podaniem zaświadczenia od ginekologa na temat ciąży. Nasza wskazówka: złóżcie wniosek o zasiłek macierzyński pilnując terminu jego wpływu, ponieważ kasa chorych może odmówić wypłaty zasiłku, jeśli wniosek wpłynie za późno.

Więcej na temat Mutterschaftsgeld przeczytacie tutaj: Czym jest zasiłek macierzyński w Niemczech i jak go zdobyć?

Elternzeit czyli urlop rodzicielski: najpóźniej siedem tygodni przed jego rozpoczęciem

Jeśli jesteście czynni zawodowo i chcecie skorzystać z urlopu rodzicielskiego, musicie złożyć wniosek o taki urlop najpóźniej siedem tygodni przed jego rozpoczęciem. Jeśli jeszcze wcześniej wiecie, jak chcecie rozplanować Wasz urlop rodzicielski to taki wniosek możecie złożyć również we wcześniejszym terminie. We wniosku musicie podać, jak mają wyglądać pierwsze 24 miesiące tego urlopu. Elternzeit trwa maksymalnie trzy lata i możecie skorzystać z takiej możliwości albo razem z żoną albo jedno po drugim. W tym czasie możliwa jest też praca na niepełny etat, w wymiarze 30 godzin tygodniowo. Jeśli zdecydujecie się na pracę w niepełnym wymiarze godzin, podajcie najlepiej od razu preferowaną liczbę godzin i dokładny czas pracy. Radzimy, aby wszelkie ustalenia z pracodawcą mieć na piśmie, tak, aby nie doszło do żadnych niepotrzebnych sporów czy niejasności. Najpóźniej osiem tygodni przed upływem drugiego roku Elternzeit musicie się wiążąco określić co dalej. Ponadto nie musicie wykorzystać całego urlopu rodzicielskiego w jednym ciągu.

Więcej na temat Elternzeit przeczytacie tutaj: Elternzeit – czyli wszystko co musisz wiedzieć o urlopie wychowawczym w Niemczech!

Akt urodzenia: tydzień po urodzeniu

Akt urodzenia wystawiany jest w Urzędzie Stanu Cywilnego (Standesamt). Dla większości świeżo upieczonych ojców jest to bardzo wzniosła chwila i wspaniałe uczucie, trzymać w rękach akt urodzenia dziecka. Macie tydzień, żeby iść do urzędu. W niektórych niemieckich klinikach to sekretariat przekazuje dane do Urzędu Stanu Cywilnego. Akt urodzenia rodzice otrzymują w czterech egzemplarzach. Dwa egzemplarze są dla Was, jeden dotyczy wniosku o Elterngeld a ostatni potrzebny będzie do podania o Kindergeld.

Potrzebne Wam będą następujące dokumenty:

• zaświadczenie o porodzie od lekarza lub w przypadku porodu w domu albo w domu narodzin zaświadczenie od położnej
• ważny dowód osobisty lub paszport obojga rodziców
• jeśli jesteście małżeństwem, to także akt ślubu
• jeśli nie jesteście małżeństwem, potrzebny będzie akt urodzenia partnerki (matki dziecka)
• jeśli macie już uznanie ojcostwa i zobowiązanie do opieki, potrzebny będzie jeszcze Wasz akt urodzenia

Biuro meldunkowe: jak tylko otrzymacie akt urodzenia dziecka

Jeśli dysponujecie już aktem urodzenia, musicie jeszcze zgłosić Wasze dziecko w biurze meldunkowym i to dość szybko. Co prawda biuro meldunkowe otrzymuje po pewnym czasie informację z Urzędu Stanu Cywilnego, jednak mimo to konieczne jest osobiste zgłoszenie.

Abyście mogli skorzystać z kwoty wolnej od podatku ze względu na posiadanie dzieci i ew. zmienić klasę podatkową, musicie się zgłosić do odpowiedniego Urzędu Skarbowego (Finanzamt). Odkąd zlikwidowano w Niemczech kartę podatkową, zgłoszenie musi nastąpić bezpośrednio w Urzędzie Skarbowym.

Do zgłoszenia potrzebne będą następujące dokumenty:

• ważny dowód osobisty lub paszport
• akt urodzenia
• w przypadku dzieci z innych związków niż małżeńskie dokument uznania ojcostwa

Podanie nazwiska: miesiąc po urodzeniu

Jeśli obydwoje rodzice mają prawo do opieki nad dzieckiem, ale dwa różne nazwiska, muszą miesiąc po urodzeniu podać w Urzędzie Stanu Cywilnego, jakie nazwisko ma nosić ich dziecko. Jeśli tylko jeden rodzic ma prawo do opieki nad dzieckiem, to zazwyczaj to jego nazwisko otrzymuje dziecko. Jednak mając deklarację zgody obojga rodziców, dziecko może też nosić to drugie nazwisko.

Uznanie ojcostwa: przed lub po urodzeniu

Jeśli nie jesteście małżeństwem, aby być pełnoprawnym ojcem dziecka, należy uznać ojcostwo. Można to zrobić przed narodzinami lub po. Uznania ojcostwa można dokonać w Urzędzie Stanu Cywilnego, Urzędzie ds. młodzieży (Jugendamt), Sądzie Rejonowym (Amtsgericht) albo u notariusza (Notar).

Potrzebne będą następujące dokumenty:

• Wasz akt urodzenia / ewentualnie jako alternatywa może być też poświadczona notarialnie kopia z tzw. Familienbuch. Familienbuch to księga zakładana po ślubie w Urzędzie Stanu Cywilnego, zawierająca akt ślubu oraz dane osobowe małżonków i ich rodziców, do której wpisywane są wszelkie zmiany osobistych danych, jak np. narodzenie dziecka.
• Ważne dowody osobiste lub paszporty obojga rodziców (jeśli matka dziecka jest obecna)
• Zgoda matki (jeśli jest nieobecna)

Prawo do opieki nad dzieckiem: przed lub po urodzeniu

Prawo do opieki nad dzieckiem reguluje prawa i obowiązki względem dziecka – Wasze, jako rodziców albo innych osób uprawnionych do opieki. Rozróżnia się tutaj trzy rodzaje opieki.

• Opieka nad osobą dziecka: opieka nad dzieckiem i jego wychowanie, włącznie z zapewnieniem możliwości nauki i zdobycia wykształcenia
• Opieka nad stanem majątkowym: zarządzanie majątkiem dziecka, włącznie z jego kieszonkowym
• Prawo do reprezentacji dziecka: zachowanie praw dziecka wobec osób trzecich albo w przypadku sporów sądowych

Jeśli jesteście małżeństwem, to z automatu każdy z Was otrzymuje „połowę” prawa do opieki nad dzieckiem. Jeśli nie jesteście małżeństwem, prawo do opieki nad dzieckiem otrzymuje matka dziecka, nawet jeśli ojciec uznał ojcostwo. Jednak za zgodą matki można wnioskować o prawo do opieki nad dzieckiem również dla ojca w Urzędzie ds. młodzieży (Jugendamt). Wtedy jesteście równouprawnieni w zakresie opieki nad dzieckiem i macie takie same prawa i obowiązki jak pary będące małżeństwem. Nie trzeba tego robić przed urodzeniem. Jednak w związku z tym, że zaraz po urodzeniu ma się na głowie inne rzeczy, a wspólne prawo do opieki nad dzieckiem bardzo ułatwia wycieczki po urzędach, warto złożyć taki wniosek jeszcze przed porodem.

Kindergeld, czyli zasiłek rodzinny: możliwie jak najszybciej

Najszybciej otrzymacie pierwszy zasiłek, jeśli już przed porodem wszystko przygotujecie i zaraz po urodzeniu dostarczycie dokumenty. O Kindergeld można wnioskować tylko mając akt urodzenia dziecka, a więc dopiero po porodzie. Po urodzeniu nie należy zbyt długo zwlekać ze złożeniem wniosku, ponieważ wstecz można otrzymać zasiłek tylko za okres sześciu miesięcy. Wniosek należy złożyć w Niemieckiej Kasie Świadczeń Rodzinnych (Familienkasse) albo w Urzędzie Pracy. Trzeba mieć ze sobą akt urodzenia wystawiony przez Urząd Stanu Cywilnego. Taki formularz o przyznanie zasiłku można sobie ściągnąć z internetu. Na pierwsze i drugie dziecko otrzymacie po 192 euro, na trzecie dziecko kwota wzrasta do 198 euro a na czwarte i każde kolejne dziecko rodzice otrzymują po 223 euro.

Więcej na temat Kindergeld przeczytacie tutaj: Zasiłek rodzinny (Kindergeld) w Niemczech: aktualne podwyżki oraz najważniejsze informacje

Elterngeld, czyli zasiłek wychowawczy wypłacany jednemu z rodziców do 14. miesiąca życia dziecka: najpóźniej trzy miesiące po narodzinach

W związku z tym, że Elterngeld wypłacane jest wstecz tylko za okres trzech miesięcy, w tym przypadku również nie należy zwlekać ze złożeniem wniosku. Można to zrobić w placówce ds. zasiłków rodzicielskich (Elterngeldstelle), należącej do urzędu ds. młodzieży (Jugendamt). Potrzebny będzie oczywiście akt urodzenia dziecka. Ponadto należy przedstawić zaświadczenie o zarobkach z ostatniego roku (jeśli tylko matka składa wniosek o Elterngeld to wystarczy tylko jej zaświadczenie). Wasz pracodawca musi w tym celu wypełnić takie zaświadczenie. Do tego jeszcze zaświadczenie o posiadanych już dzieciach, aby mógł być wypłacony bonus (tzw. Kinderbonus) w wysokości 75 euro za miesiąc. Jednak uwaga: rodzeństwo nie może mieć jeszcze ukończonych trzech lat. Jeśli obydwoje rodzice planują wykorzystać Elternzeit, to należy to zaznaczyć w podaniu. Wtedy rodzice mają prawo do wypłaty Elterngeld przez okres czternastu miesięcy. Jeśli tylko jeden rodzic wykorzystuje Elternzeit, wtedy Elterngeld płacone jest tylko przez dwanaście miesięcy i w przypadku okresu trwania Elternzeit przez 24 miesiące, kwota wypłacana co miesiąc jest zmniejszana o połowę. Tak więc w efekcie nie otrzymuje się więcej pieniędzy.

Więcej na temat Elterngeld przeczytacie tutaj: Elterngeld – czyli wszystko co musisz wiedzieć o zasiłku wychowawczym w Niemczech!

Ubezpieczenie zdrowotne: dwa miesiące po urodzeniu

Jest to duży plus w niemieckim systemie zdrowotnym: Wasze dziecko jest ubezpieczone zdrowotnie już od pierwszej minuty życia. Bez pośpiechu możecie dziecko pisemnie zgłosić w ciągu pierwszych dwóch miesięcy od narodzin. Niektóre kasy chorych wymagają kopii aktu urodzenia przy składaniu wniosku. Jeśli jesteście ubezpieczeni w państwowej kasie chorych, wtedy ubezpieczenie rodzinne dla Waszego dziecka jest bezpłatne. Osoby ubezpieczone prywatnie musza płacić składki za swoje dziecko, ale przed przyjęciem dziecka do ubezpieczenia nie jest konieczne sprawdzenie jego stanu zdrowia. Jeśli jeden rodzic jest ubezpieczony prywatnie, a drugi państwowo, wtedy dziecko nie może zostać ubezpieczone bezpłatnie, jeśli rodzic ubezpieczony prywatnie ma większą pensję (więcej niż 3.375 euro na miesiąc). W takim wypadku dziecko musi zostać objęte prywatną opieką ubezpieczeniową.

Poród w Niemczech: Rozmówki niemieckie przydatne dla kobiet w ciąży

Wszystkim kobietom planującym poród w Niemczech polecamy nasze rozmówki, które zawierają wiele przydatnych zwrotów:

• Oględziny sali porodowej w Niemczech
• Badanie kontrolne dla kobiet w ciąży w Niemczech – przydatne rozmówki