Minijob – wszystko co musisz wiedzieć o pracy do 538 euro miesięcznie w Niemczech!

Przeglądając oferty pracy w niemieckich gazetach czy w internecie często możemy znaleźć ogłoszenia o pracę, która jest określana mianem “Minijob”. Co oznacza to pojęcie i na jakich warunkach będziemy zatrudnieni, gdy podejmiemy decyzję o podjęciu tego typu pracy? Warto przeczytać poniższy materiał, aby dowiedzieć się, co to jest Minijob oraz poznać swoje prawa i obowiązki jako „Minijobera”.

Oprócz tego zachęcamy do uzupełnienia wiedzy czytając drugą część artykułu, który skupia się na prawach pracowników zatrudnionych w Niemczech w ramach Minijob: 10 rzeczy, które koniecznie musisz wiedzieć o Minijob!.

Co to jest Minijob?

Czy pracę określaną w Niemczech jako Minijob można porównać do polskich umów-zleceń (tzw. umów śmieciowych)? Trudno powiedzieć. Nieformalna definicja polskiej umowy śmieciowej stwierdza, że jest to rodzaj umowy cywilnoprawnej pomiędzy pracodawcą a pracownikiem szczególnie zawieranej w celu ominięcia przepisów prawa pracy lub obniżenia klina podatkowego. W Niemczech praca Minijobera jest uregulowana prawnie, co oznacza, że zarówno pracodawca, jak i pracownik podlegają odpowiednim ograniczeniom (np. dotyczącym ilości godzin pracy) i mają wobec siebie zobowiązania wynikające z niemieckiego prawa pracy i prawa cywilnego.

Według oficjalnej definicji Niemieckiego Urzędu Pracy (Agentur für Arbeit) Minijob jest określany jako „geringfügige Beschäftigung mit höchstens 538 Euro monatlichem Arbeitsentgelt oder einem Arbeitseinsatz von maximal 70 Tagen pro Kalenderjahr” – oznacza to mniej więcej „zatrudnienie drobne o maksymalnych dochodach wynoszących 538 euro lub pracą maksymalnie w 70 dni w danym roku kalendarzowym”.

Wynagrodzenie pracownika zatrudnionego w trybie Minijob wynosi do 538€ miesięcznie lub łącznie 6 456 euro rocznie.

W Niemczech mamy do czynienia z dwoma rodzajami pracy w trybie Minijob:

• Długotrwałe zatrudnienie pracownika z pensję do maksymalnej wysokości 538 euro,
• Krótkotrwałe zatrudnienie pracownika na nie dłużej niż trzy miesiące lub na łącznie 70 dni w ciągu całego roku kalendarzowego.

Osoby pracujące jak Minijoberzy objęte są regulację dotyczącego wynagrodzenia minimalnego. Oznacza to, że otrzymują one wynagrodzenie za godzinę pracy w wysokości 12,41 euro brutto i wolno im pracować maksymalnie 45 godzin miesięcznie – jest to tak zwana „Geringfügigkeitsgrenze“. Gdy limit ten zostanie przekroczony, pracownik automatycznie traci status Minijobera i podlega takim samym regulacjom prawnym i ubezpieczeniowym, jak normalny pracownik.

Zalety pracy na Minijob

Minijob ma swoje zalety, gdyż pracownik nie musi opłacać podatków oraz odprowadzać składek na ubezpieczenie od bezrobocia, ubezpieczenie zdrowotne i pielęgnacyjne (Arbeitslosen-, Kranken und Pflegeversicherung). Oznacza to jednak, że przy pracy typu Minijob nie mamy opłacanego ubezpieczenia zdrowotnego (Krankenversicherung). A po rozwiązaniu umowy pracy Minijober nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Jedynie obowiązkowe jest opłacanie składek na ubezpieczenie emerytalne. Przypominamy, iż w Niemczech podatek dochodowy płaci się dopiero od kwoty 11 604 euro rocznie.

Do wspomnianej wcześniej rocznej kwoty 6 456 € wlicza się nie tylko bieżące, ale także jednorazowe wpływy takie, jak dodatek urlopowy czy świąteczny (Urlaubs- i Weihnachtsgeld). Oznacza to, że jeśli ktoś oprócz miesięcznej pensji do wysokości 538 € otrzymuje także dodatek świąteczny czy urlopowy i przekroczy tym samym kwotę 6 456 €, to już nie jest Minijoberem.

Prawa i obowiązki w Minijob

Osoby pracujące w Niemczech na Minijob mają te same prawa i obowiązki, jak pracownicy zatrudnieni na zasadzie klasycznej umowy o pracę. Prawa im przysługujące to:

• ochrona przed wypowiedzeniem stosunku o pracę przez pracodawcę,
• dalsze wypłacanie wynagrodzenia w przypadku choroby własnej lub dziecka,
• do wynagrodzenia za pracę w niedziele i święta,
• świadczenie macierzyńskie,
• pisemna informacja w przypadku istotnych zmian warunków umowy,
• otrzymanie świadectwa pracy po rozwiązaniu/wygaśnięciu umowy o pracę,
• ustawowe ubezpieczenie wypadkowe w razie wypadku przy pracy lub w drodze do pracy, oraz
• specjalna ochrona dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Termin wypowiedzenia stosunku o pracę zawarty jest z reguły w umowie o pracę. W przypadku, gdy tak nie jest, to obowiązuję ustawowy termin wypowiedzenia (gesetzliche Kündigungsfrist) zawarty w kodeksie cywilnym (niem. Bürgerliches Gesetzbuch) i wynoszący 4 tygodnie (28 dni, a nie miesiąc) do 15-go każdego miesiąca lub do końca danego miesiąca kalendarzowego (§ 622 Abs. 1 BGB).

Więcej o prawach pracowników zatrudnionych w Niemczech w ramach Minijob: Minijob – wszystko co musisz wiedzieć! część 2.

Urlop a praca w ramach Minijob

Czy Minijoberzy mają prawo do urlopu? Oczywiście – podobnie jak pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę, Minijoberzy również mają prawo do urlopu. Liczba przysługujących dni urlopu zależy przede wszystkim od tego, ile dni w tygodniu wykonywana jest praca. Wzór wykorzystywany do obliczenia należnych dni urlopu wygląda następująco:

(Dni robocze w tygodniu x liczba dni urlopu przysługujących w danej firmie) / liczba dni roboczych w firmie = prawo do urlopu w przypadku Minijob

Przykład:

Jeśli pracownik pracuje trzy dni w tygodniu, w firmie standardowo przysługuje 30 dni urlopu i obowiązuje pięciodniowy dzień pracy, to należy wykonać następujące obliczenia: (3 × 30) / 5 = 18 dni.

Rezygnacja z opłacania składek na ubezpieczenie

Minijober ma prawo do rezygnacji z możliwości opłacania obowiązkowych składek. Wystarczy, że złoży odpowiedni wniosek, a pracodawca powinien potwierdzić otrzymanie takiego dokumentu oraz zapisać datę jego dostarczenia. Ten dokument jest istotny w momencie kontroli np. z zakładu ubezpieczeń społecznych. Większość pracowników na małym etacie rezygnuje z płacenie składek, gdyż twierdzą oni, iż ich opłacanie nie przynosi im żadnych korzyści.

Należy jednak podkreślić, że Minijober musi wyraźnie zaznaczyć, że rezygnuje ze składek na ubezpieczenie emerytalne. Osoby, które tego nie zrobią, będą musiały odprowadzać składki w wysokości 3,6% wynagrodzenia. Jednak dzięki temu osoby otrzymają wyższą emeryturę.

Pracodawcy zobowiązani są do opłacania zryczałtowanych składek na ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe. 15% idzie na ubezpieczenie emerytalne – bez względu na to, czy pracownik zrezygnował z obowiązku opłacania składek, a 13% trafia do kasy chorych.

Składki pracownika

Gdyby jednak Minijober zdecydował się na opłacanie składek, to w jakiej wysokości musi je uiszczać?

Standardowo pracodawcy są zobowiązani do odprowadzania ryczałtowej składki na ubezpieczenie emerytalne w wysokości 15%. W przypadku pracy na zasadzie Minijob wkład własny pracownika wynosi 3,6%. Należy zaznaczyć, iż w momencie, gdy miesięczny dochód Minijobera nie przekroczy 175 euro, jego wkład własny ulegnie przymusowemu podwyższeniu. Jest to spowodowane sumą składki (wkład pracodawcy + wkład pracownika = 18,6%), która jest obliczana od 175 euro. Zaletą opłacania składek nawet na Minijob jest gwarancja otrzymania dodatkowych świadczeń: uiszczające ją osoby mają prawo do korzystania z zabiegów rehabilitacyjnych, możliwość wcześniejszego przejścia na emeryturę oraz podniesienie jej wysokości. Zmienione prawo dotyczące płacenia składek obejmuje także osoby zatrudnione w 2012 roku (z wyjątkiem osób będących na emeryturze, a pracujących na Minijob) – jednakże ich wynagrodzenie musi przekroczyć 538 euro.

Minijob – zatrudnienie korzystne także dla pracodawcy

Zatrudnianie Minijoberów jest również opłacalne dla pracodawcy. Wiele małych firm i przedsiębiorców decyduje się na zatrudnienie pracowników właśnie w takim charakterze. Warto dodać, iż jako Minijober mogą pracować również osoby bezrobotne, które tym samym nie tracą prawa do zasiłku. Zasiłek ten może zostać wtedy jednak pomniejszony o pewną kwotę. Na ten temat dodatkowe informacje można znaleźć tutaj: Ile można dorobić do zasiłku dla bezrobotnych w Niemczech? Obowiązkiem pracodawcy jest zgłoszenie zatrudnienia osoby na Minijob do Minijob-Zentrale w Essen.

Czy można jednocześnie pracować w kilku pracach typu Minijob?

Tak, to jest możliwe. Kto wykonuje dwie lub więcej prac jako Minijob równocześnie musi uważać na to, aby zarobek uzyskiwany ze wszystkich Minijobów nie przekroczył łącznej sumy 538 euro miesięcznie. Jest to o tyle ważne, gdyż przekroczona kwota oznacza, iż wszystkie te prace nie będą więcej Minijobem. Wtedy też nie będą one wolne od podatku dochodowego i składek na ubezpieczenie społeczne. Ponadto osoba zatrudniona jest zobowiązana do poinformowania innych pracodawców o pozostałych Minijobach.

Przykład: Pracownik pracuje dla pracodawcy A od 1 stycznia i zarabia 538 euro miesięcznie. Miesiąc później, 1 lutego, podejmuje kolejną pracę u pracodawcy B i otrzymuje tam 300 euro miesięcznie. W styczniu obowiązują go przepisy dotyczące Minijob, ponieważ maksymalne miesięczne wynagrodzenie wynosi 538 euro. Przy drugim zatrudnieniu u pracodawcy B pracownik przekracza jednak limit 538 euro (538 +300 = 838 euro) i od lutego podlega składkom na ubezpieczenie społeczne w obu miejscach pracy.

Praca na cały etat a Minijob

Kto pracuje zawodowo na cały etat i płaci ubezpieczenie społeczne, może być dodatkowo zatrudniony na zasadzie Minijob. Pamiętajmy, iż posiadając pracę na cały etat można wyłącznie być zatrudnionym dodatkowo wyłącznie na jednym Minijobie.

Przykład: Pracownik od lat pracuje dla pracodawcy A jako pracownik główny podlegający obowiązkowi płacenia składek na ubezpieczenie społeczne i zarabia 2 000 euro brutto miesięcznie. W dniu 1 stycznia podejmuje Minijob u pracodawcy B. Tutaj zarabia 160 euro miesięcznie. Ten Minijob nie jest liczony razem z głównym zatrudnieniem podlegającym obowiązkowemu ubezpieczeniu; przepisy dotyczące Minijob nadal mają tu zastosowanie. Kiedy pracownik podejmuje drugą pracę na Minijob za 200 euro miesięcznie u pracodawcy C w dniu 1 marca, musi ona zostać dodana do jej głównego zatrudnienia u pracodawcy A. Zatrudnienie to nie jest więcej Minijobem o wartości 538 euro i z wyjątkiem ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, podlega pełnym składkom na ubezpieczenie społeczne.

Co to jest krótkoterminowy Minijob?

Obok pojęcia Minijob za 538 euro występuje także zatrudnienie na krótkoterminowy Minijob. Jak sama nazwa wskazuje osoba zatrudniona będzie wykonywać dane czynności przez ściśle określony prawem niedługi okres. Krótkoterminowy Minijob to doskonałe rozwiązanie dla studentów i uczniów, którzy chcą sobie dorobić podczas ferii. Stosunek pracy w przypadku tego typu Minijobu nie może trwać dłużej niż 3 miesiące dla osoby pracującej 5 dni w tygodniu. Jeśli liczba godzin tygodniowo jest niższa, to wtedy granica wydłuża się do łącznie 70 dniu w roku. Jednakże zatrudnienie w ramach krótkoterminowego Minijobu nie może być wykowywane zawodowo. Oznacza to, iż taka praca dla osoby zatrudnionej będzie „podporządkowana ekonomicznemu znaczeniu”.

Osoby zatrudnione na zasadzie krótkoterminowego Minijobu nie opłacają żadnych składek socjalnych, obowiązuje je opodatkowanie wynikające z 20% ryczałtu lub na podstawie indywidualnych cech podatnika z elektronicznej karty podatkowej.

Czym różni się praca w ramach Midijob?

Jeśli miesięczne wynagrodzenie z jednego lub więcej dodatkowych miejsc pracy regularnie mieści się pomiędzy 538,01 euro a 2 000 euro, to zwolniona z obowiązku płacenia składek ubezpieczeniowych praca w ramach Minijob, staje się pracą w ramach Midijob, podlegającą obowiązkowym składkom.

Pracownik płaci jednak obniżoną składkę na ubezpieczenie społeczne, która wynosi od 11 do 21 procent. Pracodawca w takiej sytuacji opłaca jednak pełną składkę.