Obciążenia nadzwyczajne w Niemczech – co to jest i jak je odliczyć od podatku?

Większość z nas wydaje pieniądze na zupełnie przyziemne sprawy, takie jak czynsz, artykuły spożywcze, samochód czy ubezpieczenia. Jednak niektórzy mają do czynienia z nietypowymi problemami i kosztami z tym związanymi. Mogą to być np. koszty związane z ciężką chorobą czy łożenie na utrzymanie byłego małżonka. Te nietypowe problemy noszą w prawie podatkowym nazwę: nadzwyczajne obciążenia (niem. außergewöhnliche Belastungen).

Obciążenia nadzwyczajne – definicja

Państwo definiuje obciążenia nadzwyczajne następująco: „wydatki, z których podatnik nie może zrezygnować ze względów prawnych, rzeczywistych lub etycznych”. Taki zapis widnieje w ustawie o podatku dochodowym (paragraf 33, ustęp 2).

Jeśli więc z jednego z tych powodów jesteście zmuszeni płacić za nietypowe rzeczy/usługi, możecie te koszty odliczyć od podatku jako obciążenia nadzwyczajne.

Co konkretnie można zaliczyć do obciążeń nadzwyczajnych?

Definicja ustawowa jest dość mało konkretna, nie istnieje bowiem żadna ogólnie obowiązująca lista z wyszczególnionymi pozycjami, które są takimi nadzwyczajnymi obciążeniami. Poniżej podajemy orientacyjne kategorie takich wydatków:

• Koszty związane z chorobami; koszty wizyt lekarskich i dojazdów na nie, dopłaty do leków, o ile kasa chorych nie obejmuje tych kosztów.
• Koszty opieki i koszty pobytu rodziców w domu opieki. O ile ubezpieczenie opiekuńcze nie obejmuje tych kosztów.
• Koszty związane z łożeniem na utrzymanie.
• Koszty pogrzebu.
• Operacje oczu, korygujące dalekowzroczność/krótkowzroczność
• Ryczałt w przypadku kosztów za wykształcenie zawodowe dziecka, jeśli jest ono pełnoletnie, nie mieszka w domu i jest prawo do zasiłku rodzinnego (Kindergeld) lub do zwolnienia od podatku pewnej kwoty ze względu na posiadanie dzieci (Kinderfreibetrag).

Dlaczego nie ma ogólnie obowiązującej listy z kosztami zaliczanymi do obciążeń nadzwyczajnych?

Jak już wspominaliśmy, nie ma takiej listy, która obowiązywałaby tak samo dla każdego podatnika. Ustawodawca wychodzi z założenia, że np. dyrektor banku będzie miał mniejszy problem z opłaceniem babci pobytu w domu opieki, niż zwykły pracownik.

Jak państwo sprawdza, czy można coś odliczyć od podatku jako obciążenie nadzwyczajne?

Państwo porównuje osoby z takim samym stanem cywilnym, podobnymi zarobkami i o podobnych statusach majątkowych. Wpływy i wydatki są razem zliczane i wszystkie koszty, które pod koniec roku przekraczają „dopuszczalne obciążenia”, uznawane są za obciążenia nadzwyczajne.

W zależności od tego, jak duże są Wasze wpływy roczne, ile macie dzieci i ile wydatków, Wasz doradca finansowy będzie mógł mniejszą lub większą część obciążeń nadzwyczajnych odliczyć od podatku. Natomiast pozostała część zostanie opodatkowana normalnie.

Jak jest obliczana ta część obciążeń nadzwyczajnych, którą można odliczyć od podatku?

Niemiecki Urząd Skarbowy (niem. Finanzamt) uwzględnia sumę Waszych wpływów, stan cywilny i liczbę dzieci. Za każdą kombinację istnieje pewna określona „dopuszczalna granica obciążeń”. Państwo przygotowało w tym celu tabelę, którą dla Was przeanalizowaliśmy.

Poniżej przedstawiamy przykład, który Wam pokaże, jak można obliczyć nadzwyczajne obciążenia: zakładamy, że pewne małżeństwo ma dwoje dzieci i zarabia łącznie 52.000 euro rocznie. Wtedy „dopuszczalne obciążenia” wynoszą 1.415,30 euro.

Urząd Skarbowy wylicza krok po kroku dopuszczalne obciążenie. Dla naszej przykładowej pary wygląda to następująco:

1. Jak wynika z tabeli, Urząd Skarbowy liczy 2% do kwoty 15.340 euro w przypadku małżeństwa z dwójką dzieci.
2% z 15.340 euro = 306,80 euro

2. Do kwoty 51.130 euro obowiązuje 3%. Małżeństwo musi więc od kwoty 51.130 euro odjąć te 15.340 euro z kroku pierwszego, ponieważ tutaj już obliczono 2%. Zostaje więc 35.790 euro, z których Urząd Skarbowy wylicza 3%.
3% z (51.130 euro-15.340 euro) = 1073,70 euro.

3. W związku z tym, że przykładowe małżeństwo zarabia wspólnie 52.000 euro, następuje krok trzeci. Od kwoty 52.000 euro odlicza się 51.130 euro i z pozostałej kwoty Urząd Skarbowy wylicza 4%.
4% z (52.000 euro – 51.130 euro) = 34,80 euro

4. Na koniec Urząd Skarbowy dodaje wyniki pośrednie. Wynik końcowy to indywidualne dopuszczalne obciążenie. W przypadku analizowanej pary jest to 1.415,30 euro.
Małżeństwo z przykładu może odliczyć od podatku każdego centa, którego wyda na nadzwyczajne obciążenia i który przekroczy granicę 1.415,30 euro.

Gdzie należy wpisać obciążenia nadzwyczajne?

Zeznanie podatkowe składa się z wielu formularzy, które należy wypełnić. Nadzwyczajne obciążenia wpisujecie na stronie trzeciej na samej górze.

Trochę więcej o niemieckich podatkach

Jeśli chcecie dowiedzieć się trochę więcej o niemieckich podaktach, koniecznie przeczytajcie:

Klasy podatkowe w Niemczech
Rozliczenie podatkowe w Niemczech
Podatki w Niemczech