Nauka języka niemieckiego w Niemczech i w domu – praktyczne porady!

Szacuje się, że dla mniej więcej 105 milionów ludzi na świecie język niemiecki jest językiem ojczystym. W sumie posługuje się nim około 185 milionów ludzi. Wynik ten daje językowi niemieckiemu 10 miejsce wśród najpopularniejszych języków świata. Językiem niemieckim mówi się miedzy innymi w Lichtensteinie, Luxemburgu, niektórych regionach Namibii, w Austrii, Szwajcarii, wschodniej Belgii oraz oczywiście w Niemczech.

Jeśli mieszkacie w Niemczech, obojętnie czy tymczasowo czy na stałe, macie niepowtarzalną okazję, by opanować ten język na bardzo dobrym poziomie (w zależności od własnego zaangażowania i talentu). Dobra znajomość niemieckiego nie tylko ułatwi Wam życie w Niemczech, pomoże w nawiązywaniu nowych kontaktów, czy znalezieniu lepszej pracy, ale może być także doskonałą kartą przetargową na polskim rynku pracy, jeśli postanowicie kiedyś wrócić do kraju.

W poniższym artykule znajdziecie w pierwszej kolejności informacje na temat nauki języka niemieckiego w Niemczech. W dalszej jego części opisałem inne sposoby na naukę niemieckiego, nawet nie wychodząc z domu.

Kursy języka Niemieckiego w Niemczech – dofinansowanie i zniżki

Na większość kursów języka niemieckiego w Niemczech można otrzymać dofinansowanie, które jest udzielane przez odpowiednie urzędy. W praktyce oznacza to, że jeśli zostały spełnione odpowiednie kryteria, za kurs zapłacicie połowę jego ceny lub mniej.

Urzędy, do których możecie się w tym celu zwracać to:

• Urzędy pracy (Jobcenter, ARGE), które są obecne w każdym mieście (urzędy pracy finansują kursy językowe tylko w przypadku zarejestrowanych osób bezrobotnych). Aby znaleźć najbliższy urząd pracy, wystarczy wpisać w wyszukiwarce (np. Google.de, Bing.de) słowo „Jobcenter” lub „ARGE” i nazwę miejscowości, w której mieszkacie, np. „Jobcenter Bonn” albo „ARGE Bonn”
• Urząd do Spraw Migracji i Uchodźców (www.bamf.de)
• Urzędy do spraw obcokrajowców (z niem. Ausländerbehörde). Aby znaleźć urząd do spraw obcokrajowców w Waszej okolicy wystarczy wpisać w wyszukiwarce (np. Google.de, Bing.de) słowo „Ausländerbehörde” i miasto w którym mieszkacie, np. „Ausländerbehörde Frankfurt am Main“;
• Bildungsscheck (www.bildungsscheck.com) to program dofinansowania kursów dokształcających patronowany przez Ministerstwo Pracy, Integracji i Spraw Socjalnych kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia. W ramach tego programu można się starać o dofinansowanie również kursów języka niemieckiego. Listę podobnych inicjatyw w pozostałych krajach związkowych znajdziecie pod następującym adresem: www.sprachzertifikat.org
• Ministerstwo Federalne do Spraw Wykształcenia i Badań Naukowych również wspomaga finansowo kursy dokształcające, w tym językowe. Na stronie ministerstwa, www.bildungspraemie.info

W artykule Jak zdobyć dofinansowanie na kurs dokształcający w Niemczech? przeczytacie więcej na temat wyżej wymienionych programów.

Wszystkie kursy języka niemieckiego objęte są różnymi zniżkami. Ich wysokość waha się od 10% do 50% i zależy od tego czy jest się studentem, emerytem, osobą niepełnosprawną, bezrobotną lub posiadającą niskie zarobki. Ceny poszczególnych kursów oraz wysokość zniżek mogą się różnić w zależności od miasta, w którym mieszkacie. Po wybraniu odpowiedniej szkoły językowej warto zatem zapytać o ewentualne zniżki i czy jest oferowana pomoc w zdobyciu dofinansowania. W większości przypadków informacje te znajdziecie na stronie internetowej danej szkoły językowej.

Jeśli nie macie szans na żadną zniżkę, to po odbyciu kursu i zdaniu końcowego egzaminu możecie się starać w bamf.de o zwrot 50 proc. poniesionych kosztów kursu.

Pod poniższym linkiem znajdziecie formularz o zwrot 50 proc. kosztów kursu:
Antrag auf Rückerstattung des Kostenbeitrages (50 Prozent)

Przed zapisaniem się na kurs języka niemieckiego, będziecie musieli wziąć udział w teście kwalifikacyjnym. Bez obaw, test ten jest bezpłatny i ma jedynie na celu ustalenie poziomu znajomości języka niemieckiego oraz zakwalifikowanie do odpowiedniej grupy językowej. Kontaktując się z daną szkołą na pewno zostaniecie o tym poinformowani. W przypadku, kiedy znajomość języka jest naprawdę niewielka, zostaniecie automatycznie skierowani na kurs poziomu A1, czyli dla początkujących. Jeśli Wasz niemiecki nie jest jeszcze zbyt dobry, to tutaj możecie nauczyć się zwrotów w języku niemieckim przydatnych podczas zapisywania się na kurs języka niemieckiego w Niemczech: Zapisujemy się na kurs języka niemieckiego w Niemczech.

Kursy języka niemieckiego skierowane do obcokrajowców noszą najczęściej nazwę „Deutsch als Fremdsprache”, co oznacza „Niemiecki jako język obcy”.

Nauka niemieckiego – która szkoła językowa w Niemczech?

Po przyjeździe do Niemiec uczyłem się języka niemieckiego w szkołach ludowych (z niem. „Volkshochschule”) m.in. w Düsseldorfie, Leverkusen czy Kolonii. Niewątpliwym plusem tych szkół jest szeroka oferta kursów języka niemieckiego dla osób przyjeżdżających zza granicy. Kursy w tych szkołach są stosunkowo niedrogie. W ofercie VHSów znajdziecie kursy wieczorowe, przedpołudniowe, intensywne (odbywające się najczęściej cztery razy w tygodniu), a także kursy języka niemieckiego w weekend. W większych miastach, szczególnie tych akademickich, znajdziecie również specjalne, intensywne kursy dla studentów, które są nastawione na przygotowanie uczestników kursu do podjęcia studiów w Niemczech. Jedynym minusem VHSów jest fakt, że grupy w których przychodzi się uczyć, są nierzadko stosunkowo duże. To z kolei uniemożliwia indywidualne podejście do ucznia i utrudnia nauczycielowi skupienie się na jego słabych stronach.

Na stronie www.vhs.de możecie znaleźć kursy języka niemieckiego oferowane przez VHS w swojej okolicy. VHSy prowadzą oprócz kursów językowych, również kursy komputerowe, gotowania, teatralne, sportowe i wiele innych.

Inną szkołą o podobnym charakterze i przystępnych cenach jest Inlingua. Placówki tej szkoły znajdziecie w całych Niemczech, lecz nie są one tak gęsto rozmieszczone jak szkoły ludowe. Warto jednak zajrzeć na stronę Inlinguy i przejrzeć ich ofertę. Znajomi, którzy uczęszczali na kursy języka niemieckiego do Inlingui byli z nich zadowoleni – www.inlingua.de.

Kolejną placówką oferującą kursy języka niemieckiego jest Instytut Goethego. Oferta Instytutu Goethego jest naprawdę bardzo szeroka i spełnia wymagania nawet tych najwybredniejszych (jeżeli są gotowi za to odpowiednio zapłacić). Znajdziecie tu kursy bardzo intensywne (np. kurs dwutygodniowy z 50 jednostkami lekcyjnymi po 45 minut, jeżeli chcecie przykładowo popracować nad Waszym niemieckim podczas urlopu), kursy dla osób pracujących w Niemczech (lub używających języka niemieckiego w zawodzie), kursy dla młodzieży i inne. Instytut Goethego zapewnia w razie konieczności zakwaterowanie, a także liczne materiały pomocnicze, jak na przykład podręczniki, programy komputerowe do nauki języka niemieckiego, gazety, książki, filmy oraz wzory egzaminów językowych i materiały przygotowujące do tych egzaminów. Zajęcia odbywają się w małych grupach, które w zależności od kursu liczą od 8 do max. 16 osób. Wszystko to ma oczywiście swoją cenę, kursy te nie zaliczają się bowiem do najtańszych. Na stronie Instytutu znajdziecie dalsze informacje: www.goethe.de.

Ostatnią szkołą, o której chciałbym wspomnieć jest Berlitz. Oferta Berlitza jest równie bogata, jak ta Insytutu Goethego. Znajdziecie tu kursy języka niemieckiego, które mogą zostać dofinansowane ze środków państwowych, kursy odbywające się przez internet, wycieczki językowe dla dzieci, czy kursy indywidualne. Ceny w szkole językowej Berlitz kształtują się na podobnym poziomie, jak w Instytucie Goethego. Na stronie Berlitza znajdziecie dalsze informacje na temat kursów języka niemieckiego oferowanych przez tą szkołę: www.berlitz.de.

Na następującej stronie znajdziecie wykaz wielu innych szkół i placówek, które nie zostały tutaj wymienione, a które również oferują naukę języka niemieckiego: ww.europa-pages.com.

Nuka języka niemieckiego w domu – materiały internetowe

Jeśli nie dysponujecie akurat odpowiednią ilością gotówki, bądź wybrany przez Was kurs nie może zostać dofinansowany, internet stwarza wiele bezpłatnych możliwości nauki języka niemieckiego. Oto kilka propozycji na naukę niemieckiego online:

• Deutsch.info – to bezpłatna platforma internetowa do nauki języka niemieckiego. Znajdziecie na niej liczne ćwiczenia, a także objaśnienia gramatyki!
• Babbel.com to jedna z najpopularniejszych platform internetowych do nauki języka niemieckiego. Za jej pośrednictwem możecie się nauczyć gramatyki, przydatnego słownictwa, a także znajdziecie wiele innych pomocnych materiałów. Teraz przez 7 dni można testować Babbel.com za darmo!
• Ciekawą ofertę nauki niemieckiego przez internet posiada Deutsche Welle, czyli niemiecka stacja nadawcza z siedzibami w Bonn i Berlinie. Na stronie Deutsche Welle znajdziecie darmowy kurs języka niemieckiego online (www.dw.de);
• Kolejną propozycją jest strona www.deutsch-perfekt.com. Znajdziecie tutaj materiały audio, testy, ćwiczenia, dyktanda i wiele innych;
• Warte uwagi są również internetowe ćwiczenia Instytutu Goethego. Na poniższej stronie znajdziecie wiele interesujących ćwiczeń interaktywnych, a także aplikację na smartfona do trenowania słownictwa: www.goethe.de;
• Darmowy test języka niemieckiego: www.sprachtest.de;

Tandemy, jako forma nauki języka niemieckiego i możliwość nawiązania nowych znajomości

Tandem to metoda nauki języka obcego, polegająca na wzajemnej wymianie językowej. Dwie osoby (lub więcej) mówiące różnymi językami starają się wzajemnie nauczyć własnego języka ojczystego. Metoda ta jest szczególnie popularna wśród studentów. Jeśli macie to szczęście, że mieszkacie w pobliżu jakiegoś uniwersytetu, to warto się do niego udać i przejrzeć ogłoszenia rozwieszone na słupach lub tablicach ogłoszeniowych, które znajdują się na terenie każdego uniwersytet (czy to w budynku mensy, czyli jadalni studenckiej, czy też w budynkach poszczególnych fakultetów). Często można tam znaleźć propozycje nauki języka obcego w tandemie, skierowane nie tylko do studentów. Tą drogą możecie nauczyć się nie tylko języka niemieckiego, ale i innych. W internecie nie brakuje portali, za pośrednictwem których możecie poszukać partnera do nauki niemieckiego, czy innych języków. Oto kilka propozycji:

• www.tandempartners.org
• www.deutsch-als-fremdsprache.de
• www.slf.ruhr-uni-bochum.de

Książki, gazety, blogi tematyczne, czyli czytać, czytać i jeszcze raz czytać!

Jeśli chcecie poprawić Wasze umiejętności językowe, nie obejdzie się bez czytania. Polecam przejrzeć kilka czasopism w kiosku i wybrać jedno, które najbardziej przypadło Wam do gustu i które będziecie regularnie czytali. Jeśli wolicie czytać ksiązki, to warto zajrzeć choćby na Amazon.de, gdzie często oprócz nowych wydań, można znaleźć używaną książkę w bardzo dobrym stanie za niewielkie pieniądze. Jednym z najlepszych rozwiązań są jednak biblioteki miejskie, która znajdują się praktycznie w każdym, nawet mniejszym mieście. Jest to bardzo niedroga alternatywa do kupowania czasopism czy książek. W moim mieście członkostwo w bibliotece miejskiej kosztuje 15 euro rocznie (cena nie zawiera zniżek uczniowskich i innych, o które warto zapytać na miejscu), jeśli wypożycza się film trzeba dopłacić 1,5 euro od filmu. Oprócz tego na miejscu możecie poczytać najnowsze wydania gazet.

Kanały niemieckojęzyczne na Youtube.com i innych platformach jako dodatek do nauki niemieckiego w domu

Youtube.com to największy portal wideo na świecie. Co minutę pojawiają się na nim tysiące nowych materiałów wideo. Nietrudno zatem i o materiały wideo w języku niemieckim. Listę kilku wybranych kanałów wideo w języku niemieckim znajdziecie poniżej.

• „Learn German with Jenny”, to kanał poświęcony nauce języka niemieckiego. Dużym plusem są materiały wideo z niemieckimi napisami, co niewątpliwie ułatwia zrozumienie i naukę nowych słówek oraz wyrażeń.

www.youtube.com/LearnGermanWithJenny

• „Doku Junkie 2017 HD” to kanał zawierający kolekcję filmów dokumentalnych o różnej tematyce. Warto do niego zajrzeć, ponieważ wybór jest naprawdę duży.

www.youtube.com/DokuJunkie2017HD

• „redDomian” to kanał popularnego w Niemczech programu nocnego „Domian“, wyświetlanego w telewizji i radio. Jürgen Domian, wieloletni moderator programu, rozmawia z dzwoniącymi do niego osobami o ich problemach, sukcesach i na wiele innych tematów. Wszystko odbywa się na żywo w niepowtarzalnej atmosferze.

www.youtube.com/redDomian

Na stronie www.deutsche-mediatheken.de znajdziecie linki do zbiorów wideo największych stacji niemieckiej telewizji. W zbiorach tych będziecie mogli obejrzeć archiwalne materiały wideo, jak i bierzące programy. Warto tu zajrzeć, bowiem wybór materiałów wideo w języku niemieckim jest naprawdę ogromny. Alternatywnie możecie zajrzeć na stronę www.sendungverpasst.de, na której również można znaleźć materiały wideo niemieckich stacji telewizyjnych.

Oprócz tego poniżej znajdziecie linki do archiwów multimedialnych największych telewizji w Niemczech, gdzie możecie odtworzyć wybrany program:

• PHOENIX
• Das Erste
• ZDF
• ARD
• Arte

Kluby sportowe, zajęcia plastyczne, śpiew w chórze – po prostu wyjdźcie do ludzi!

Nie ma nic lepszego jak aktywna nauka języka obcego. Tylko stosując go w życiu codziennym, używając go w różnych sytuacjach, jesteście w stanie nauczyć się go naprawdę dobrze. Wyjdźcie zatem do ludzi i mówcie po niemiecku! Obojętnie czy zapiszecie się do klubu sportowego, czy na kurs gotowania – w obu przypadkach będziecie mieli okazję do aktywnego używania języka niemieckiego, a przy okazji nauczycie się czegoś nowego, albo poprawicie kondycję, w zależności od kursu na jaki się zdecydujecie. Na poniższych stronach znajdziecie spis klubów sportowych:

• www.integration-durch-sport.de

• www.fitness4mma.de

Oprócz tego pomocna będzie wyszukiwarka Google.de. Wystarczy wpisać przykładowo „Judo Langenfeld”, albo „Zumba Frankfurt am Main”, by znaleźć odpowiedni kurs dla siebie.

Słownik i inne pomoce naukowe

Obojętnie czy zdecydujecie się uczyć języka niemieckiego w domu, czy na kursie – w obu przypadkach niezbędnym towarzyszem będzie dobry słownik języka niemieckiego. Osobiście używam poniższego słownika firmy Pons, który zawsze bardzo dobrze mi służył. Nigdy się nie zdażyło, żebym nie znalazł w nim szukanego słówka.

Często korzystam również ze słownika internetowego PONS. Jest to najlepszy słownik internetowy jaki znam (możliwe tłumaczenia w różnych językach): PONS.de

Dobre słowniki wydaje również firma Langenscheidt. Z tej firmy polecam następujący słownik:

Jeśli chcecie popracować nad Waszym niemieckim polecam również następujące materiały pomocnicze:

• Propozycja Pons zawiera najczęściej popełniane błędy w języku niemieckim. Warto przejrzeć tę pomoc, szczególnie, że cena jest naprawdę przystępna.

• Jeśli chcecie popracować nad Waszą gramatyką, nie obejdzie się bez tej książki. Zawiera ona objaśnienia gramatyczne, jak i wiele praktycznych ćwiczeń. Oprócz tego kupując tę książkę uzyskujecie dostęp do darmowych ćwiczeń gramatycznych, które znajdują się na stronie wydawnictwa. Za tą cenę nie znajdziecie lepszej propozycji.

Z tego miejsca chciałbym Was zachęcić do korzystania z Rozmówek polsko-niemieckich zamieszonych na portalu. Znajdziecie tu wiele przydatnych na codzień zwrotów wraz z polskim tłumaczeniem oraz niemiecką wymową.