Czy emeryci w Niemczech muszą płacić podatki?

Zwykle w czerwcu i lipcu emeryci w Niemczech otrzymują pocztą zawiadomienie o podwyżce świadczeń. Wyższa kwota emerytury może okazać się jednak niemiłą niespodzianką, a to dlatego, że wielu emerytów nagle musi zacząć płacić podatki.

Jednak to, że emerytury jako takie podlegają opodatkowaniu, nie oznacza jeszcze, że będziecie musieli rzeczywiście odprowadzać od nich podatek. Poniżej dowiecie się, ile może wynieść Wasza emerytura, żeby nie płacić w Niemczech od niej podatku.

Od jakiej kwoty emeryci w Niemczech muszą płacić podatki od emerytury?

Z założenia każdy emeryt w Niemczech jest zobowiązany do płacenia podatków. Jednak wielu emerytów jest z tego zwolnionych – dzięki tzw. Rentenfreibetrag (kwocie wolnej od podatku dla osób pobierających rentę lub emeryturę) i Grundfreibetrag (podstawowej kwocie wolnej od podatku, która ma zastosowanie do wszystkich podatników, nie tylko emerytów).

Rentenfreibetrag – wskazuje jaka część emerytury podlega opodatkowaniu: kwota ta zależy od roku, w którym przechodzicie na emeryturę. Do roku 2040 spadnie ona do zera. Kwota wolna dla osób przechodzących na emeryturę w 2023 roku wynosi 84 procent. Oznacza to, że opodatkowaniu podlega 84 procent emerytury (zob. tabela). Do obliczonej w ten sposób kwoty należy dodać inne dochody (np. emerytura zakładowa, dochód z wynajmu itp.). Następnie od tej kwoty należy odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne i na opiekę długoterminową oraz dodatek na wydatki specjalne w wysokości 36 euro (72 euro dla małżeństw). Jeśli wynik jest niższy niż podstawowa kwota wolna od podatku (patrz druga tabelka „Steuerlicher Grundfreibetrag”) wynosząca 11604 euro, emeryt w Niemczech nie musi płacić podatku.

Jeśli przejdziecie na emeryturę w 2040 roku lub później, tzw. Rentenfreibetrag nie będzie już obowiązywać. Wtedy cała Wasza emerytura będzie podlegała opodatkowaniu.

Steuerlicher Grundfreibetrag (podstawowa kwota wolna od podatku): podstawowa kwota wolna od podatku gwarantuje wszystkim podatnikom to, że od pewnej części swojego dochodu w ogóle nie muszą płacić podatku. W przypadku emerytów obowiązuje następująca zasada: podstawowa kwota wolna od podatku dotyczy tej części emerytury, która pozostaje po bliczeniu Rentenfreibetrag (patrz wyżej). Podstawowa kwota wolna od podatku za rok podatkowy 2024 wynosi 11.604 euro lub 23.208 euro dla małżeństw.

Oznacza to, że będziecie musieli zapłacić podatek tylko wtedy, gdy część Waszej emerytury podlegająca opodatkowaniu przekroczy wysokość podstawowej kwoty wolnej od podatku w danym roku. I nawet wtedy nie dzieje się to automatycznie, ponieważ niektóre wydatki, które ponosicie jako emeryci, możecie w Niemczech odliczyć od podatku.

Jaka jest stawka podatkowa dla emerytów w Niemczech?

Emerytury są w Niemczech traktowane jak dochód, dlatego także i do nich ma zastosowanie tzw. progresja podatkowa. Oznacza to, że stawka podatku rośnie wraz z dochodem.

Dochody – w tym emerytury –  nie przekraczające kwoty wolnej od podatku wynoszącej za rok 2024 11.604 euro nie podlegają opodatkowaniu; tzw. krańcowa stawka podatkowa wynosi tutaj zero procent. Od pierwszego euro przekraczającego tę kwotę obowiązuje następna krańcowa stawka podatkowa, czyli 14 procent. Po przekroczeniu kolejnego progu dochodowego każde euro jest opodatkowane według następnej wyższej stawki podatkowej.

Ponieważ ten system podatkowy nie ułatwia dokładnego obliczenia kwoty podatku do zapłacenia, możecie skorzystać z kalkulatorów emerytalnych dostępnych w internecie. Musicie wpisać kwotę swojej emerytury brutto z całego roku, datę otrzymania pierwszej emerytury i rok, dla którego chcecie obliczyć wysokość podatku.

Czy emeryci w Niemczech mogą odliczyć jakieś koszty od podatku?

Tak, w tym celu musicie złożyć zeznanie podatkowe. Należy to zrobić, jeśli podlegająca opodatkowaniu część Waszej emerytury przekracza podstawową kwotę wolną od podatku. O tym, co jako emeryci możecie w Niemczech odliczyć od podatku, przeczytacie tutaj:

• Leki, protezy, personel sprzątający: Oto, jakie koszty mogą odliczyć od podatku emeryci w Niemczech!
• Niemcy: Czy dziadkowie pomagający w opiece nad wnukami mogą liczyć na ulgi podatkowe?

Czy podatek trzeba płacić tylko od państwowej emerytury?

Nie, opodatkowaniu nie podlega wyłącznie ustawowa emerytura. Od emerytur zakładowych i prywatnych również trzeba odprowadzić podatek.

Emerytury zakładowe są opodatkowane w 100 procentach. Oznacza to, że w przeciwieństwie do emerytury ustawowej, nie przysługuje tu kwota wolna od podatku.

Opodatkowanie prywatnych emerytur

Co do zasady, umowy zawarte przed 2005 rokiem są wolne od podatku. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły, na przykład jeśli przed wypłatą emerytury płaciliście składki na ubezpieczenie przez okres krótszy niż pięć lat. W takim przypadku musielibyście zapłacić podatek od otrzymywanego świadczenia.

Jeśli przystąpiliście do prywatnego ubezpieczenia emerytalnego po 2005 roku, obowiązują dwa różne przepisy:

1. Jeśli otrzymujecie zaoszczędzony kapitał w formie jednorazowej wypłaty, a umowa trwa co najmniej 12 lat, stosuje się procedurę, zgodnie z którą 50 procent dochodu jest wolne od podatku, a pozostałe 50 procent jest opodatkowane według stawki podatku dochodowego lub, w przypadku zysków kapitałowych, według stawki tzw. Abgeltungssteuer, czyli podatku od zysków kapitałowych.
2. Jeśli co miesiąc pobieracie tzw. rentę dożywotnią, część dochodu, która podlega opodatkowaniu, zależy od wieku, w którym otrzymacie pierwszą wypłatę z prywatnej emerytury (zob. poniżej).