Pogrzeb z pomocy społecznej w Niemczech

Pogrzeb z pomocy społecznej oznacza, że jego koszty ponosi Urząd Pomocy Społecznej (niem. Sozialamt), odpowiedni ze względu na miejsce śmierci. Dzieje się tak, jeśli kosztami za organizację pogrzebu nie można obciążyć osób za nią odpowiedzialnych (paragraf 74 SGB – Sozialgesetzbuch XII czyli Kodeks Społeczny). W normalnej sytuacji to rodzina zmarłego jest zobowiązana do pokrycia kosztów pogrzebu. Jednak w związku z tym, że pogrzeb w wersji naprawdę podstawowej może kosztować kilkaset euro, są rodziny, których po prostu na to nie stać. W takiej właśnie sytuacji można zaangażować do pokrycia kosztów pogrzebu Urząd Pomocy Społecznej. Przedsiębiorca pogrzebowy musi wtedy obliczyć koszty swoich usług zgodnie z regulaminem opłat. Radzimy Wam, abyście w pierwszej kolejności sprawdzili, kto powinien zlecić organizację pogrzebu i kto ma za to zapłacić.

Gdzie należy wnioskować o pogrzeb z pomocy społecznej w Niemczech?

Wniosek o pokrycie kosztów pogrzebu z reguły należy złożyć w miejscowym Urzędzie Pomocy Społecznej. Przy czym wnioskodawca nie musi pobierać świadczeń dla bezrobotnych (Arbeitslosengeld II), ani świadczeń z zakresu pomocy społecznej. Generalnie taki wniosek o przejęcie kosztów pogrzebu mogą złożyć osoby z niską emeryturą, bądź niskimi zarobkami. Niezbędne jest tutaj sprawdzenie stanu majątkowego wnioskodawcy.

W tym celu należy przedstawić nie tylko swoje własne dokumenty dot. zarobków i obciążeń finansowych, ale też dokumenty zmarłego. Są to przede wszystkim: akt zgonu, kopie wyciągu z kont oszczędnościowych z ostatnich trzech miesięcy, kopie polis ubezpieczeniowych oraz dokumenty dot. wartości  spadku. Jeśli wniosek zostanie złożony i zaakceptowany przed pogrzebem, wtedy zazwyczaj sporządzana jest deklaracja pokrycia kosztów, którą należy przedłożyć w wybranym zakładzie pogrzebowym. Z kolei ten zakład rozlicza się potem bezpośrednio z odpowiedzialnym Urzędem Pomocy Społecznej.

Wniosek o pokrycie kosztów pogrzebu można też złożyć, jeśli pogrzeb został już zlecony jakiemuś zakładowi albo nawet, jeśli już się odbył. Należy tylko mieć na uwadze, że różnicę w przypadku zbyt drogiego pogrzebu należy pokryć samemu. Do Urzędu Pomocy Społecznej można też dostarczyć już opłacone rachunki i złożyć wniosek o zwrot kosztów. W przypadku odmowy pogrzebu z pomocy społecznej, rodzina zmarłego może spróbować porozmawiać z przedsiębiorstwem pogrzebowym. Często można ustalić płatność ratalną.

Kto powinien zlecić organizację pogrzebu?

Prawny obowiązek zajęcia się organizacją pogrzebu leży po stronie najbliższej rodziny. Oni muszą się zająć całą organizacją, jednak nie należy tego mylić z obowiązkiem poniesienia kosztów z tego tytułu. W większości landów niemieckich, kolejność osób odpowiedzialnych za organizację pogrzebu wygląda następująco:

• Małżonek, małżonka
• Partner
• Pełnoletnie dzieci
• Rodzice
• Pełnoletnie rodzeństwo
• Dziadkowie
• Pełnoletnie wnuki

Kto może złożyć wniosek o pogrzeb z pomocy społecznej w Niemczech?

O pogrzeb z pomocy społecznej może wnioskować tylko osoba, która jest prawnie zobowiązana do organizacji pogrzebu. Ponieważ obowiązek pogrzebowy leży po stronie najbliższej rodziny, ta może jednak nie mieć wystarczających środków, w związku z czym obowiązek ponoszenia kosztów powinien zostać ustalony na mocy testamentu. Jeśli zmarły miał kilkoro dzieci, wtedy koszty pogrzebu dzieli się na nie wszystkie – o ile oczywiście zmarły nie ma już małżonka bądź partnera. Jeśli pogrzeb można opłacić ze spadku, wtedy Urząd Pomocy Społecznej już nie partycypuje w kosztach. Taka sytuacja może mieć miejsce, jeśli cały spadek zostanie wykorzystany na koszty związane z pogrzebem, nawet jeśli wcześniej doszło do sporów między zmarłym, a osobą odpowiedzialną prawnie za pogrzeb. Również jeśli osoba, które jest prawnie odpowiedzialna za organizację pogrzebu, dysponuje wystarczającym majątkiem do jego pokrycia, wtedy Urząd Pomocy Społecznej nie poniesie kosztów pogrzebu.

Jeśli z kolei osoba odpowiedzialna za pogrzeb sama jest odbiorcą świadczeń socjalnych lub spadek jest niewystarczający, wtedy nie można jej obciążyć kosztami pogrzebu. Również w sytuacji, jeśli za życia zmarły molestował tę osobę bądź znęcał się nad nią i jest to udowodnione, nie zostanie ona obciążona kosztami pogrzebu. Kolejność, jeśli chodzi o obowiązek ponoszenia kosztów wygląda z reguły następująco:

• Spadkobiercy zgodnie z testamentem
• Osoby zobowiązane do łożenia na utrzymanie
• Ojciec dziecka nie pochodzącego ze związku małżeńskiego

Jak drogi może być pogrzeb z pomocy społecznej w Niemczech?

Pogrzeb finansowany z pomocy społecznej ma ograniczony zasięg, tzn. Urząd Pomocy Społecznej pokrywa tylko w pewnym stopniu jego organizację. Te kwoty różnią się między sobą w zależności od gminy. Także konkretne świadczenia są różne w zależności od miejscowości, a te różnice często są naprawdę znaczne. To, czego Urząd Pomocy Społecznej nie płaci to: opieka nad grobem, odzież żałobna, koszty dojazdu gości, stypa czy nekrologi.

Pogrzeb z pomocy społecznej zawsze zostaje zredukowany do absolutnego minimum. Zazwyczaj wybierana jest skromna trumna, to samo dotyczy też dekoracji z kwiatów. Jednak pogrzeb z pomocy społecznej nie może też wyglądać zbyt „biednie”, dlatego istnieje lista zawierająca poszczególne punkty, które w większości przypadków opłacane są przez Urząd Pomocy Społecznej:

• Wybór rodzaju pogrzebu
• Koszty przewiezienia trumny z ciałem na cmentarz
• Opłaty kremacyjne
• Trumna
• Wyściółka trumny
• Kompleksowe przygotowanie zwłok do pogrzebu
• Przechowanie zwłok w chłodni
• Pomoc w załatwieniu formalności
• Miejsce żałoby
• Tragarze niosący trumnę
• Organista
• Posługa mistrza ceremonii
• Opłaty cmentarne