Oto co powinni wiedzieć rodzice samotnie wychowujący dziecko w Niemczech, aby zaoszczędzić na podatkach!

Według danych Federalnego Urzędu Statystycznego z 2021 roku, w Niemczech żyje 11,7 mln rodzin z dziećmi, z czego 2,5 mln to rodziny niepełne. Nieustannie wzrasta liczba rodziców samotnie wychowujących dzieci.

W 2020 roku około 2,1 mln matek i około 435 tys. ojców było samotnymi rodzicami. Zwraca uwagę fakt, że jest znacznie więcej matek niż ojców samotnie wychowujących dzieci.

Jednym z takich samotnych rodziców jest Lidia, która mieszka w Kolonii razem ze swoją małą córeczką. Jako osoba samotna jest ona przypisana do klasy podatkowej 1 (Steuerklasse 1). Ponieważ jednak niemieckie urzędy skarbowe wspierają rodziców samotnie wychowujących małoletnie dzieci, Lidia – podobnie jak inni samotni rodzice – może zmienić klasę podatkową na Steuerklasse 2 i zapewnić sobie ulgę dla rodziców samotnie wychowujących dzieci (niem. Entlastungsbetrag für Alleinerziehende).

Jaka jest definicja osoby samotnie wychowującej dziecko z podatkowego punktu widzenia?

Aby móc skorzystać z ulg podatkowych, Lidia musi spełnić kilka warunków, a są one następujące:

• Ona i jej dziecko mieszkają we wspólnym mieszkaniu.
• Przysługuje jej prawo do zasiłku rodzinnego (Kindergeld) lub kwoty wolnej od podatku ze względu na posiadanie dzieci (Kinderfreibetrag).
• Nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z inną osobą dorosłą.
• Jest osobą niezamężną lub pozostaje w trwałej separacji.

Wyjątek stanowią pełnoletnie dzieci, na które przysługuje kwota wolna od podatku ze względu na posiadanie dzieci (Kinderfreibetrag) lub zasiłek rodzinny (Kindergeld). Mimo ukończonych 18 lat mogą one mieszkać z rodzicem w jednym gospodarstwie domowym, a i tak będzie on uznawany za osobę samotnie wychowującą dziecko. To samo dotyczy pełnoletnich dzieci odbywających zasadniczą służbę wojskową, służbę zastępczą, ochotniczą służbę wojskową lub pracujących jako wolontariusze w krajach rozwijających się (niem. Entwicklungshelfer).

Kto nie zostanie uznany za osobę samotnie wychowującą dziecko przez niemiecki urząd skarbowy?

Podatnik jest uznawany za osobę samotną tylko wtedy, gdy nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z inną osobą dorosłą. Tylko pod tym warunkiem jest uprawniony do korzystania z ulgi podatkowej. Gdyby ojciec córki pani Lidii lub np. jej siostra byli zameldowani w mieszkaniu pani Lidii, urząd skarbowy uznałby, że prowadzą oni wspólne gospodarstwo domowe z podatnikiem. Nie ma tu znaczenia to, że Lidia jest niezamężna, ani to, czy druga osoba pełnoletnia wnosi realny lub finansowy wkład we wspólne gospodarstwo domowe.

Oznacza to, że rodzicom, którzy żyją w konkubinacie razem z jednym lub kilkorgiem dzieci, zasadniczo nie przysługuje odliczenie kwoty ulgi dla rodziców samotnie wychowujących dzieci (niem. Entlastungsfreibetrag für Alleinerziehende) i nie mogą być przypisani do klasy podatkowej 2.

Zmiana klasy podatkowej

Nie ma takich wątpliwości w przypadku Lidii, ponieważ nie utrzymuje ona żadnych kontaktów z ojcem córki, nie ma też żadnej współlokatorki. Jest więc „prawdziwym” samotnym rodzicem.

Aby zmienić klasę podatkową na Steuerklasse 2, Lidia musi wypełnić formularz „Antrag auf Lohnsteuerermäßigung” (wniosek o obniżenie podatku od wynagrodzenia) i złożyć go w swoim urzędzie skarbowym. Urząd skarbowy automatycznie powiadomi pracodawcę Lidii o zmianie, młoda matka nie musi więc sama podejmować żadnych dodatkowych działań.

Aby otrzymać stosowny formularz („Antrag auf Lohnsteuerermäßigung”), nie trzeba udawać się do urzędu skarbowego. Jest on dostępny również online. Formularz można pobrać TUTAJ.

Dzięki kwocie wolnej (Alleinerziehendenentlastungsbetrag) zaoszczędzicie na podatkach

Rodzice samotnie wychowujący dzieci należący do klasy podatkowej 2 mają prawo do tzw. ulgi dla rodziców samotnie wychowujących dzieci (niem. Entlastungsfreibetrag für Alleinerziehende, inaczej Alleinerziehendenentlastungsbetrag). Od 2015 r. wynosiła ona 1.908 euro rocznie na pierwsze dziecko i kolejne 240 euro na każde następne dziecko. Od 2020 r. osoby samotnie wychowujące dzieci mogą w ramach ulgi odliczyć 4.008 euro. Kwota 240 euro na każde kolejne dziecko pozostała bez zmian.

Rząd federalny początkowo tylko tymczasowo podniósł kwotę ulgi w czerwcu 2020 r., do wysokości 4.088 euro na lata 2020 i 2021. Miało to związek z pandemią koronawirusa. Rząd uznał, że rodzice samotnie wychowujący dzieci znaleźli się wówczas w szczególnie trudnej sytuacji ze względu na konieczność zapewnienia dzieciom opieki i związane z tym wydatki. Ustawa podatkowa na rok 2020 na stałe zwiększyła kwotę ulgi dla osób samotnie wychowujących dzieci do 4.008 euro od 2022 roku.

Dodatkowe korzyści podatkowe dla rodziców

Ponadto rodzicom samotnie wychowującym dzieci – podobnie jak wszystkim rodzicom w Niemczech – przysługuje oczywiście prawo do kwoty wolnej od podatku ze względu na posiadanie dzieci (Kinderfreibetrag) lub zasiłku rodzinnego (Kindergeld). Co więcej, w zeznaniu podatkowym można również uwzględnić koszty związane z koniecznością zapewnienia dziecku opieki, takie jak np. opłaty za przedszkole lub wynagrodzenie opiekunki do dziecka. Jedynym ograniczeniem jest to, że rodzice mogą odliczyć od podatku maksymalnie 4.000 euro na dziecko rocznie.

Po zawarciu związku małżeńskiego trzeba zmienić klasę podatkową

Z aktualnych badań wynika, że jedna czwarta samotnych rodziców traci ten status w ciągu pierwszych trzech lat z powodu znalezienia nowego partnera. Również Lidia po dwóch latach od rozstania z ojcem córki związała się z nowym partnerem, a za kilka dni wychodzi za mąż. Po ślubie Lidia będzie musiała ponownie zmienić klasę podatkową. Dla małżeństw przewidziane są trzy możliwe kombinacje klas podatkowych.

Przy składaniu kolejnego zeznania podatkowego Lidia nadal będzie mogła skorzystać z ulgi z tytułu samotnego wychowywania dziecka w roku zawarcia związku małżeńskiego, za okres poprzedzający to wydarzenie. Oczywiście pod warunkiem, że wówczas nie mieszkała jeszcze ze swoim partnerem.

Źródło: www.vlh.de