Wohngeld – czyli wszystko co musisz wiedzieć o dodatku mieszkaniowym w Niemczech!

Wohngeld to dodatek mieszkaniowy wypłacany przez państwo niemieckie na spółkę z poszczególnymi krajami związkowymi (landami) osobom o niskich zarobkach. Zgodnie z § 1 WoGG (das Wohngeldgesetz – pol. ustawa o dodatku mieszkaniowym) Wohngeld ma na celu zapewnienie godnych warunków mieszkaniowych osobom niezamożnym i jest wypłacany jako subwencja (der Zuschuss), co oznacza, iż pieniędzy otrzymanych w ramach dodatku mieszkaniowego nie trzeba zwracać.

Kto może się starać o dodatek mieszkaniowy w Niemczech?

Prawo do zasiłku mieszkaniowego w Niemczech zależy od trzech czynników:

• Liczby członków gospodarstwa domowego
  
• Kwoty całkowitego dochodu wszystkich uprawnionych członków gospodarstwa domowego
• Kwoty kwalifikującego się czynszu lub opłaty (dla właścicieli) 

Dodatek mieszkaniowy jest wypłacany w Niemczech zarówno właścicielom mieszkań jak i najemcom:

• Jako dodatek mieszkaniowy (niem. Mietzuschuss): dla najemcy lub podnajemcy mieszkania, pokoju lub innego pomieszczenia mieszkalnego oraz mieszkańców domów opieki w myśl ustawy o domach opieki (das Heimgesetz). Ważne, aby pomieszczenie na które ma być wypłacany dodatek mieszkaniowy było użytkowane osobiście przez wnioskodawcę
• Jako dodatek na pokrycie obciążeń (niem. Lastenzuschuss): dla właściciela mieszkania, domu, osobom uprawnionym przez dziedziczne prawo zabudowy (das Erbbaurecht) oraz pokrewne prawu własności stosunki prawne, jak np. użytkowanie wieczyste (der Nießbrauch) czy stałe prawo do mieszkania (das Dauerwohnrecht). Ważne, by pomieszczenie na które ma być wypłacany dodatek na pokrycie obciążeń było użytkowane osobiście przez wnioskodawcę

Kto nie ma prawa do dodatku mieszkaniowego w Niemczech?

Dodatku mieszkaniowego w Niemczech nie otrzymają następujące grupy osób:

• Osoby, które otrzymują już inne dodatki na mieszkanie (np. wsparcie finansowe dla uczniów będących w trakcie nauki zawodu), bądź w przypadku których za czynsz płaci państwo, np. w ramach zapomogi dla bezrobotnych Bürgergeld lub innych świadczeń socjalnych. Wyjątek stanowią świadczenia wypłacane jako pożyczka
• Osoby, których miesięczne dochody brutto przekraczają poniższe kwoty, w zależności od ilości osób przypadających na gospodarstwo domowe.

Maksymalna wysokość zarobków oraz czynszu

W obliczaniu maksymalnej wysokości czynszu, która uprawnia do otrzymania Wohngeld, bierze się pod uwagę tzw. „Mietstufen”, czyli poziomy czynszu. W sumie wyróżnia się 7 poziomów czynszu i zależą one od kosztów mieszkaniowych w danym mieście. Np. Dortmund zalicza się do poziomu 3, Bonn do 5 poziomu (wyższe koszty mieszkaniowe), a przykładowo Monachium do poziomu 7 (najwyższe koszty mieszkaniowe). Pod następującym linkiem znajdziecie poziomy czynszu dla każdego miasta w Niemczech. Wystarczy wybrać kraj związkowy, w którym mieszkacie i przewinąć do miasta, w którym jesteście aktualnie zameldowani: www.wohngeld.org/mietstufe.

Aby stworzyć pewnego rodzaju równość, maksymalna wysokość czynszu, która uprawnia do otrzymania Wohngeld, jest wyższa w miastach z wyższym poziomem czynszu. Również całkowity dochód, który bierze się pod uwagę, jest wyższy w miastach z wyższym poziomem czynszu. W związku z tym poziom czynszu w danym mieście lub gminie ma bezpośredni wpływ na wysokość dopłaty do czynszu w ramach Wohngeld.

Oprócz tego im więcej osób w gospodarstwie domowym, tym czynsz oraz zarobki mogą być wyższe. W poniższej tabeli znajdziecie informacje odnośnie maksymalnych zarobków oraz czynszu, w zależności od poziomu czynszu oraz liczby członków gospodarstwa domowego. Kwoty te są w euro i aktualne dla roku 2024:

Kwoty zarobków sa kwotami przybliżonymi!

Podane wyżej kwoty zarobków są kwotami przybliżonymi, bowiem urzędy odliczają określone sumy, o które pomniejszany jest brany pod uwagę dochód, np.:

• Koszty ubezpieczenia
• 125 euro miesięcznie na każdego ciężko niepełnosprawnego członka gospodarstwa domowego o stopniu niepełnosprawności minimum 80 z 100
• 100 euro miesięcznie na każdego ciężko niepełnosprawnego członka gospodarstwa domowego o stopniu niepełnosprawności poniżej 80
• 50 euro miesięcznie na każde dziecko poniżej 12 roku życia, jeśli osoba starająca się o dodatek mieszkaniowy mieszka z nim sama oraz ze względu na szkołę lub pracę znajduje się dłuższy okres dnia poza domem
• do 50 euro miesięcznie na każde dziecko z własnym dochodem, które ukończyło 16 rok życia i ma poniżej 25 roku życia
• Kwoty powstałe z zobowiązania do łożenia na dziecko lub inną osobę (czy dana kwota w całości może zostać odliczona od dochodu, który jest brany pod uwagę przy obliczaniu wysokości dodatku mieszkaniowego, zależy od jej wysokości i jest wyszczególniona w decyzji o Wohngeld)

Oprócz tego należy wziąć pod uwagę, że dopuszczalny dochód brutto zwiększa się procentowo w zależności od tego, czy dana osoba ponosi dodatkowe koszty z tytułu zarobku:

• 30% jeśli potrącany jest podatek od dochodu albo wynagrodzenia oraz ubezpieczenie emerytalne i zdrowotne

• 20% jeśli potrącane są wyłącznie dwie z powyższych opłat

• 10% jeśli z własnej kieszeni płacona jest wyłącznie jedna z powyższych opłat

• 0% w przypadku pozostałych dochodów bez potrąceń (kiedy brutto = netto, np. ALG I)

Jaki jest minimalny dochód uprawniający do złożenia wniosku na dodatek mieszkaniowy w Niemczech?

Oprócz maksymalnego dochodu na osobę (patrz wyżej), podczas przyznawania Wohngeld brany jest również pod uwagę minimalny dochód. Osoby, których dochód jest zbyt niski odsyłane są do Jobcenter, gdzie mogą otrzymać dodatkową pomoc finansową. Aby wyliczyć minimalny dochód uprawniający do złożenia wniosku o Wohngeld należy:

1. Ustalić aktualną stawkę zasiłku dla bezrobotnych adekwatną do sytuacji osobistej (Bürgergeld)
2. Do ustalonej w pierwszym kroku kwoty zasiłku należy doliczyć koszty prądu, koszty czynszu brutto wraz z opłatami, koszty ubezpiecznia zdrowotnego oraz ewentualnie pozostałe dodatkowe wydatki, wynikające z indywidualnej sytuacji życiowej (np. ciężka choroba)

Ustalona w ten sposób kwota to fikcyjny dochód minimalny. Od fikcyjnego dochodu minimalnego należy następnie odjąć rzeczywisty dochód netto. Jeśli rzeczywisty dochód netto jest niższy od fikcyjnego dochodu minimalnego, to najprawdopodobniej zostaniecie odesłani do Jobcenter, aby tam starać się o pomoc finansową.

Jakie dokumenty należy dołączyć do wniosku na dodatek mieszkaniowy w Niemczech?

Wniosek na dodatek mieszkaniowy (patrz niżej) to nie jedyny dokument jaki należy dostarczyć w odpowiedzialnym urzędzie, aby móc starać się o dodatkowe pieniądze na utrzymanie mieszkania. Niezbędne są oprócz tego (jeśli dotyczy):

• W przypadku najemców: zaświadczenie o wynajmie (niem. Mietbescheinigung) wydane przez wynajmującego, w którym podane są również wielkość mieszkania i rok budowy oraz umowę najmu (o zaświadczenie najlepej poprosić spółdzielnię mieszkaniową lub wynajmującego, którzy z reguły wystawiają je bezproblemowo i często od ręki)
• W przypadku mieszkania/domu na własność: potwierdzenie otrzymania pożyczki wraz z wykazem regularnych spłat, zawierające szczegóły dotyczące powierzchni mieszkalnej i roku budowy domu/mieszkania
• Zaświadczenie od wynajmującego, niem. die Mietbescheinigung (o zaświadczenie najlepej poprosić spółdzielnię mieszkaniową lub wynajmującego, którzy z reguły wystawiają je bezproblemowo i często od ręki)
• Zaświadczenie od pracodawcy o dochodach, np. rozliczenia, niem. die Abrechnung lub inny dowód dochodu (również zaświadczenie o odbytym szkoleniu lub orzeczenie podatkowe dla osób prowadzących działalność na własny rachunek)
• Zaświadczenie o isntiejących aktywach i dochodach z nich wynikających (dochody z inwestycji, dochody z wynajmu lub leasingu, ubezpieczenia na życie, umowa o oszczędności budowlane)
• Dokument tożsamości, takie jak dowód osobisty lub paszport
• Zaświadczenia ze szkoły w przypadku dzieci powyżej 16 roku życia
• Decyzja o wysokości emerytury, niem. Rentenbescheid
• Legitymacja o niepełnosprawności, niem. Schwerbehindertenausweis
• Decyzja o wysokości zasiłku opiekuńczego
• Zaświadczenie o płatności na utrzymanie
• Zaświadczenia o zyskach z kapitału oraz dodatkowych aktywach
• W przypadku dodatku na pokrycie obciążeń również zaświadczenie o środkach obcych wystawiane przez bank
• Decyzja BaföG, decyzja o zasiłku na dziecko lub zasiłku rodzicielskim

Ile wynosi dodatek mieszkaniowy w Niemczech?

Dodatek mieszkaniowy jest obliczany na podstawie wysokości czynszu oraz dochodów miesięcznych uzyskiwanych na wszystkich członków gospodarstwa domowego (dla maksymalnie ośmiu członków gospodarstwa domowego). Rachunek ten wygląda następująco:

1,15 * (M – (a + b * M + c * Y) €

• Gdzie M to kwota czynszu lub obciążenia w zaokrągleniu w euro;
• Y to dochody miesięczne w zaokrągleniu w euro;
• a i b oraz c to wartości, których zawartość zależna jest od ilości członków rodziny należących do gospodarstwa domowego.

Kalkulatory Wohngeld

W internecie można znaleźć kalkulatory Wohngeld, jak na przykład wydany przez Ministerstwo Budownictwa, Mieszkalnictwa, Rozwoju Miast i Ruchu kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia: LINK.

Lub oferowany przez Federalne Ministerstwo Mieszkalnictwa, Rozwoju Miast i Budownictwa: LINK.

Jak długo wypłacany jest dodatek mieszkaniowy w Niemczech?

Wohngeld jest wypłacany przez okres dwunastu miesięcy. Jeśli w momencie składania wniosku jasne jest, iż sytuacja wnioskodawcy pozostanie w przyszłości w znacznym stopniu taka sama, to dodatek mieszkaniowy może zostać przyznany na okres 18 miesięcy. Wohngeld jest wypłacany z góry na konto wnioskodawcy, w związku z czym we wniosku należy koniecznie umieścić informacje o koncie.

Po upływie 12 miesięcy należy ponownie złożyć wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego, tzn. konieczne jest złożenie wniosku o przedłużenie wypłacania Wohngeld. Prosimy pamiętać, że zatwierdzenie wniosku może potrwać od trzech do sześciu tygodni, a nawet dłużej. W związku z tym należy przedłożyć swoje dokumenty co najmniej dwa miesiące przed upływem ważności aktualnego wniosku.

Gdzie można złożyć wniosek o dodatek mieszkaniowy w Niemczech? Wniosek z polskim tłumaczeniem!

Dodatek mieszkaniowy wypłacany jest wyłącznie na wniosek oraz jeśli dana osoba spełnia określone warunki. Wnioski można znaleźć na stronach internetowych urzędów ds. dodatku mieszkaniowego poszczególnych miast, gmin oraz okręgów. Wohngeld wypłacany jest od momentu złożenia wniosku. Oznacza to, że jeżeli wniosek został złożony przykładowo 15-go maja, to dodatek mieszkaniowy zostanie wypłacony za cały miesiąc maj, nawet jeśli wniosek nie był kompletny i będzie trzeba dostarczyć dodatkowe zaświadczenia lub formularze i ostateczna decyzja zapadnie dopiero w czerwcu.

Poniżej znajdziecie przetłumaczony wniosek o dodatek mieszkaniowy w Niemczech, który dostępny jest w oryginale w formacie PDF na stronie Ministerstwa Budownictwa, Mieszkalnictwa, Rozwoju Miast i Ruchu kraju związkowego Nadrenia Północna-Westfalia pod następującym linkiem.

1. Wniosek o dodatek mieszkaniowy
2. Zawsze kiedy widzicie państwo ten symbol, wymagane jest zaświadczenie potwierdzające podane przez państwa informacje
3. Pierwszy wniosek
4. Wniosek o kontynuowanie wypłacania dodatku mieszkaniowego (jednak najwcześniej dwa miesiące przed upływem ważności aktualnego)
5. Wniosek o podwyższenie dodatku mieszkaniowego jeśli od złożenia ostatniego nastąpiły zmiany
6. Jeśli znany, proszę podać numer dodatku mieszkaniowego
7. Osoba składająca wniosek
8. Nazwisko
9. Imię
10. Data urodzenia
11. Numer tel/e-mail
12. Sytuacja Osobista
A. Samozatrudnienie
B. Pensjonariusz
C. Urzędnik
D. W trakcie wykształcenia zawodowego
E. Zatrudniony
F. Student
G. Pracownik
H. Bezrobotny
I. Emeryt
J. Inna forma bezrobocia
13. Adres mieszkania na które ma zostać wypłacony dodatek mieszkaniowy
14. Kod pocztowy, miejscowość, ulica, numer domu, piętro, względnie numer mieszkania
15. Dane konta bankowego na które ma zostać wypłacony dodatek mieszkaniowy
16. Nazwa banku
17. Właściciel/ka konta
A. Osoba składająca wniosek
B. Małżonek/ka lub inny członek gospodarstwa domowego
C. Wynajmujący
D. W przypadku mieszkańców domu dziecka/opieki opiekun
18. Nazwisko i adres odbiorcy płatności, jeśli nie jest osobą składającą wniosek
19. Czy wszystkie osoby zamieszkujące mieszkanie na które jest składany wniosek o dodatek mieszkaniowy są członkami gospodarstwa domowego?
20. Jeśli nie, które osoby nie są członkami gospodarstwa domowego?
21. Jestem
A. Głównym wynajmującym
B. Mieszkańcem domu opieki
C. Podnajemcą
D. Mieszkaniec mieszkania znajdującego się we własnym domu wielorodzinnym na które jest składany wniosek o dodatek mieszkaniowy
22. Kto wynajął/podnajął Państwu mieszkanie? (Proszę dołączyć załącznik/informacje wynajmującego dotyczące mieszkania lub ewentualnego podnajmu tudzież odpowiednie zaświadczenie o wysokości czynszu)
23. Nazwisko, imię, adres, ewentualnie numer telefonu
24. Ile wynosi miesięczny czynsz/opłata za użytkowanie za Państwa mieszkanie włącznie z opłatami za utrzymanie (np. ogrzewanie, woda, ścieki, śmieci)
25. Od kiedy mieszkacie Państwo tudzież osoby zaliczane do gospodarstwa domowego w mieszkaniu na które ma być wypłacany dodatek mieszkaniowy?
26. Czy jakaś część mieszkania jest wynajmowana innej osobie lub jest nieodpłatnie do jej dyspozycji lub czy istnieje osoba która nie należy do gospodarstwa domowego lecz korzysta z mieszkania?
27. Jeśli tak, proszę dołączyć załącznik/podnajem
28. Czy jakaś część mieszkania jest używana w ramach działalności gospodarczej lub zawodowej?
29. Jeśli tak, ile m2?
30. Czy otrzymujecie Państwo lub osoba która zaliczana jest do gospodarstwa domowego dodatek mieszkaniowy albo inne prywatne (np. od rodziny pracodawcy) lub państwowe dotacje na rzecz czynszu tego lub innego mieszkania?
31. Albo został złożony odpowiedni wniosek?
32. Jeśli tak proszę dołączyć odpowiednie zaświadczenie

1. W poniższej tabeli proszę wymienić, w kolumnie nr 2 wszystkie osoby mieszkające w mieszkaniu (również dzieci) z którymi Pan/Pani mieszka/gospodaruje.
Proszę pamiętać że istnieje możliwość złożenia wniosku o dodatkowe świadczenia na dzieci, które należą do gospodarstwa domowego. Więcej informacji na www.mfkjks.nrw.de
Dochody w kolumnie nr 3 należy podać wyłącznie w przypadku osób, które nie otrzymują bądź nie złożyły wniosku o świadczenia transferowe wymienione w załączniku informacyjnym. Proszę podać osobno kwoty brutto wszystkich dochodów (również zatrudnienie na mniej niż poł etatu) (należy dołączyć odpowiednie zaświadczenia)
Do dochodów zaliczana jest np. wyplata – również odprawa (odszkodowanie) jednorazowa płatność wszelkiego rodzaju emerytury, dochody z samozatrudnienia, zasiłek dla bezrobotnych, zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński, zasiłek rodzinny, płatności na utrzymanie odsetki z majątku kapitałowego, dochód z
wynajmu/wydzierżawienia, wynagrodzenie w trakcie nauki zawodu, pożyczka studencka. Proszę przeczytać wszystkie objaśnienia w pouczeniu o dochodach branych pod uwagę w przypadku dodatku mieszkaniowego
2. (Proszę podać w kolejności jak poniżej dla każdej osoby)
A. Nazwisko i nazwisko rodowe
B. Imię
C. Data urodzenia
D. Miejsce urodzenia
E. Stan cywilny (kawaler/panna, żonaty/mężatka, po rozwodzie, w separacji, wdowiec/wdowa)
F. Stosunek rodzinny lub partnerski wobec osoby składającej wniosek
G. Aktualne zajęcie
H. Obywatelstwo
3. Rodzaj dochodów. Wszystkie dochody podać oddzielnie
4. Wysokość miesięcznych dochodów (brutto) i jednorazowych rocznych wpływów (brutto) w euro
5. Koszty uzyskania przychodu/koszty na opiekę nad dziećmi. Jeśli dotyczy proszą podać rodzaj i roczną kwotę w euro
6. Czy od przychodów jest odprowadzany podatek?
7. Czy są odprowadzane składki na ubezpieczenie zdrowotne/opiekę?
8. Czy są odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne/na życie?
9. Osoba składająca wniosek
10. Druga osoba

1. Czy w przeciągu ostatnich 12 miesięcy zmarła osoba należąca do Państwa gospodarstwa domowego, która nie otrzymywała świadczenia transferowego?
2. Nazwisko(-a)
3. Czy po jej śmierci zmieniliście Państwo mieszkanie?
4. Czy po jej śmierci ktoś inny dołączył do gospodarstwa domowego?
5. Nazwisko(-a)
6. Proszę przeczytać objaśnienia w instrukcji dotyczące zmarłych członków gospodarstwa domowego z prawem do zapomogi mieszkaniowej
7. Czy w przeciągu ostatnich 12 miesięcy dochody osób należących do gospodarstwa domowego zmniejszą lub zwiększą się?
8. Jeśli tak, u kogo?
9. Powód zmniejszenia/zwiększenia się
10. Czy do Państwa gospodarstwa domowego należą również dzieci na które wypłacany jest zasiłek rodzinny?
11. Jeśli tak
12. Liczba dzieci
13. Kto jest upoważniony do otrzymywania zasiłku rodzinnego?
14. Czy Państwo bądź osoby należące do gospodarstwa domowego złożyły wniosek o jedno z poniższych świadczeń lub czy jest pozyskiwane któreś z nich lub czy zostanie jeszcze podjęta decyzja o udzieleniu któregoś z tych świadczeń?
15. Jeśli tak proszę postawić krzyżyk
16. Jeśli tak, kto otrzymuje świadczenie lub złożył o nie wniosek: (nazwisko, imię data wniosku lub okres otrzymywania świadczenia)
17. Czy osoby w Państwa gospodarstwie domowym muszą łożyć na czyjeś utrzymanie?
18. Jeśli tak, proszę wypełnić formularz ‘’nakłady ponoszone na wywiązanie się z prawnego obowiązku utrzymania”
19. Następujące osoby należące do gospodarstwa domowego są (proszę wypełnić wyłącznie jeśli dotyczy oraz dołączyć zaświadczenia)
20. Ciężko upośledzone ze stopniem upośledzenia w wysokości
21. Wymagające opieki domowej [zaświadczenie, zasiłek opiekuńczy, dodatek opiekuńczy, (stopień opieki) lub oznaczenie „H’’ w legitymacji dla ciężko upośledzonych]
22. Ofiarami nazistowskich i prześladowań i im podobne w rozumieniu federalnej ustawy o odszkodowaniach. !Proszę przeczytać pouczenie o kwotach wolnych od naliczeń!

Ostatnia strona, to pouczenie prawne oraz potwierdzenie prawdziwości informacji podanych w formularzu. Należy pamiętać, aby w przypadku zwiększenia się dochodów lub powiększenia się gospodarstwa domowego o dodatkowe osoby, bezzwłocznie poinformować o tym odpowiedzialny urząd!

Jak długo czeka się na decyzję w sprawie Wohngeld?

Czas oczekiwania na decyzję w sprawie przyznania dodatku mieszkaniowego w Niemczech jest różny i może wynieść od trzech do nawet ośmiu tygodni. Wszystko zależy od urzędu i ilości pracy jaka na niego przypada. Jeśli czas oczekiwania jest zbyt długi, istnieje możliwość złożenia tzw. zażalenia do przełożonego na czynności urzędnika, niem. Dienstaufsichtsbeschwerde lub powództwa z powodu bezczynności, niem. Untätigkeitsklage:

• Czym jest w Niemczech zażalenie do przełożonego na czynności urzędnika (niem. Dienstaufsichtsbeschwerde)?
• Czym jest w Niemczech powództwo z powodu bezczynności urzędu (niem. Untätigkeitsklage)?

Świadczenia na kształcenie i uczestnictwo dziecka w życiu szkoły

W przypadku rodzin otrzymujących dodatek mieszkaniowy i posiadających dzieci, na które wypłacany jest zasiłek rodzinny (das Kindergeld), istnieje możliwość otrzymania dodatkowej zapomogi na kształcenie i uczestnictwo dziecka w życiu szkoły, niem. Bildungs. – und Teilhabepaket. Świadczenie to wypłacane jest z reguły w formie rzeczowej i usługach. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj!

Jak szukać mieszkania w Niemczech?

Jeśli jesteście w trakcie poszukiwania mieszkania w Niemczech, to z pewnością zainteresują Was poniższe artykuły:

• Gdzie szukać mieszkania w Niemczech?
• Jak wynająć w Niemczech mieszkanie bez konieczności płacenia kaucji w całości?