Obostrzenia związane z Covid-19 dotyczą nas wszystkich. Jednym ze środków zapobiegania rozprzestrzenianiu się pandemii jest noszenie masek. Mają one za zadanie zapobieganie rozprzestrzenianiu się aerozoli w otoczeniu oraz ochronę osób trzecich. Ale jakiego rodzaju maski są dozwolone i zalecane? Jak je nosić i jak je pielęgnować? Tego wszystkiego dowiecie się z naszego artykułu.
Rodzaje masek według BfArM
W związku z obecną sytuacją stosowane są różne rodzaje masek do zakrywania ust i nosa. Maski te różnią się zasadniczo swoim przeznaczeniem – a tym samym również swoimi cechami ochronnymi i innymi właściwościami użytkowymi.
Federalny Instytut ds. Lekarstw i Produktów Medycznych (BfArM – Bundesinstitu für Arzneimittel und Mediziprodukte) wyróżnia następujące typy masek:
- MNB Mund-Nasen-Bedeckungen (maska pokrywająca usta i nos), są one określane w Niemczech jako DIY-Maske, Behelfs-Mund-Nasen-Maske lub Community-Maske.
- MNS Mund-Nasen-Schutz, czyli medyczne maski na twarz, potocznie określane również jako maski chirurgiczne,
- FFP-Masken, czyli maski przeciwpyłowe, potocznie zwane również maskami oddechowymi, przeciwwirusowymi, maskami FFP itp.
MNB Mund-Nasen-Bedeckungen
MNB to wielorazowe maski szyte z różnego rodzaju tekstyliów. Są one przeznaczone do użytku prywatnego. Nie są one produktem o charakterze medycznym, a przy ich produkcji nie jest wymagane przestrzeganie jakichkolwiek norm dotyczących leczniczych. W zależności od użytych tekstyliów, ilości warstw, kroju oraz sposobie ich noszenia oferują one bardziej lub mniej skuteczną ochronę przed kropelkami śliny mogącymi przenosić wirusa. Ich noszenie może zmniejszyć prędkość przepływu powietrza oddechowego oraz przemieszczania się kropli śliny/śluzu i uwięzienia kropelek podczas oddychania.
Pozytywne działanie profilaktyczne masek tekstylnych w zakresie ogólnej ochrony ludności znacznie zmniejsza rozpowszechnianie patogenów w populacji. Teza ta został w międzyczasie potwierdzona w licznych publikacjach naukowych na podstawie szerokiego doświadczenia międzynarodowego pod warunkiem wdrożenia odpowiednich środków higienicznych. Oznacza to, że maski tekstylne muszą być codziennie zmieniane. Dodatkowo ważne jest odpowiednie przechowywanie zabrudzonych masek (np. w szczelnie zamykanych torebkach foliowych). Federalny Instytut ds. Lekarstw i Produktów Medycznych zaleca zmianę masek, gdy tylko staną się one wilgotne od oddechu oraz pranie ich w 60° lub 90° stopniach w pralce.
Produkcja i dystrybucja masek tekstylnych nie podlega żadnym regulacjom charakterystycznym dla produktów medycznych.
MNS Mund-Nasen-Schutz
MNS to jednorazowe medyczne maski. Są one przeznaczone do użytku w szpitalach, placówkach medycznych i opiekuńczych oraz przez pielęgniarki środowiskowe. Maska tego rodzaju musi spełniać wymagania normy DIN EN 14683:2019-10 oraz posiadać certyfikat CE. Maski tego typu chronią przez kropelkami śliny oraz śluzu, aczkolwiek ochrona przez aerozolami nie jest skuteczna. W porównaniu do masek tekstylnych oferują one o wiele lepszą ochronę, o ile są traktowane jako maski jednorazowe. W przeciwieństwie do masek tekstylnych nie można ich prać, lecz należy je wyrzuć po użytkowaniu.
Niesterylne medyczne maski twarzowe zasadniczo reprezentują produkty medyczne o I klasie ryzyka zgodnie z dyrektywą dotyczącą wyrobów medycznych (93/42/EWG, MDD) i muszą spełniać wymagania wspomnianej wyżej normy DIN EN 14683:2019-10. Zanim zostaną one wprowadzone do obrotu handlowego muszą one być poddane procedurze weryfikacyjnej zgodności z normą. Po pomyślnie zakończonej procedurze weryfikacji producenci mogą oznaczyć je znakiem CE na opakowaniu, a następnie swobodnie sprzedawać je w Europie.
FFP1-, FFP2-, FFP3-Maske
FFP-Masken to maski przeciwpyłowe. Potocznie są one zwane również maskami oddechowymi, przeciwwirusowymi lub po prostu maskami FFP. Jako jedyny rodzaj masek należą one do środków ochrony osobistej (PSA, czyli persönliche Schutzausrüstung) w ramach ochrony pracy. Nie są one produktami medycznymi. Maski przeciwpyłowe muszę spełniać normę DIN EN 149:2009-08 oraz posiadać certyfikat CE z numerem urzędu, który go wydał. W przeciwieństwie do masek tekstylnych i chirurgicznych chronią one zarówno przed zakażeniem kropelkowych, jak i przez aerozolami.
Zgodnie z normą DIN EN 149:2009-08 badane są właściwości filtrujące półmasek filtrujących cząsteczki w aerozolu. Oznacza to, że maski FFP1 muszą odfiltrować co najmniej 80%, maski FFP2 co najmniej 94%, a maski FFP3 co najmniej 99% badanych aerozoli, przez co zapewniają one niezmiernie skuteczną ochronę przed aerozolami.
Przed wprowadzeniem masek filtrujące cząsteczki do obrotu handlowego w Europie muszą one zostać poddane procedurze oceny zgodności, w tym badaniu typu zgodnie z rozporządzeniem w sprawie środków ochrony indywidualnej (UE) 2016/425. Po przeprowadzeniu tej procedury producent ma prawo do umieszczenia na opakowaniu oznakowania CE zawierającego czterocyfrowy numer jednostki notyfikowanej biorącej udział w procedurze oceny zgodności. Dodatkowym wymogiem bezpieczeństwa w stosunku do producenta jest warunek, że maski przeciwpyłowe muszą być regularnie badane i spełniać wymagania normy DIN EN 149:2009-08.
Jednorazowe maski FFP są oznaczana skrótem „NR” (non reusable) i powinny zostać wyrzucone. W przypadku masek FFP wielorazowego użytku oznaczonych literą „R” (reusable) konieczna jest ich dezynfekcja po każdorazowym użytku oraz regularna wymiana wkładu filtrującego.
Źródło: RKI – Robert Koch Institut i BfArM – Bundesinstitu für Arzneimittel und Mediziprodukte
Głównie to sie można udusić