„Verkehrserziehung” czyli edukacja na rzecz bezpieczeństwa na drogach to niezwykle ważny, obowiązkowy element edukacji dzieci w niemieckich szkołach. Już w szkole podstawowej dzieci uczą się podstawowych zasad postępowania w ruchu drogowym, samodzielności i rozważnego zachowania w sytuacjach w drodze do szkoły. Z naszego artykułu dowiecie się, na czym polega wychowanie komunikacyjne w niemieckich szkołach i jakie wymagania musi wypełnić każde dziecko, aby pomyślnie zdobyć „Fußgängerdiplom” (Dyplom pieszego) oraz zdać egzamin na kartę rowerową (Radprüfung/Fahrradprüfung). Serdecznie zapraszamy do lektury!
„Fußgängerdiplom”, czyli „Dyplom pieszego” dla pierwszoklasistów
„Fußgängerdiplom”, czyli „Dyplom pieszego” dokumentuje kwalifikację pierwszoklasisty w zakresie poruszania się pieszego w ruchu drogowym oraz znajomości podstawowych przepisów drogowych. „Dyplom pieszego” został wprowadzony do programu szkolnego w 1976 roku dzięki inicjatywie Siegberta A. Warwitza. Jego celem było zmniejszenie liczby wypadków z uczestnictwem dzieci w wieku szkolnym mających miejsce w drodze do placówek edukacyjnych.
Nauka podstawowych przepisów ruchu drogowego oraz zdolności samodzielnego i rozważnego poruszania się po ulicy prowadzona jest w sposób interdyscyplinarny (fachübergreifend). Kurs taki trwa 20 godzin na przestrzeni trzech tygodni i obejmuje zintegrowane nauczanie z elementami wychowania fizycznego, muzycznego i plastycznego oraz „Sachkunde” (przedmiot nauczania w szkole podstawowej z elementami biologii, geografii, historii, wiedzy z zakresu ruchu drogowego i wychowania seksualnego, zapoznający uczniów z podstawami nauk społecznych i ścisłych). Na zakończenie kursu odbywa się praktyczny egzamin sprawdzający czy zaplanowane cele dydaktyczne zostały osiągnięte i czy dziecko w roli pieszego potrafi sprawnie, rozważnie i bezpiecznie poruszać się w ruchu drogowych.
Egzamin taki odbywa się pod opieką specjalnie wyszkolonego mentora, zwanego także „Schutzengel” (Anioł opiekuńczy). W trakcie egzamin dziecko jest konfrontowane z realnymi, krytycznymi sytuacjami w ruchu drogowym, które mogą je spotkać w drodze do szkoły. Egzamin taki jest powtarzany dowolną ilość razy do momentu, gdy dziecko prawidłowo zachowało się podczas 12 kolejnych, typowych sytuacji na drodze, poprawnie oszacowało ich krytyczność, wskazało na możliwe ryzyka i niebezpieczeństwa z nich wynikające oraz wykazało się odpowiednią znajomością przepisów ruchu drogowego
Zdanie przez pierwszaka „egzaminu na pieszego” jest oficjalnie potwierdzone uroczystym wręczeniem „Fußgängerdiplom” z oficjalną pieczęcią szkoły, podpisami dyrektora placówki i wychowawcy klasy.
Uwaga: Kurs na pieszego, egzamin i dyplom są obowiązkowe dla wszystkich dzieci rozpoczynających naukę w pierwszej klasie!
Rada: Rodzice powinni koniecznie rozmawiać z dzieckiem na temat możliwych niebezpieczeństw w drodze do szkoły oraz uważać na bezwzględne przestrzeganie przepisów ruchu drogowego w życiu codziennym. W końcu od tego zależy bezpieczeństwo dziecka!
Przygotowanie do egzaminu na kartę rowerową w Niemczech
Egzamin na kartę rowerową jest drugim egzaminem uczniów szkół podstawowych z dziedziny edukacji na rzecz bezpieczeństwa na drogach. Podobnie jak nauka do „dorosłego egzaminu” na prawo jazdy, przygotowanie do egzaminu na kartę rowerową dzieli się na część teoretyczną i praktyczną. W zależności od rozplanowania programowego materiału nauczania w niektórych szkołach dzieci zaczynają teoretyczne przygotowanie już w drugiej klasie.
Część teoretyczna egzaminu na kartę rowerową w Niemczech
Część teoretyczna obejmuje elementy techniczne obsługi roweru oraz znajomość przepisów ruchu drogowego dostosowane do poziomu rozwoju intelektualnego dziecka w szkole podstawowej. Elementy obsługi roweru obejmują przede wszystkim budowę roweru i jego prawidłową pielęgnację. Nauczyciele w sposób zabawowy poruszają w trakcie całego roku szkolnego odpowiednie tematy związane z rowerem. Dzieci uczą się poszczególnych nazw części roweru, takich jak hamulec ręczny (Handbremse), hamulec wsteczny (Rücktrittsbremse), kierownica (Lenker), oświetlenie roweru (Fahradbeleuchtung), dynamo (Dynamo), oświetlenie odblaskowe (reflektierende Beleuchtung), dzwonek (Klingel).
W zależności od programu szkolnego w późniejszym czasie dochodzi do tego nauczanie praktycznych czynności, takie jak czyszczenie i pielęgnacja roweru, samodzielne sprawdzanie powietrza w dętce, napompowanie kół lub założenie łańcucha rowerowego.
Uwaga: Jako rodzice powinniście dla bezpieczeństwa dziecka rozważyć kupno roweru i umożliwienie mu w ten sposób przygotowania się do egzaminu na kartę rowerową w szkole.
W ramach wspomnianego już „dyplomu dla pieszego” pierwszoklasiści poznali podstawowe zasady poruszania się po drogach. W drugiej klasie uczniowie poznają bardziej złożone przepisy drogowe. Nauczyciele wyjaśniają znaczenie sygnalizacji świetlnej na drogach, prawidłowego zachowania na przejściu dla pieszych z oświetleniem i w przypadku jego braku lub awarii, umiejętności przechodzenia na przejściach tramwajowych, kolejowych, oraz znaczenia znaków drogowych.
W klasie trzecie i czwartej dochodzą do tego bardziej złożone przepisy ruchu drogowego np. reguły pierwszeństwa przejazdu (słynna reguła „rechts-vor-links”), „Toter Winkel”, elementy pierwszej pomocy oraz zajęcia praktyczne z jazdy rowerem. Uczniowie robią też pisemne testy próbne na egzamin. Ważnym elementem części teoretycznej jest bezpieczeństwo jazdy na rowerze oraz odpowiedni ubiór. Dzieci uczą się, co oznacza defensywna jazda na rowerze, dlaczego konieczne jest noszenie hełmu oraz kamizelki odblaskowej podczas jazdy.
Część praktyczna egzaminu na kartę rowerową w Niemczech
Część praktyczna nauki na egzamin na kartę rowerową jest organizowana przez szkołę w kooperacji z policją oraz takimi stowarzyszeniami, jak Niemiecki Czerwony Krzyż, ADAC oraz Jugendverkehrsschulen (JVS), i odbywa się na specjalnym placu manewrowym. Nie ma określonej, obowiązkowej liczby godzin potrzebnych do tego, aby zostać dopuszczonym do egzaminu. Na podstawie obserwacji uczniów i ich uzyskanych wyników praktycznych i teoretycznych nauczyciel decyduje indywidualnie, czy dziecko będzie w stanie go zdać czy też potrzebuje jeszcze paru godzin na opanowanie techniki jazdy na rowerze.
W większości szkół egzaminy na kartę rowerową odbywają się w czwartej klasie. Uznaje się, że dzieci mogą podejść do egzaminu na kartę rowerową, jeżeli opanują w wystarczający sposób zarówno część teoretyczną, jak i umiejętność praktycznej jazdy na rowerze. W przypadku praktycznych umiejętności dzieci muszą utrzymać równowagę podczas jazdy jednocześnie pedałując i kierując rowerem, regulować czynnie prędkość jazdy, prawidłowo odpowiednio wjeżdżać w zakręt, omijać przeszkody znajdujące się na drodze, hamować bez utraty równowagi, sygnalizować ręką zmianę pasa ruchu – oczywiście uwzględniając przy tym znaki drogowe i przepisy ruchu drogowego.
Uwaga: Niezmiernie ważna dla dzieci to możliwość ćwiczenia w domu tego, czego nauczyły się w szkole. Niezmiernie ważną rolę odgrywają tutaj rodzice dziecka służący mu jako wzór do naśladowania.
Egzamin na kartę rowerową w Niemczech
Egzamin na kartę rowerową składa się z części teoretycznej i z części praktycznej. Część teoretyczna obejmuje test z 20 pytaniami typu „multiple choice”. Oznacza to, że możliwa jest jedna, dwie lub trzy prawidłowe odpowiedzi. Dzieci mogą zdobyć maksymalnie 40 punktów. Aby zadać egzamin koniecznie jest osiągnięcie minimalnej, wymaganej liczby punktów. Liczba te różni się w zależności od bundeslandu. W niektórych konieczne jest osiągnięcie 30-32 punktów, zaś w innych już 20 punktów wystarczy, aby zaliczyć teorię.
Egzamin praktyczny jest przeprowadzany we współpracy z policją, trwa około 15-20 minut i składa się z jazdy indywidualnej i jazdy w grupie. Podczas egzaminu uczniowie wykonują zadania na placu manewrowym, a egzaminator zapisuje punkty karne (od 1 do 3 punktów) za popełnione błędy i łamanie przepisów. Egzamin praktyczny jest uznawany za zdany, jeżeli kandydat uzyska mniej niż 10 punktów karnych. Niezdany egzamin może zostać powtórzony.
A jak dziecko przez pandemie nie miało praktyki z karty rowerowej w czwartej klasie co zrobić? Teorie zaliczyła ale co dalej?