Ramadan 2024: kilka ciekawostek, których nie wiedzieliście o ramadanie!

Ramadan to jedno z najważniejszych świąt muzułmańskich. Oznacza on rezygnację z jedzenia w ciągu dnia – i to przez okres czterech tygodni. Post w okresie ramadanu jest obowiązkiem każdego wyznawcy islamu i jest jednym z pięciu filarów tej religii. Muzułmanie poprzez odczuwanie głodu i pragnienia mają jednoczyć się z ludźmi cierpiącymi głód na całym świecie. Okres ten powinien być dodatkowo wypełniony modlitwą, refleksją i dobrymi uczynkami. Jakie dodatkowe zasady wprowadza ramadan?

Ramadan 2024 – kiedy zaczyna się ramadan?

W tym roku ramadan zacznie się w niedzielę 10 marca i potrwa aż do 9 kwietnia. Wierzący muzułmanie poszczą w tym okresie od świtu, aż do zmierzchu. Jednak okoliczności nie zawsze pozwalają na standardowe poszczenie w tym czasie. Co z osobami, które podróżują i zmieniają strefę czasową? Czy osoby chore lub w podeszłym wieku również muszą powstrzymać się od jedzenia i picia przez cztery tygodnie? Czy w czasie ramadanu można przyjmować leki? Poniżej znajdują się odpowiedni na najciekawsze pytania dotyczące ramadanu.

Dlaczego ramadan obchodzony jest co roku w innym terminie?

Ramadan to dziewiąty miesiąc w islamskim kalendarzu księżyca. Gdy po nowiu widoczny jest półksiężyc, zaczyna i kończy się ramadan. Ze względu na położenie geograficzne, rozpoczęcie ramadanu może być różne na całym świecie. Ramadan przesuwa się co rok o 10-11 dni do przodu i w ten sposób „zalicza” różne pory roku. Muzułmanin trafia w trakcie swojego życia na post zarówno w zimie, gdy dni są krótsze, jak i w lecie, gdy dni są dłuższe. Bez wątpienia im krótszy dzień, tym łatwiej utrzymać post, jednak bardzo wysokie lub bardzo niskie temperatury również mogą negatywnie wpływać na samopoczucie podczas postu zimą i latem.

Kiedy muzułmanie w Skandynawii jedzą, gdy w lecie słońce nie zachodzi?

W okolicy zwrotnika niektóre dni trwają aż 16 godzin. Gdzie indziej temperatury osiągają w dzień ponad 40 stopni. A z kolei w Norwegii słońce w lecie nie zachodzi. Nie ma natomiast jakichś ścisłych reguł w tych regionach ziemi, gdzie panują ekstremalne warunki klimatyczne. Rzecznik Centralnej Rady Muzułmanów (niem. Zentralrat der Muslime, w skrócie ZMD), Zakaria Said tłumaczy, że muzułmanie kierują się wtedy mekką lub mediną. Ewentualnie też najbliższą miejscowością, w której zachodzi słońce.

Wiele organizacji tworzy np. swoje własne kalendarze – zawierają one wtedy czas modlitwy oraz godziny wschodu i zachodu słońca.

Jak poszczą muzułmanie w trakcie podróży?

Zafer Keles, Przewodniczący Stowarzyszeń Tureckich w Augsburgu (niem. DTA) mówi, że jest pewna grupa ludzi, która nie ma obowiązku trzymania się postu. Do tej grupy należą właśnie podróżujący. Przemieszczanie się pomiędzy strefami czasowymi zazwyczaj nie trwa jednak zbyt długo, więc „zwolnienie” obowiązuje jedynie na czas podróży. Jednak gdy ramadan się skończy, muszą nadrobić te dni.

Kto jest zwolniony z postu w okresie ramadanu?

• Dzieci – najczęściej dzieci zachęca się do poszczenia jakiejś części dnia – np. do południa tak, aby przyzwyczajały się do tego procesu. Post obowiązuje dopiero wszystkie osoby po osiągnięciu dojrzałości płciowej.
• Osoby chore psychicznie i osoby w śpiączce – aż do odzyskania pełnej świadomości.
• Osoby w podeszłym wieku i cierpiący z powodu nieuleczalnych chorób – zobowiązani są oni do nakarmienia głodnego za każdy dzień niewypełnionego postu.
• Osoby chore, w przypadku kiedy post może przedłużyć lub utrudnić proces leczenia – zobowiązane są one do odrobienia postu w innym terminie.
• Kobiety w trakcie miesiączki, będące w ciąży, w okresie połogu bądź karmiące piersią. Mogłoby to negatywnie odbić się na zdrowiu ich lub dziecka, a zdrowie jet dla muzułmanów jedną z najwyższych wartości. W trakcie ramadanu można także przyjmować leki. Jednak tak jak w przypadku wyżej wymienionych sytuacji należy odrobić post po zakończeniu przyjmowania leków, po ustaniu menstruacji lub zakończeniu ciąży, okresu połogu lub karmienia piersią.

Kiedy w żadnym wypadku nie wolno pościć?

Nie wolno pościć w trakcie ważnych islamskich świąt – wtedy należy się cieszyć i świętować. Dotyczy to np. 3-dniowego święta obchodzonego na koniec ramadanu. To samo dotyczy 4-dniowego święta ofiarowania, najważniejszego święta muzułmanów, które przypada na czas pielgrzymki do mekki.

Zefer Keles wyjaśnia, że poza świętami, zabroniony jest też post w piątki – jest to bowiem dla Muzułmanów „dzień święty”.

Czy w ciągu dnia można żuć gumę? Jakie zachowania unieważniają post?

Zafer Keles tłumaczy, że nie wolno żuć gumy. A już na pewno nie, jeśli ma jakiś smak. Istnieje jednak guma do żucia bez żadnych dodatków i bez smaku – ta jest dozwolona. Generalna zasada brzmi: nic nie może się dostać do żołądka.

Ogólnie uznaje się, że wszystkie substancje odżywcze, które dostały się do organizmu przez usta i żołądek unieważniają post. Jednak zastrzyki domięśniowe i dożylne, które również pełnią funkcję odżywczą, jednak mają inną „drogę” dostania się do organizmu nie przerywają postu.

Warto również zaznaczyć, że stosunek seksualny dozwolony jest jedynie w nocy – ten odbyty w dzień unieważnia post, który następnie trzeba odrobić.

Najważniejsze elementy ramadanu

Ramadan to nie tylko powstrzymanie się od jedzenia i picia od świtu do zmierzchu. Cały miesiąc to czas celebrowania i regularnych rytuałów, które składają się na ramadan. Przed samym świtem spożywa się posiłek nazywany as-sahur. Al-iftar to posiłek przerywający post tuż po zachodzie słońca. Składa się on z nieparzystej liczby daktyli i kilku łyków wody. Następnie muzułmanie odmawiają modlitwę zwaną magrib i wspólnie siadają do obiadu, który bardzo często spożywa się w większym gronie – z rodziną i przyjaciółmi.

Podczas postu ważne jest, aby unikać złych uczynków, które nie współgrają z ideą ramadanu, takich jak kłamstwo, przeklinanie czy plotkowanie, aby osiągnąć stan bogobojność, do której ma prowadzić ramadan. Warto tedy skupić się na dobrych uczynkach, rozdawaniu jałmużny i trzymaniu się wszystkich zasad islamu.

Czy podczas ramadanu się chudnie?

Celem muzułmanów podczas ramadanu jest przypodobanie się bogu. Powinno się zrezygnować w tym czasie z ciężkiego jedzenia, ale nie ma co do tego konkretnych wytycznych. Każdy spożywa to, na co ma ochotę. Niektórzy po poście w ciągu dnia, prawie nic nie mogą do siebie przyjąć, bo żołądek jest tak mały, że już sama woda im wystarcza. Inni z kolei są bardzo głodni i potrafią naprawdę dużo zjeść.

Jeśli ktoś jest podczas ramadanu aktywny, pewnie straci parę kilo. Jest to sprawa bardzo indywidualna. Według danych ZMD, niektórzy muzułmanie chudną, inni po prostu trzymają wagę, a jeszcze inni tyją. Wynika to przede wszystkim z bardzo popularnych uczt po zachodzie słońca. Kolacje składają się wtedy z wielu dań, co ostatecznie prowadzi do tego, że ludzie jedzą więcej, niż zjedliby podczas całego dnia regularnego jedzenia posiłków.