Śmierć bliskiej osoby jest jedną z najtrudniejszych sytuacji w życiu. Poza poradzeniem sobie ze stratą i niezwykle trudnymi emocjami bardzo często trzeba także zająć się organizacją pogrzebu i formalnościami, takimi jak kwestie spadkowe. Aby nieco ułatwić tę sytuację, każdy pracownik w Niemczech ma prawo do urlopu okolicznościowego (niem. Sonderurlaub). W jakich konkretnie przypadkach można liczyć na dodatkowe dni wolne, jak wpływa na to stopień pokrewieństwa zmarłej osoby i czy pracownik nadal otrzymuje wtedy wynagrodzenie?
Kiedy pracownikowi przysługuje urlop okolicznościowy w przypadku śmierci?
Zgodnie z niemieckim kodeksem cywilnym (BGB § 616) pracownicy mają prawo do urlopu okolicznościowego w szczególnych przypadkach. Śmierć osoby bliskiej jest jednym z takich przypadków i jest określana w prawie jako przyczyna „czasowej niezdolności do pracy”.
Jednak bardzo często prawo do dodatkowych dni wolnych przysługuje jedynie wtedy, kiedy pracownik był blisko spokrewniony ze zmarłym. Ten pierwszy stopień relacji obejmuje: własnych rodziców, własne dzieci i małżonków.
Firmy nie zawsze przyznają pracownikom prawo do urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci krewnych drugiego stopnia, czyli dziadków, rodzeństwa, wnuków i teściów, jednak taka sytuacja również może mieć miejsce.
Jak długi może być urlop okolicznościowy w przypadku śmierci bliskiej osoby?
Urlop okolicznościowy nie jest szczegółowo uregulowany w BGB. Liczba dni urlopu, które pracownik otrzyma w przypadku śmierci bliskiej osoby, zależy więc od różnych czynników. Z reguły w przypadku śmierci pracownik dostaje zwolnienie na dwa dni – jeden dzień na dzień zgonu, drugi na pogrzeb. W tym czasie nadal otrzymuje on wynagrodzenie.
W niektórych przypadkach, jeśli pracownik od dłuższego czasu pracuje w jednej firmie i posiada dobre relacje z szefem, może otrzymać dodatkowe dni urlopu okolicznościowego. Oprócz BGB również umowa o pracę reguluje prawo do urlopu okolicznościowego. Często właśnie tutaj można znaleźć informację, ile dni urlopu okolicznościowego można otrzymać w przypadku śmierci członka rodziny. W układzie zbiorowym również mogą znaleźć się informacje na ten temat.
Układ zbiorowy pracy dla sektora publicznego, §29, reguluje, że pracownicy otrzymują dwa dni urlopu okolicznościowego w przypadku śmierci partnera, rodzica lub dziecka. Urzędnicy federalni mają również prawo do dwóch dni roboczych urlopu specjalnego w przypadku śmierci ich partnera, dziecka lub rodzica. W tym czasie przysługuje im pełne wynagrodzenie.
Jak ubiegać się o urlop okolicznościowy na wypadek śmierci członka rodziny?
Z reguły nie ma określonej procedury ubiegania się o urlop okolicznościowy w przypadku śmierci bliskiej osoby. Najlepiej przedyskutować sprawę z przełożonym i przedłożyć wniosek o urlop okolicznościowy zgodnie ze zwyczajem w firmie przy planowaniu urlopu. Warto też zapytać w dziale HR, czy w firmie obowiązują jakieś określone przepisy.
Warto wiedzieć, że jeśli pracodawca odrzuci wniosek, to pracownik może złożyć pozew do sądu pracy. Jeżeli płatny urlop okolicznościowy faktycznie nie jest możliwy, to pracownik ma również prawo do skorzystania z urlopu wypoczynkowego lub urlopu bezpłatnego.
Ilość dni urlopu a umowa o pracę
Niemieckie prawo pracy przyznaje pracownikom, niezależnie od tego, czy są zatrudnieni w pełnym, czy niepełnym wymiarze godzin, jako pracownik tymczasowy, jako stażysta lub praktykant, prawo do urlopu. Zakres, w jakim pracodawca musi zapewnić te dni wolne od pracy, jest określony w federalnej ustawie urlopowej (BUrlG).
Zgodnie z § 3 Abs 1 BUrlG prawo do urlopu wynosi co najmniej 24 dni robocze, przy czym ustawodawca zakłada sześciodniowy tydzień pracy. W przypadku pięciodniowego tygodnia pracy minimalna długość urlopu przysługującego w roku kalendarzowym jest obliczana proporcjonalnie.
W związku z tym, o ile nie uzgodniono inaczej w układzie zbiorowym lub jego wersji wewnętrznej, pracownik ma prawo do urlopu w wymiarze minimum 20 dni roboczych (dla czterodniowego tygodnia 16, dla trzydniowego tygodnia 12, dla dwudniowego tygodnia 8 a na jednodniowy tydzień 4 dni robocze). Wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje podczas urlopu, jest oparte na średnich zarobkach z trzynastu tygodni przed rozpoczęciem urlopu.
Źródło: www.t-online.de
