Jakie składki potrąca pracodawca z wypłaty w Niemczech?
Podatek od wynagrodzenia, podatek kościelny, podatek solidarnościowy i składki na ubezpieczenie społeczne – wszystkie te potrącenia obniżają kwotę wynagrodzenia wpływającego co miesiąc na Wasze konto.
Aby w prosty sposób to wyjaśnić, posłużymy się przykładem Markusa, który w 2024 roku rozpoczął swoją pierwszą pracę. Dziś po raz pierwszy trzyma w rękach pasek wynagrodzenia i nie bardzo rozumie, dlaczego z kwoty wynagrodzenia wynegocjowanej ze swoim szefem wynoszącej 2.100 euro pozostało do wypłaty jedynie niecałe 1.506 euro i to ta właśnie kwota wpływa na konto 21-latka. Na pasku wynagrodzenia znajduje się wiele skrótów i niezrozumiałych terminów, dlatego poniżej wyjaśniamy, jakie potrącenia sprawiają, że wynagrodzenie netto jest znacząco niższe od pensji brutto, na którą umówiliśmy się ze swoim pracodawcą.
Lohnsteuer, czyli podatek od wynagrodzenia
Markus zarabia 2.100 euro brutto. Jako singiel jest przypisany do klasy podatkowej I. Kwota 144,16 euro miesięcznie podatku od wynagrodzenia stanowi największe odliczenie, jakie pracodawca Markusa przekazuje bezpośrednio do urzędu skarbowego.
Solidaritätszuschlag, czyli podatek solidarnościowy
Od 1991 roku pracownicy w Niemczech płacą podatek solidarnościowy, znany również pod nazwą „Soli”. Jednak rząd niemiecki wprowadził zmiany w tym zakresie, w wyniku których począwszy od 2021 roku prawie 90% wszystkich pracowników nie musi już płacić podatku solidarnościowego. Odnosi się to również do Markusa, ponieważ „Soli” dotyczy obecnie już tylko osób o najwyższych dochodach.
Kirchensteuer, czyli podatek kościelny
Jeśli – tak jak Markus – jesteście członkami wspólnoty religijnej, to płacicie również podatek kościelny. Jego wysokość uzależniona jest od wysokości wynagrodzenia, ale także od kraju związkowego, w którym pracujecie. Markus należy do Kościoła Ewangelickiego i pracuje w Hesji.
9% Kirchensteuer od kwoty 144,16 euro Lohnsteuer = 12,97 Euro
Jeśli pracujecie w Badenii-Wirtembergii lub w Bawarii, odprowadzacie podatek kościelny w wysokości odpowiadającej 8% podatku od wynagrodzenia.
Pieniądze te przeznaczane są m.in. na pokrycie kosztów personelu, budowę kościołów i cele charytatywne, np. opiekę nad chorymi. Inne wspólnoty religijne, takie jak Kościół katolicki, gminy żydowskie i inne uznane przez państwo wspólnoty religijne również pobierają podatek kościelny.
Krankenversicherung, czyli ubezpieczenie zdrowotne
Jeśli zachorujecie, idziecie do lekarza, który stawia diagnozę i przepisuje lekarstwo. Za to płaci kasa chorych. Ten rodzaj ubezpieczenia zdrowotnego jest w Niemczech obowiązkowy, niezależnie od tego, czy jest się w powszechnej czy prywatnej kasie chorych.
Wszystkie osoby ubezpieczone w ramach ustawowego systemu ubezpieczenia zdrowotnego płacą w 2024 roku składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 14,6%. 7,3% jest odliczane bezpośrednio z pensji Markusa, a pozostałe 7,3% płaci jego szef. Do tego dochodzi dodatkowa składka na kasę chorych, uzależniona od dochodów. Kasa chorych Markusa pobiera dodatkową składkę w wysokości 1,2%.
Niegdyś pracownicy tacy jak Markus musieli sami opłacać dodatkową składkę na kasę chorych. Jednak w 2019 roku to się zmieniło. Obecnie szef pokrywa również połowę dodatkowej składki. W przypadku Markusa oznacza to, że płaci on 7,3% składki na ubezpieczenie zdrowotne plus połowę składki dodatkowej, czyli 0,6%.
7,9% składki na ubezpieczenie zdrowotne od kwoty 2.100 euro wynagrodzenia brutto = 165,90 euro
Składki na ubezpieczenie społeczne – obejmujące ubezpieczenie zdrowotne, emerytalne i pielęgnacyjne – opłacane są w połowie przez pracownika, a w połowie przez pracodawcę.
Trudno określić wysokość kosztów prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, gdyż jest ona uzależniona od świadczeń, z których będziecie chcieli korzystać.
Rentenversicherung, czyli ubezpieczenie emerytalne
Mimo że Markus dopiero zaczyna pracę, państwo już myśli o jego przyszłości i zobowiązuje go do opłacania składek na ustawowe ubezpieczenie emerytalne. Dzięki temu będzie zabezpieczony na starość, gdyż będzie mu przysługiwało prawo do pobierania emerytury.
9,3% składki na ubezpieczenie emerytalne od kwoty 2.100 euro wynagrodzenia brutto = 195,30 euro
Pracodawca Markusa również musi zapłacić 176,70 euro na ubezpieczenie emerytalne. Razem odprowadzają więc równowartość 18,6% kwoty wynagrodzenia brutto na ubezpieczenie emerytalne. Taka sama stawka obowiązuje na terenie całych Niemiec.
Pflegeversicherung, czyli ubezpieczenie pielęgnacyjne
Jeśli pracownik wymaga opieki, wówczas korzysta on z ubezpieczenia pielęgnacyjnego. W 2024 roku składka na ten cel wynosi 3,4%. Jedną połowę składki pokrywa pracownik, a drugą pracodawca.
1,7% składki na ubezpieczenie pielęgnacyjne od kwoty 2.100 euro wynagrodzenia brutto = 35,70 euro
Warto wspomnieć o jednej rzeczy związanej z ubezpieczeniem pielęgnacyjnym: osoby, które ukończyły 23 lata i nie mają dzieci, płacą dodatkowo 0,6%. Ale ponieważ Markus ma dopiero 21 lat, ta dopłata go jeszcze nie obowiązuje.
Ponadto, w kraju związkowym Saksonia udział pracodawcy i pracownika w opłacaniu składki jest inny – pracownicy muszą pokrywać większą część składki niż pracodawcy.
Arbeitslosenversicherung, czyli ubezpieczenie na wypadek bezrobocia
Aby pracownik był zabezpieczony na wypadek bezrobocia, musi on również co miesiąc opłacać związaną z tym składkę ubezpieczeniową. Urzędnicy i żołnierze są zwolnieni z tego obowiązku, podobnie jak osoby zatrudnione w ramach tzw. Minijob, które zarabiają nie więcej niż 538 euro miesięcznie. Markus nie należy do tych grup zawodowych, a zatem musi odprowadzać tę składkę.
1,3% składki na ubezpieczenie na wypadek bezrobocia od kwoty 2.100 euro wynagrodzenia brutto = 27,30 euro
Z reguły pracodawca również w tym przypadku pokrywa połowę z łącznej kwoty odpowiadającej 2,5% wynagrodzenia brutto.
Wszystkie składki ubezpieczeniowe, które znajdują się na pasku wynagrodzenia, możecie odliczyć od podatku.
Zachowujcie odcinki wypłaty w Niemczech – mogą Wam się przydać!
Warto przechowywać odcinki wypłaty. Na przykład Markus musiał właśnie przedstawić swój pierwszy odcinek wypłaty wynajmującemu, aby udowodnić, że ma regularne dochody. Także kredytodawcy często wymagają takiego dowodu. Nie ma jednak prawnego wymogu przechowywania tych dokumentów.
Na wszelki wypadek Markus planuje zbierać i przechowywać comiesięczne odcinki wypłaty, przynajmniej do czasu złożenia deklaracji podatkowej i otrzymania pisemnej decyzji podatkowej od urzędu skarbowego. Do przechowywania odcinków wypłaty zobowiązany jest natomiast jego pracodawca.
Raz w roku szef Markusa musi mu też wręczyć tzw. Lohnsteuerbescheinigung, czyli zaświadczenie o podatku od wynagrodzenia. Jest na nim wyszczególniona kwota wynagrodzenia brutto oraz wszelkie odliczenia, np. na ubezpieczenie zdrowotne lub podatek kościelny. Jednocześnie jego szef przesyła te dane drogą elektroniczną bezpośrednio do urzędu skarbowego.
