Niemcy: Ogólnokrajowy start elektronicznej dokumentacji medycznej już 29 kwietnia

Po opóźnionej fazie testów system ePA wchodzi w życie. Od października korzystanie z niego stanie się obowiązkowe w gabinetach lekarskich i szpitalach. Co się zmienia dla pacjentów?

29 kwietnia 2025 roku w Niemczech oficjalnie rusza ogólnokrajowy system elektronicznej dokumentacji pacjentów – tzw. ePA (elektronische Patientenakte). Zgodnie z informacjami zawartymi w liście ustępującego ministra zdrowia Karla Lauterbacha (SPD) do udziałowców państwowej agencji cyfryzacji Gematik, ePA ma być dostępna dla wszystkich pacjentów, a od października jej stosowanie stanie się obowiązkowe w gabinetach lekarskich oraz placówkach medycznych.

Początkowo planowano uruchomienie systemu już w połowie lutego, jednak ze względu na problemy techniczne, start został przesunięty.

ePA tworzona automatycznie od stycznia

Od 15 stycznia 2025 roku wszystkie osoby objęte publicznym ubezpieczeniem zdrowotnym w Niemczech otrzymują elektroniczną dokumentację medyczną automatycznie. Dotyczy to około 70 milionów spośród 74 milionów obywateli ubezpieczonych w systemie ustawowym.

Korzystanie z ePA jest jednak całkowicie dobrowolne. Każdy pacjent może sam zdecydować, czy chce z niej korzystać, a także, kto i w jakim zakresie ma mieć dostęp do jego danych medycznych.

Testy w trzech regionach i pierwsze wnioski

Od połowy stycznia 2025 roku system ePA był testowany w trzech modelowych regionach: w regionie Frankonii, w Hamburgu oraz w wybranych częściach Nadrenii Północnej-Westfalii. Według ministra Lauterbacha, testy dostarczyły wielu cennych informacji. We współpracy z Federalnym Urzędem ds. Bezpieczeństwa Informacji (BSI) wdrożono środki ostrożności, które są kluczowe dla bezpiecznego uruchomienia systemu w całym kraju.

Zgodnie z danymi przekazanymi przez Gematik – instytucję odpowiedzialną za cyfryzację niemieckiego systemu zdrowia – liczba dostępów do elektronicznych akt pacjentów systematycznie rosła od momentu rozpoczęcia fazy pilotażowej.

Problemy techniczne i opór lekarzy

Mimo postępów, wdrażanie ePA nie przebiegło bez trudności. Kasy lekarskie oraz lekarze zrzeszeni w regionalnych stowarzyszeniach (KV) zgłaszali problemy techniczne oraz trudności w integracji nowego systemu z codzienną praktyką lekarską.

Przykładowo, w regionie Westfalii-Lippe informowano o ograniczonym dostępie do akt, długim czasie ładowania danych oraz ogólnej niedostępności systemu w niektórych gabinetach.

Jakie korzyści ma przynieść elektroniczna dokumentacja?

Elektroniczna dokumentacja medyczna ma umożliwić lekarzom szybki i kompleksowy wgląd w historię leczenia pacjenta – od przebytych chorób, operacji i badań profilaktycznych, po wykonane zdjęcia rentgenowskie i przepisane leki.

Dzięki aplikacji mobilnej swojej kasy chorych pacjenci mogą samodzielnie decydować, który lekarz i na jak długo ma wgląd do ich danych medycznych. Mogą też samodzielnie przesyłać do systemu istotne dokumenty, jak np. dzienniczki pomiarów ciśnienia krwi czy wcześniejsze diagnozy.

Najważniejsze zalety ePA to:

• szybsza diagnoza i lepsza koordynacja leczenia, szczególnie w przypadku nowych pacjentów;
• uniknięcie interakcji leków, które mogłyby prowadzić do niebezpiecznych skutków ubocznych;
• ratunek w sytuacjach nagłych, gdy pacjent jest nieprzytomny lub niezdolny do komunikacji.

Czy można odmówić założenia ePA?

Tak, pacjenci mają prawo sprzeciwić się automatycznemu założeniu ePA. Większość ubezpieczonych otrzymała w styczniu 2025 roku listy informujące o możliwości wyrażenia sprzeciwu. W wielu przypadkach wystarczyło wypełnienie formularza online lub przesłanie pisma do swojej kasy chorych.

Co ważne – sprzeciw można wyrazić także po fakcie. W takiej sytuacji ubezpieczyciel musi usunąć elektroniczną dokumentację pacjenta wraz ze wszystkimi zapisanymi danymi.

Co z bezpieczeństwem danych?

Ministerstwo Zdrowia zapewnia, że dane pacjentów są przechowywane na bezpiecznych serwerach i dodatkowo szyfrowane wewnątrz systemu ePA. Przed uruchomieniem programu w regionach testowych pojawiły się obawy ekspertów z branży IT i organizacji zdrowotnych dotyczące możliwych luk w zabezpieczeniach. Wskazywano, że nieuprawnione osoby mogłyby uzyskać dostęp do poufnych danych medycznych.

Karl Lauterbach poinformował jednak, że problemy te zostały rozwiązane i nie istnieje już zagrożenie masowego nieuprawnionego dostępu do akt pacjentów.

źródło: tagesschau.de