Upał w biurze: co na ten temat mówią przepisy niemieckiego prawa pracy? Jak się ochłodzić?

Do Niemiec zawitało lato, a wraz z nim dużo słońca i wysokie temperatury. Kiedy termometr w biurze pokaże ponad 26°C, pracodawca musi podjąć odpowiednie działania. Gdy w miejscu pracy panuje piekielny upał, wykonywanie obowiązków zawodowych staje się dla większości ciężką próbą: spada koncentracja i wydajność, mogą pojawić się bóle głowy i problemy z krążeniem. Wzrasta nawet ryzyko wypadków przy pracy. Z tego artykułu dowiecie się, co na ten temat mówi niemiecka ustawa o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz kodeks pracy. Znajdziecie tu też porady, jak zapewnić sobie ochłodę i orzeźwienie w miejscu pracy…

Bezpieczeństwo i higiena pracy: pracownicy nie mogą liczyć na wolne z powodu upałów

Niestety, nie ma czegoś takiego jak wolne od pracy ze względu na panujące upały. Zgodnie z § 4 niemieckiej ustawy o bezpieczeństwie i higienie pracy, pracodawca jest w ramach obowiązku opieki (niem. Fürsorgepflicht) zobowiązany jedynie do zorganizowania pracy w taki sposób, aby uniknąć zagrożeń dla zdrowia. Decydujące znaczenie ma przy tym nie temperatura panująca na zewnątrz, ale temperatura w pomieszczeniu lub temperatura w miejscu pracy.

Jak gorąco może być w biurze?

Temperatura powietrza w biurze nie może przekraczać 26°C. Jeśli termometr wskaże wyższą wartość, pracodawca musi podjąć środki zaradcze. Jeżeli na zewnątrz jest ponad 35°C, temperatura w pomieszczeniu oscylująca wokół 30°C jest nadal akceptowalna. Za niedopuszczalną w miejscu pracy uznaje się dopiero temperaturę przekraczającą 35°C. Pracodawca nie musi jednak zapewniać dnia wolnego od pracy z powodu upału – póki co może zmienić godziny pracy, tak, aby była ona wykonywana w chłodniejszych porach dnia lub skrócić dzień pracy.

Co zrobić, gdy w biurze jest za gorąco?

Jeśli granica 30°C w biurze zostanie przekroczona, pracodawca musi zapewnić swoim pracownikom ochłodę – na przykład za pomocą wentylatorów, rolet zaciemniających pomieszczenia lub darmowych napojów orzeźwiających. To od szefa zależy, po jakie rozwiązania sięgnie. Czasami wystarczy zimna woda. Wybór środków należy do pracodawcy. Jest on jedynie zobowiązany do szybkiego działania, aby pracownicy zachowali spokój.

Czy zatrudniony może odmówić wykonywania pracy z powodu wysokiej temperatury w miejscu pracy?

A co w przypadku gdy temperatura w biurze osiągnie 35°C ? Pracownik w Niemczech może odmówić wykonywania pracy tylko wtedy, gdy szef nie podejmie żadnych środków zaradczych. Wyjątek: jeśli źle się poczujecie, zrobi Wam się słabo z powodu upału, możecie odmówić świadczenia pracy. W takim przypadku należy niezwłocznie udać się do lekarza i wziąć zwolnienie lekarskie.

Kobiety w ciąży, matki karmiące i pracownicy, którzy mogą potwierdzić problemy zdrowotne zaświadczeniem lekarskim, również korzystają ze specjalnej ochrony i mogą domagać się od szefa, aby temperatura w biurze nie przekraczała 26°C. Jeśli nie jest to możliwe, mają prawo do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy lub do wykonywania jej z domu w szczególnie upalne dni.

Jakie przepisy obowiązują, gdy w miejscu pracy panują wysokie temperatury?

Żaden pracownik nie może być zmuszony do pracy w pełnym słońcu przez cały dzień – nawet przy biurku. Zgodnie z dyrektywą dotyczącą miejsca pracy (Arbeitsstätten-Richtlinie), pracownicy muszą być chronieni przed stałym bezpośrednim działaniem promieni słonecznych – nawet tych wpadających przez szyby okienne. Jeśli więc w biurze jest gorąco, można domagać się od szefa montażu żaluzji lub zaciemnienia okien.

Ponadto szef może pozwolić pracownikom na złagodzenie w upalne dni normalnie obowiązujących zasad dotyczących ubioru. Na przykład mężczyźni mogą zrezygnować z krawata, a kobiety z rajstop. Jednak pracodawca może oczywiście w dalszym ciągu stawiać określone wymagania co do stroju – zwłaszcza wobec pracowników mających bezpośredni kontakt z klientami.

Większa wydajność pracowników

Wysokie temperatury przynoszą również korzyści: jak odkrył amerykański badacz Alan Hedge z Cornell University, pracownicy osiągają lepsze wyniki, gdy w biurze jest ciepło, niż gdy jest zimno. Przeprowadził on eksperyment, który polegał na tym, że najpierw pracownicy firmy ubezpieczeniowej pracowali w temperaturze 20°C. Rezultat: wskaźnik błędów na poziomie 25 proc. Następnie Hedge podkręcił ogrzewanie do 25°C. Okazało się, że ludzie pracowali ciężej, a wskaźnik błędów spadł do poziomu 10 proc. Wyniki badań Hedge’a potwierdzają koledzy z uniwersytetu w Utrechcie. Stwierdzili oni, że wyższa temperatura w pomieszczeniu poprawia atmosferę i klimat pracy.

Letni dress code: w co się ubrać do biura, gdy jest upał?

Gdy w biurze jest gorąco, największym problemem jest dress code. Klapki, szorty i topy z odkrytymi ramionami: to, co w życiu prywatnym zapewnia ochłodę, w pracy może okazać się niedozwolone. W okresie letnim większość pracodawców łagodzi zasady dress code’u, gdy na dworze panują tropikalne temperatury. Zasady dotyczące ubioru są jednak często uzależnione od następujących kryteriów:

• Branża
  Pracownicy branży medialnej i kreatywnej mogą z reguły ubierać się bardziej swobodnie niż pracownicy sektora finansowego czy kancelarii prawnych. Dotyczy to tym bardziej osób mających bezpośredni kontakt z klientami. Tutaj zwykle obowiązuje formalny dress code – nawet w lecie.
• Firma
  W dużych firmach dress code jest często bardziej konserwatywny i elegancki niż w małych firmach rodzinnych. O ile mężczyźni mogą sobie pozwolić na założenie koszuli z krótkim rękawem, o tyle na szorty raczej nie ma już zgody. W przypadku kobiet sukienki mogą być bardziej przewiewne, ale zbyt duży dekolt i spódniczki mini z reguły nie są mile widziane w pracy.
• Stanowisko
  Ubiór kadry kierowniczej jest taki sam przez cały rok: nawet latem widzi się pracowników wysokiego szczebla przychodzących do biura w garniturze i krawacie lub w kostiumie. Osoby, które mają świecić przykładem i reprezentować firmę na zewnątrz, muszą wybrać elegancki strój, nawet jeśli temperatura przekracza 30°C.

Zgodnie z niemieckim prawem pracy, pracodawca może narzucić dress code w miejscu pracy, nawet jeśli jest gorąco. Tym bardziej, jeśli pracownicy maja osobisty kontakt z klientami zewnętrznymi. W końcu ubiór jest również środkiem komunikacji.

Co zrobić, aby przetrwać upały w pracy

Szybsze rozpoczynanie pracy

Jeśli Wasz pracodawca oferuje elastyczny czas pracy, skorzystajcie z niego w upalne dni, przychodząc do pracy wcześniej rano, kiedy nie jest jeszcze tak gorąco. Wtedy będziecie mogli zakończyć pracę szybciej (gdy jest już naprawdę upalnie). Możecie także zapytać szefa, czy możecie spędzić popołudnie w domowym biurze. Jeśli nie jest to możliwe, róbcie więcej przerw niż zwykle – co 45 minut odpocznijcie przez około 10 minut.

Przewiewny ubiór

Dostosujcie swój ubiór do temperatury. Noście jasne, oddychające ubrania, na przykład wykonane z bawełny, lnu lub mikrofibry. Jeśli to możliwe, natychmiast zmieniajcie przepocone ubrania na suche.

Prawidłowe wietrzenie

Aby obniżyć temperaturę w pomieszczeniu, należy je dobrze przewietrzyć w godzinach porannych, a od południa zamknąć okna i zaciągnąć zasłony lub opuścić rolety. Należy jednak uważać na klimatyzację: jeśli różnica między temperaturą w pomieszczeniu a temperaturą na zewnątrz jest zbyt wysoka, istnieje ryzyko przeziębienia. W wielu biurach pracownicy włączają wentylatory na pełną moc. Zapewniają one wprawdzie przyjemny wietrzyk, ale jednocześnie mogą powodować przeciągi i letnie przeziębienia. Jeśli wentylatory są skierowane na głowę, mogą wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Gdy strumień powietrza regularnie owiewa spocone czoło, może to prowadzić do bólów głowy i napięć. Lepiej jest skierować wentylator na górną część ciała.

Lekkie posiłki

Nie obciążajcie dodatkowo układu krążenia ciężkimi potrawami. Nawet jeśli grillowane dania pachną kusząco –powinniście raczej w większym stopniu włączyć do swojej diety świeże sałatki, owoce i warzywa – sprawdzi się także lekkie, chude mięso z kurczaka lub ryba. Należy unikać tłustych potraw, takich jak frytki, czy grillowane kiełbaski. Za bardzo obciążają one układ krążenia.

Spożywanie dużej ilości płynów

Czy wiecie, że wzrost temperatury o zaledwie 5°C sprawia, że umiarkowanie ciężko pracująca osoba potrzebuje o 1,5 litra wody dziennie więcej niż zwykle? Zasada, zgodnie z którą należy pić około dwóch litrów wody na dobę, w upalne dni oznacza konieczność dostarczania organizmowi trzech litrów wody dziennie. Szczególnie zalecana jest naturalna woda mineralna, woda z sokiem lub herbaty owocowe, które dostarczają organizmowi minerałów utraconych w wyniku pocenia się. Kawa jest mniej zalecana. Nie dlatego, że rzekomo odwadnia (jest to mit), ale dlatego, że może zwiększyć pocenie się.

Zimne plastry melona

Oprócz wypijania odpowiedniej ilości płynów, kluczowe znaczenie ma również częstotliwość ich spożywania w ciągu dnia. Zamiast wypijać litr wody co dwie godziny, lepiej wziąć kilka łyków co 15-20 minut. Pomoże to utrzymać wydajność i zapobiegnie niedoborom płynów. Jeśli trudno Wam wypić odpowiednią ilość napojów w ciągu dnia lub jeśli w którymś momencie nie możecie już patrzeć na wodę, herbatę i soki, możecie dostarczyć sobie potrzebnych płynów w inny sposób: na przykład poprzez pokarmy, które w dużej mierze składają się z wody, takie jak melony czy pomidory. Zamiast regularnie sięgać po butelkę z wodą, możecie mieć pod ręką schłodzone plastry melona lub podobne przekąski.

Opryskanie wodą twarzy i przedramion

Ponieważ niewielu pracowników biurowych może wziąć prysznic w czasie pracy, istnieje inna mała sztuczka, która ma podobnie orzeźwiający efekt: wystarczy polewać przedramiona zimną wodą przez około pięć minut i ochlapać nią twarz. To jednocześnie odświeża i chłodzi.

Chłodny okład na nogi

Oto kolejne domowe sposoby na letnie upały: umieśćcie kilka drobno pokrojonych liści mięty lub melisy w misce z wodą i postawcie ją na biurku. Ciepło sprawi, że woda zacznie parować, wydzielając przyjemny zapach, który pomoże przeciwdziałać dusznościom spowodowanym upałem. Możecie też zastosować chłodne – nie zimne – okłady na stopy lub nadgarstki. One także mogą pomóc w regulacji temperatury ciała.

Chłodny okład na kark

Podobny efekt chłodzenia zapewnia mały wilgotny ręcznik: wystarczy zanurzyć go w zimnej wodzie, wykręcić, zrolować i położyć na karku. Umieszczenie ręcznika w zamrażarce – jak zalecają niektórzy – jest mniej sensowne. Powoduje to, że ręcznik jest zbyt zimny i istnieje ryzyko sztywności karku po jego zastosowaniu.

Moczenie stóp

Jeśli praca i dress code na to pozwalają, w upalne dni możecie siedząc za biurkiem zamienić zwykłe buty na klapki. Możecie także przynieść z domu małą plastikową wanienkę (i ręcznik), napełnić ją wodą i umieścić pod biurkiem, aby schłodzić w niej stopy. Jeśli nie jest to dozwolone: zabierzcie z domu zimne okłady (tzw. coolpack), schłodźcie je w zamrażarce lub lodówce i połóżcie na stopach lub w butach.

Nadmierne pocenie się: domowe sposoby

Oto kilka domowych sposobów, które pomogą Wam poradzić sobie z problemem nadmiernego pocenia się:

Herbata z szałwii

Nie każdy ją lubi, a sama myśl o filiżance gorącej herbaty w temperaturze 30 stopni sprawia, że niektórzy się pocą. Ale herbata z szałwii naprawdę może zmniejszyć pocenie się. Alternatywnie, możecie również rozprowadzić napar bezpośrednio na skórze, w miejscach, w których najbardziej się pocicie. Spróbujcie – to naprawdę przeciwdziała nadmiernemu poceniu się!

Franzbranntwein

To również stary i sprawdzony środek domowy: jeśli bardzo się pocicie na dłoniach lub stopach, możecie kilka razy dziennie wetrzeć w nie nalewkę. Butelka kosztuje około 5-6 euro i działa cuda. Franzbranntwein natychmiast chłodzi, zmniejsza pocenie się, a zawarte w niej olejki eteryczne udrażniają drogi oddechowe i ułatwiają oddychanie.

Puder dla niemowląt

Niektórzy ludzie używają pudru dla niemowląt, aby zapobiegać nadmiernemu poceniu się, szczególnie pod pachami. Ta metoda sprawdza się nie tylko w przypadku dzieci, ale również osób dorosłych.

To, co zawsze działa, to najsmaczniejsza forma zimnej, orzeźwiającej wody: lody. Z chęcią nawet dwa razy dziennie…