Część osób pracujących w Niemczech decyduje się na prowadzenie dwóch gospodarstw domowych. Jedno z nich znajduje się z dala od miejsca pracy, drugie zaś w bliskiej jego okolicy, co pozwala na codzienne dojazdy do pracy. Jakie wymagania muszą być spełnione, aby móc rozliczać podatkowo podwójne gospodarstwo i jakie koszty można odliczyć od podatku?
Najważniejsze wymagania
Aby urząd skarbowy zaakceptował prowadzenie podwójnego gospodarstwa domowego, należy spełnić kilka najważniejszych wymagań:
- Drugie gospodarstwo potrzebne jest ze względów zawodowych, takich jak zmiana pracy.
- Główne mieszkanie znajduje się na tyle daleko od miejsca pracy, że codzienne dojazdy byłyby nieopłacalne (powyżej 50 km lub czas podróży dłuższy niż godzina).
- Drugie mieszkanie jest blisko miejsca pracy (mniej niż 50 kilometrów lub czas jazdy mniej niż godzinę).
- Główne gospodarstwo stanowi centrum życia rodzinnego i towarzyskiego, a drugie stanowi jedynie ułatwienie w życiu zawodowym.
- Osoba rozliczająca dwa gospodarstwa domowe powinna płacić minimum 10 procent kosztów bieżących w swoim głównym miejscu zamieszkania.
Wskazówka: warto zaznaczyć, że drugie mieszkanie nie powinno być większe niż główne miejsce zamieszkania. Można również udokumentować podróże do domu za pomocą dziennika kierowcy (niem. Fahrtenbuch). Aby zwiększyć szanse na uznanie podwójnego gospodarstwa, można przedstawić dokumenty potwierdzające przynależność do lokalnych klubów lub stowarzyszeń – wskazuje to bezpośrednio, że centrum życia znajduje się w głównym miejscu zamieszkania. W przypadku osób żyjących w związku małżeńskim urząd skarbowy zazwyczaj łatwo uznaje, że głównym miejscem zamieszkania jest miejsce zamieszkania współmałżonka.
Jakie koszty można odliczyć od podatku?
Prowadzenie dwóch gospodarstw domowych może zapewnić przyzwoity zwrot podatku. Ponieważ w zeznaniu podatkowym można uwzględnić część kosztów drugiego gospodarstwa domowego jako wydatki związane z dochodami (niem. Werbungskosten). Podstawą prawną tego jest ustawa o podatku dochodowym (EstG). Koszty związane z dochodami podlegające odliczeniu obejmują:
- Koszty zakwaterowania (szczegóły niżej)
- Koszty wyposażenia i artykułów gospodarstwa domowego
- Koszty przejazdów i podróży do głównego miejsca zamieszkania
- Koszty przeprowadzki
Są to wydatki, które zazwyczaj pojawiają się regularnie, co miesiąc. Nie ma znaczenia, czy mieszkanie jest wynajmowane, czy osoba, która ją rozlicza, jest właścicielem nieruchomości. Można także uwzględnić umeblowany pokój, pokój hotelowy (bez śniadania), hotel pracowniczy, pod warunkiem spełnienia wszystkich wymagań.
Wielkość mieszkania również nie ma znaczenia dla odliczenia, pod warunkiem, że znajduje się ono w Niemczech. Jeśli drugie gospodarstwa domowe znajduje się za granicą, można odliczyć koszt zakwaterowania tylko wtedy, gdy mieszkanie nie jest większe niż 60 metrów kwadratowych.
Koszty zakwaterowania obejmują:
- wynajem,
- dodatkowe koszty takie jak ogrzewanie, prąd i woda, wywóz śmieci,
- koszty sprzątania,
- koszty prowadzenia przestrzeni specjalnych, takich jak ogród lub miejsce parkingowe dla samochodu,
- abonament RTV w Niemczech (niem. Rundfunkbeitrag),
- podatek od drugiego domu i podatek od nieruchomości,
- ubezpieczenie mieszkania i budynku,
- dla właścicieli również amortyzacja kosztów akwizycji, kosztów remontów, natychmiastowych kosztów utrzymania i odsetek od zadłużenia.
Jak obliczyć wysokość kosztów?
Koszty zakwaterowania można odliczyć jedynie do wysokości 1000 euro miesięcznie, jednak nie ma górnego limitu na wyposażenie mieszkania i przedmioty niezbędne w każdym gospodarstwie domowym. Są to na przykład takie sprzęty jak lodówka, pralka, łóżko, szafa, stół, lampy, kuchenka, naczynia, meble łazienkowe czy zasłony.
Bez szczegółowych kontroli urzędy uznają nawet 5000 euro kosztów wyposażenia drugiego domu. Każdy, kto wykazuje wyższe koszty, powinien być w stanie je udokumentować. Jeżeli koszty jednego sprzętu nie przekraczają 952 euro brutto, to bez problemu od razu można odliczyć pełną kwotę. W przeciwnym razie koszty będzie trzeba rozłożyć na szacowany czas użytkowania i odliczyć tylko część. W przypadku mebli taki okres użytkowania może wynosić nawet 13 lat.
Koszty transportu
Koszty podróży są również częścią podlegających odliczeniu kosztów dodatkowych związanych z zarządzaniem dwoma gospodarstwami domowymi. I to nie tylko te związane z przeprowadzką, ale także koszty wyjazdów do głównego miejsca zamieszkania, tzw. wyjazdy rodzinne do domu.
Jednak w przypadku podróży do rodziny można je uwzględnić tylko raz w tygodniu. Za rok rozliczeniowy 2023 za każdy kilometr od dwudziestego pierwszego kilometra można odliczyć 38 centów.
Transport przeprowadzkowy można rozliczyć na dwa sposoby – wyliczyć rzeczywiste, poniesione koszty przeprowadzki, albo policzyć 38 centów za każdy kilometr (lub 30 centów za kilometr w przypadku odległości mniejszej niż 21 km). W przypadku korzystania z publicznego transportu, zamiast prywatnego samochodu również można wybrać pomiędzy zryczałtowaną opłatą za przejazd a rzeczywistymi kosztami podróży.
Koszty przeprowadzki
Przeprowadzka wiąże się również z kosztami, które możesz odliczyć od podatku. Obejmuje to nie tylko wydatki na wynajem samochodu przeprowadzkowego, pomocników do przeprowadzki i pudeł, ale także wszystkie koszty, które pracownik ponosi, szukając drugiego domu – na przykład na pośrednika i ogłoszenia.
Jak udowodnić prowadzenie podwójnego gospodarstwa domowego?
Aby urząd skarbowy uznał podwójne gospodarowanie, należy przede wszystkim być w stanie udowodnić, że drugie mieszkanie jest w rzeczywistości tylko drugorzędnym mieszkaniem – i że nadal główne miejsce zamieszkania znajduje się gdzie indziej. Pytań pojawia się mniej w przypadku małżeństw. W takim przypadku urząd skarbowy zazwyczaj bez problemu uznaje, że głównym miejscem zamieszkania jest miejsce zamieszkania współmałżonka.
Z drugiej strony osobom samotnym, które odwiedzają swój główny dom mniej niż dwa razy w miesiącu, przydadzą się członkostwa w lokalnych klubach i stowarzyszeniach jako dowód.
Aby odliczyć koszty użytkowania mieszkania, należy także posiadać rachunki za media i umowę najmu. Warto podkreślić, że uznanie podwójnego gospodarstwa jest ważne bezterminowo – tj. na cały okres zatrudnienia.
Czy prowadzenie podwójnego gospodarstwa się opłaca?
Każdy przypadek jest inny i ciężko jednoznacznie odpowiedzieć kiedy prowadzenie podwójnego gospodarstwa jest opłacalne. W końcu nie chodzi tylko o to, czy korzystniejsze finansowo jest przeniesienie się do drugiego domu w pobliżu nowego miejsca pracy, niż ponoszenie kosztów podróży. Chodzi też o jakość życia i relacji rodzinnych.
Jednak niezwykle ważnym czynnikiem jest także wzrost wynagrodzenia, które może nastąpić po zmianie pracy. Jednak oszczędności w podatkach nie powinny być decydującym czynnikiem podczas podejmowania tak ważnych, życiowych decyzji. Aby dokładnie obliczyć możliwości odliczenie kosztów podatkowych, warto zwrócić się o pomoc do specjalisty.
