Nie wszyscy rodzice lub dziadkowie mają możliwości finansowe, aby wspomagać dzieci lub wnuki zastrzykami gotówki. Bardzo często zdarza się też, że kieszonkowe (Taschengeld) otrzymywane od rodziców nie wystarcza. Co wtedy zrobić? Jakie możliwości mają osoby niepełnoletnie w Niemczech, aby dorobić sobie legalnie parę euro, nie zaniedbać szkoły i nie popaść w konflikt z obowiązującym prawem? Na co muszą uważać one same, ich rodzice oraz ewentualni pracodawcy? Serdecznie zapraszamy do lektury!
Ograniczenia wiekowe do podjęcia pracy w Niemczech
Według obowiązującego w Niemczech prawa, a szczególnie §5 Ustawy o Ochronie Pracy Młodzieży, czyli Jugendarbeitsschutzgesetz, dzieci poniżej 13 roku życia nie mogą podejmować jakiejkolwiek pracy zarobkowej. Dopiero w momencie ukończenia przez nie 13 lat, ustawa przewiduje możliwość podjęcia pracy o charakterze zarobkowym. Warunkiem absolutnie koniecznym na podjęcie zatrudnienia jest zgoda rodzica lub opiekuna prawnego osoby nieletniej. Dodatkowym wymogiem jest to, że praca ta musi być odpowiednia pod względem fizycznym i psychicznym dla osób w tym wieku.
Osoba nieletnia, podlegająca obowiązkowi szkolnemu, może podjąć pracę o charakterze zarobkowym, jeżeli wykonywane czynności:
- nie zagrażają bezpieczeństwu osoby nieletniej,
- nie mają negatywnego wpływu na jej zdrowie oraz rozwój fizyczny i psychiczny,
- nie wpływają negatywnie na wypełnianie obowiązku szkolnego, czyli nie utrudniają chodzenia do szkoły, nie pogarszają uzyskiwanych w szkole ocen oraz nie nakłaniają jej do opuszczania pojedynczych lekcji lub całodniowego wagarowania.
Praca w Niemczech dla uczniów od 13 do 14 roku życia
Uczniowie w tym wieku mogę jedynie wykonywać lekkie prace. Do takich czynności należy roznoszenie gazet lub ulotek reklamowych, opieka nad dziećmi (Babysitting), pomoc przy robieniu zakupów, praca w klubie sportowym np. jako podawacz piłek (Balljunge, Ballmädchen w klubie tenisowym) lub dawanie korepetycji dla uczniów w szkołach podstawowych. Podczas roku szkolnego dzieci i młodzież mogą pracować maksymalnie dwie godziny dziennie między ósmą rano a szóstą wieczorem.
Praca w Niemczech dla uczniów od 15 do 16 roku życia
Uczniowie w wieku od 15 roku życia pracować dłużej. Przed wszystkich w czasie wakacji mogą pracować aż do ośmiu godzin dziennie. Piętnastolatek w Niemczech może pracować maksymalnie pięć dni w tygodniu między godziną szóstą rano a ósmą wieczorem. Pracodawcy zatrudniający osoby w tym wieku muszą zwracać uwagę, że nie mogą one wykonywać czynności niebezpiecznych dla zdrowia i życia oraz pracować w zbyt głośnym, zbyt gorącym, zimnym lub mokrym otoczeniu. Dodatkowo nie wolno im nosić lub podnosić zbyt ciężkich przedmiotów.
Praca w Niemczech dla uczniów od 16 do 18 roku życia
W Niemczech wielu nastolatków zaczyna pracę dopiero po ukończeniu 16 roku życia. Związane jest to przede wszystkim z faktem, że ze względu na obowiązującą Ustawę o Ochronie Młodzieży, czyli Jugendschutzgesetz, nie podlegają oni w tym wieku takim ograniczeniom jak osoby młodsze. Na przykład mogą oni przebywać do godziny 24 w miejscach publicznych, co ułatwia im znalezienie lepiej płatnej pracy. Przykładowe zajęcia to praca przy rozwożeniu pizzy w pizzeriach lub dowożenie jedzenia w restauracjach (wielu 16-17 latków niemieckich ma w tym wieku prawo jazdy na motorower, czyli Moped/Mofa), w handlu detalicznym przy porządkowaniu towaru w sklepach, przy sprzedaży pieczywa w piekarniach, w lodziarniach, na kasie w sklepie. W przypadku pracy w handlu istnieje możliwość pracy na weekendzie na straganach na tak zwanych „Wochenmarkt” lub przy sprzedaży bezpośredniej w budkach z jedzeniem (Imbissbude).
Regulacje i wyjątki
W stosunku do dzieci i młodzieży obowiązuje w Niemczech zakaz pracy w weekendy oraz dni świąteczne. W przypadku niektórych branży, takich jak branża gastronomiczna, handel detaliczny lub branża rozrywkowa, mogą zostać uczynione wyjątki. Chcąc zatrudnić osobę nieletnią do pracy na weekendy i dni świąteczne, pracodawca musi złożyć wniosek z uzasadnieniem w odpowiednim urzędzie.
Jeżeli chodzi o godziny pracy osób niepełnoletnich, należy koniecznie zwracać uwagę na specyficzne dla poszczególnych branż regulacje.
I tak branży piekarniczej (ale nie w cukierniach) 16-latkowie mogą zaczynać pracę bardzo wcześnie, mianowicie już od godziny 5, zaś 17-latkowie od godziny 4 rano. W rolnictwie młodzi ludzie powyżej 16 roku życia mogą pracować od godziny 5 rano do 21 wieczorem. Z kolei w branży gastronomicznej osoby powyżej 16 roku życia mogą pracować do godziny 22:00.
W branży artystyczno-ewentowej 14- lub 15-latkowie mogą również pracować do godziny 22:00 pod warunkiem, że pracodawca uzyskał zgodę odpowiedniego miejscowo Urzędu do Spraw Młodzieży.
W przypadku, gdy młodzi ludzie w wieku od 15 do 17 lat podejmują pracę wakacyjną, mogą pracować do ośmiu godzin dziennie, ale nie mogą przekroczyć łącznego czasu pracy wynoszącego 40 godzin tygodniowo. Oznacza to, że nie mogę oni pracować w nadgodzinach.
Zarobki młodzieży w Niemczech
Gdy podczas pobytu w Niemczech wasze dzieci chcą sobie dorobić do kieszonkowego, musicie koniecznie zwrócić uwagę na to, że ich zarobki nie mogą przekraczać 450 euro miesięcznie. Po przekroczeniu tej kwoty konieczne jest odprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne (Sozialversicherungsbeiträge) oraz podatków.
Dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia nie podlegają regulacji dotyczącej ustawowo gwarantowanej płacy minimalnej. Oznacza to, że pracodawca nie jest zobowiązany do płacenia im przewidzianej prawnie minimalnej stawki godzinowej.
W odniesieniu do dzieci i młodzieży przeciętne wynagrodzenie godzinowe brutto wynosiło w 2019 roku średnio 8 euro. Poniższa tabela przedstawia zarobki w zależności od wieku.
| Wiek | Przeciętne wynagrodzenie za godzinę |
|---|---|
| 13 lat | 4,00 – 5,00 euro/godzinę |
| 14 lat | 5,00 – 6,00 euro/godzinę |
| 15 lat | 6,00 – 8,00 euro/godzinę |
| 16 lat | 7,00 – 10,00 euro/godzinę |
| 17 lat | 7,00 – 12,00 euro/godzinę |
| 18 lat | 8,00 – 13,00 euro/godzinę |
Aplikacja o pracę dla nieletnich w Niemczech
W większości przypadków młodzi ludzie nie potrzebują obszernej aplikacji o pracę. W Niemczech bardzo często wystarczy osobiści pójść do lokalnego supermarketu czy piekarni i zapytać się, czy nie potrzeba pomocników (Aushilfe). Przeważnie wystarczy mieć przy sobie napisany i wydrukowany życiorys ze zdjęciem i danymi kontaktowymi, który można zostawić właścicielowi lub kierownikowi.
Niektóre zakłady pracy inserują wolne posady na swoich stronach internetowych, w lokalnej prasie lub na portalach internetowych. W takich przypadkach konieczne jest napisanie listu motywacyjnego, ewentualnie zeskanowanie świadectwa szkolnego i wysłanie aplikacji w formacie pdf na podany adres elektronicznej skrzynki pocztowej. Dlatego warto mieć wzbudzający zaufanie adres e-mailowy według schematu imię[email protected], gdyż żartobliwe adresy raczej spowodują, że aplikacja wyląduje w koszu na śmieci lub zostanie zablokowana przez filtr spamu.
