Niemcy: czy Minijobber powinien płacić składki na ubezpieczenie emerytalne?

Miliony ludzi w Niemczech są tzw. Minijobberami, czyli pracują w niepełnym wymiarze czasu pracy, otrzymując za to średnie wynagrodzenie w wysokości maksymalnie 520 euro miesięcznie. Większość z nich nie odprowadza składek na ubezpieczenie emerytalne, choć może to mieć istotne zalety. Z tego artykułu dowiecie się, o jakie korzyści chodzi.

Zatrudnienie typu Minijob nie wymaga od pracownika opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne. Chodzi o to, aby dodatkowo nie obniżać i tak już niewysokiego wynagrodzenia. Jedynie pracodawca jest zobowiązany do odprowadzania składek w wysokości 15 procent wynagrodzenia.

Większość Minijobberów korzysta z tej regulacji: według Minijob-Zentrale ponad 80 procent z nich nie płaci żadnych składek na ubezpieczenie emerytalne. Jednocześnie oznacza to, że tylko około jeden na pięciu pracowników zatrudnionych w takim trybie zwiększa swoje uprawnienia w zakresie ustawowej emerytury.

To może być jednak zgubne, gdyż w wielu przypadkach odprowadzanie składek na ubezpieczenie emerytalne jest opłacalne. Czytajcie dalej, a dowiecie się dlaczego i na co jeszcze powinniście zwrócić uwagę w przypadku Minijob.

Na czym dokładnie polega Minijob?

Minijob oznacza pracę wykonywaną w niewielkim wymiarze czasu pracy. Często używa się również terminu 520-Euro-Job. Wynika to z faktu, że miesięczny dochód nie może przekroczyć średnio 520 euro, przy czym nie można zarabiać więcej niż 520 euro przez ponad trzy miesiące w roku.

Jest jednak jeden wyjątek: Wasz pracodawca może wskazać okres, w którym najprawdopodobniej zarobicie więcej niż 520 euro. Na przykład jeśli pracujecie latem w restauracji, Wasz pracodawca szacuje, że będziecie zarabiać po 1.000 euro przez pięć miesięcy w roku. Wasze średnie miesięczne wynagrodzenie wyniesie około 417 euro. W tej sytuacji nadal będziecie uznawani za osobę zatrudnioną w ramach Minijob.

W tym artykule skupimy się na pracy typu Minijob wykonywanej na rzecz przedsiębiorstw, a nie gospodarstw domowych. Zasady dotyczące Minijobberów zatrudnionych w gospodarstwach domowych nieco się różnią.

Minijob a składki na ubezpieczenie emerytalne

Zasadniczo, jeśli podjęliście pracę typu Minijob po 2013 roku, podlegacie obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne. Możecie jednak uzyskać zwolnienie z tego obowiązku, aby Wasza pensja nie była jeszcze niższa. Jednak nie zawsze ma to sens (zob. niżej).

Pracownicy zatrudnieni na zasadzie Minijob i tak są obciążani tylko niewielką kwotą – większą część składki płaci ich pracodawca – 15 procent wynagrodzenia. Standardowo wysokość składki na ubezpieczenie emerytalne wynosi 18,6 procent, więc wystarczy jeśli wpłacicie do kasy ubezpieczenia emerytalnego pozostałe 3,6 procent.

Przykład: zarabiacie 430 euro miesięcznie. Wasza miesięczna składka na ubezpieczenie emerytalne wynosi 18,6 procent tej kwoty, czyli 79,98 euro. Wasz pracodawca odprowadza składkę w wysokości 15 procent Waszej pensji brutto wynoszącej 430 euro, czyli 64,5 euro. Resztę, czyli 15,48 euro, płacicie sami.

Praca na zasadzie Minijob podjęta przed 2013 r.

Jeśli podjęliście pracę typu Minijob przed 2013 rokiem, nie podlegacie obowiązkowi płacenia składek na ubezpieczenie emerytalne – pod warunkiem, że zarabiacie do 400 euro miesięcznie. W tym przypadku tylko Wasz pracodawca odprowadza część składki na ustawową emeryturę. Równie dobrze możecie jednak zrezygnować ze zwolnienia z obowiązku płacenia składek ubezpieczeniowych. Wystarczy w tym celu złożyć stosowny wniosek.

Jeśli Wasza pensja wzrośnie i przekroczycie miesięczny próg zarobków wynoszący 400 euro, to automatycznie zostaniecie objęci obowiązkowym ubezpieczeniem. Jeśli jednak zarabiacie nie więcej niż 520 euro, możecie ubiegać się o zwolnienie z obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne (zob. wyżej).

Czy Minijobberom opłaca się płacić składki na ubezpieczenie emerytalne?

Decyzję musicie podjąć sami. Jednak wiele przemawia za tym, by odprowadzać składki na powszechny system ubezpieczeń emerytalnych – i nie składać wniosku o zwolnienie z obowiązku ubezpieczenia. Na pewno powinniście to rozważyć i w razie potrzeby zasięgnąć porady w Niemieckim Ubezpieczeniu Emerytalno-Rentowym (DRV).

Najważniejszą zaletą obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego jest to, że opłacanie składek wpływa na tzw. okres oczekiwania (niem. Wartezeit), czyli określony minimalny okres ubezpieczenia w ustawowym ubezpieczeniu rentowo-emerytalnym. Spełnienie wymogu dotyczącego ogólnego okresu oczekiwania stanowi warunek przyznania emerytury.

Za każdy miesiąc, w którym opłacacie składki, nalicza się jeden miesiąc okresu oczekiwania. W przypadku emerytury wymagany okres oczekiwania (niem. Wartezeit) wynosi 5 lat.

Jeśli wykonujecie pracę na zasadzie Minijob i złożycie wniosek o zwolnienie z obowiązku ubezpieczenia, musicie pracować przez trzy lata, aby naliczył się jeden rok okresu oczekiwania.

Zalety Minijob podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu dla rodziców

Rodzice wychowujący dzieci często decydują się na pracę typu Minijob. Dla rodziców dzieci w wieku od trzech do dziesięciu lat emerytura jest podwyższona – jeśli zarabiają mniej niż średnia (tzw. Kinderberücksichtigungszeit). Ale uwaga: aby wypłacana im na starość kwota świadczenia była wyższa, wymagane jest opłacanie składek podczas pracy na zasadzie Minijob.

Składki na ubezpieczenie emerytalne zwiększają kwotę świadczenia emerytalnego

Kolejną zaletą obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego jest to, że czas, w którym wykonywaliście pracę typu Minijob, jest zaliczany jako tzw. Pflichtbeitragszeit, czyli okres odprowadzania obowiązkowych składek na ubezpieczenie. Będzie to miało dla Was decydujące znaczenie, jeśli będziecie chcieli otrzymać tzw. emeryturę dla osób posiadających wyjątkowo długi staż ubezpieczeniowy (niem. die Rente für besonders langjährig Versicherte). Jeśli płaciliście składki przez co najmniej 45 lat, możecie przejść na wcześniejszą emeryturę bez potrąceń. Jeżeli natomiast złożycie wniosek o zwolnienie z obowiązku ubezpieczenia, ten czas pracy nie zostanie zaliczony do wyżej wspomnianego okresu składkowego.

Obowiązkowe składki mają również decydujące znaczenia dla przyznania renty rehabilitacyjnej lub renty z tytułu niezdolności do pracy (niem. Erwerbsminderungsrente).

Wreszcie, dzięki opłacaniu składek powiększacie swoje świadczenie emerytalne. Jednak w przypadku Minijob znaczenie tego czynnika jest umiarkowane, ponieważ wysokość emerytury zależy od Waszych zarobków, a te nie są wysokie w przypadku pracy na zasadzie Minijob. Na przykład jeśli wykonujecie pracę typu Minijob przez okres jednego roku i zarabiacie 450 euro miesięcznie, Wasza emerytura wzrośnie średnio o 4,5 euro.

Czy można unieważnić zwolnienie z obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie emerytalne?

W trakcie zatrudnienia na zasadzie Minijob nie możecie tego zmienić – zwolnienie pozostaje w mocy. Jeśli jednak zmienicie pracę, możecie na nowo podjąć decyzję w tej sprawie.

Jakie zasady obowiązują w przypadku wykonywania kilku prac typu Minijob?

To zależy od tego, jaki jest łączny dochód z tych kilku stosunków pracy. Jeśli w sumie zarabiacie ponad 520 euro miesięcznie, nie są już one traktowane jak Minijob. Nie mają już także zastosowania specjalne przepisy dotyczące ubezpieczenia emerytalnego.

Ale: jeśli regularnie zarabiacie od 520,01 do 2.000 euro miesięcznie, wprawdzie nie jest to już zwolniona z obowiązku płacenia składek ubezpieczeniowych praca w ramach Minijob, jednak w takim przypadku mówimy o pracy typu Midijob. Podlega ona obowiązkowym, ale nadal obniżonym składkom na ubezpieczenie społeczne.