Mobbing w miejscu pracy: jeśli Was to spotka, znajdźcie sprzymierzeńców

Mobbing w miejscu pracy ma wiele twarzy, ludzie mogą być systematycznie szykanowani, dyskryminowani, obrażani lub wykluczani. Zwykle dzieje się to przez dłuższy okres czasu i może być inicjowane przez pojedyncze osoby lub całe grupy. Można również rozróżnić mobbing na poziomie społecznym i mobbing na poziomie zawodowym. Co mogą zrobić osoby dotknięte tym zjawiskiem i jak powinny się zachować?

Mobbing w miejscu pracy może odnosić się zarówno do sfery osobistej, jak i zawodowej.

Mobbing odnoszący się do sfery osobistej

• Osoba jest traktowana jak powietrze, obrażana, dyskryminowana lub oczerniana.
• Może również dochodzić do niszczenia lub ukrywania rzeczy osobistych.

Mobbing odnoszący się do sfery zawodowej

• Powątpiewa się w możliwości danej osoby, podważa je. Krytyka jest nieobiektywna.
• Osoba otrzymuje bezsensowne zadania lub takie, które jej uwłaczają, albo nie przekazuje się jej ważnych informacji.

Co się stanie, jeśli nie zostaną podjęte żadne środki zaradcze?

Według niemieckiego związku zawodowego ver.di (Vereinte Dienstleistungsgewerkschaft; pol. Zjednoczony Związek Zawodowy dla Sektora Usług), mobbing w miejscu pracy często przebiega w czterech fazach, które zazwyczaj kończą się wycofaniem się osoby dotkniętej tym zjawiskiem.

• sytuacja konfliktowa: obarczanie winą i pierwsze ataki osobiste
• coraz częstsze szykanowanie lub atakowanie prowadzące do stopniowej utraty poczucia własnej wartości
• niepewność, dezorientacja: zdarzają się błędy, problemy z koncentracją; ewentualne konsekwencje wynikające z prawa pracy, na przykład upomnienie, przeniesienie lub groźba zwolnienia
• wycofanie się osoby dotkniętej mobbingiem: konsekwencją może być zwolnienie, przeniesienie lub wypowiedzenie za porozumieniem stron – cel mobbingu został osiągnięty

Bossing czy stuffing? Co to ma wspólnego z mobbingiem?

Jeśli ataki pochodzą od osoby na stanowisku kierowniczym, określa się to mianem bossingu. Jeśli natomiast jest na odwrót i to szef pada ofiarą mobbingu, to mówi się o zjawisku stuffingu – informuje Gert Groppel z działu prawnego Federacji Niemieckich Związków Zawodowych (niem. Deutscher Gewerkschaftsbund, DGB) w rozmowie z Niemiecką Agencją Prasową (dpa) z ubiegłego roku. Według niego pracownicy mogą być też ofiarą mobbingu np. ze strony klientów.

Ogólnie rzecz biorąc, mobbing może mieć konsekwencje zdrowotne, możliwe są na przykład zaburzenia snu, kołatanie serca, bóle głowy i brzucha, a nawet depresja czy zmiany osobowości.

Mobbing? Trzeba szybko coś z tym zrobić!

Jeśli uważacie, że jesteście ofiarami mobbingu, powinniście zwrócić się do zaufanych osób. Opowiedzcie im o zaistniałej sytuacji. Możecie również udać się do rady pracowniczej lub zakładowej, jeśli taka istnieje w Waszej firmie, i omówić całą sprawę, aby upewnić się, czy rzeczywiście można mówić o mobbingu. Następnie możecie wspólnie wypracować rozwiązania. Ważne jest, aby prowadzić notatki. Zapisujcie, jakie ataki na Was miały miejsce, kiedy i jak się z tym czuliście.

• Kiedy uznacie, że jesteście na to gotowi, spróbujcie porozmawiać bezpośrednio z osobami, które Was dręczą. Postarajcie się zachować przy tym obiektywizm i rozwiązać sytuację konfliktową.
• Zwróćcie się o pomoc do przełożonych – a jeśli to z ich strony doświadczacie mobbingu, to do rady pracowniczej lub zakładowej.
• Obserwujcie sytuację i starajcie się zachować zdolność do działania. Jeśli nic nie zrobicie, nie będziecie mogli dłużej wykonywać swojej pracy, m.in. ze względów zdrowotnych.

Jeśli jesteście świadkami mobbingu w miejscu pracy

Jeżeli zauważycie, że współpracownicy są ofiarą mobbingu, spróbujcie pomóc poszkodowanym. Pierwszym krokiem może być na przykład poinformowanie ofiary o sytuacji, jeśli ta nie jest jeszcze tego świadoma. Zaoferujcie swoją pomoc. Porozmawiajcie ze współpracownikami, którzy jeszcze nie wiedzą o problemie i zapewnijcie daną osobę, że jesteście gotowi ją wesprzeć. Nie należy jednak podejmować dalszych kroków bez zgody osoby zainteresowanej – radzi Uwe Leest, przewodniczący zarządu stowarzyszenia Bündnis gegen Cybermobbing e. V., w wywiadzie dla portalu monster.de.