Dla osób, którzy zamierzają wyjechać zagranicę w celu rozpoczęcia nauki zawodu, podjęcia studiów lub znalezienia pracy, uczestnictwo w kursie językowym zakończonym oficjalnym egzaminem i otrzymaniem certyfikatu poświadczającego znajomość języka obcego jest pierwszym krokiem do sukcesu.
Egzaminy języka niemieckiego oferowane są przez różne placówki edukacyjne zarówno w Niemczech, jak i w Polsce. Decyzja o zgłoszeniu się do egzaminu nie jest łatwa. Każdy egzamin jest stresujący, wymaga odpowiedniego przygotowania, jest płatny i jego niezdanie jest związane z utraconą opłatą egzaminacyjną i koniecznością ponownego podejścia. Z drugiej strony zdanie egzaminu i otrzymanie wymarzonego certyfikatu językowego otwiera dodatkowe możliwości kształcenia i rozwoju zawodowego zarówno w kraju, jak i zagranicą.
Egzaminy językowe – poziomy biegłości językowej
Egzaminy językowe są przypisane do określonych poziomów biegłości językowej. W celu ujednolicenia wymagań językowych został stworzony wspólny Europejski System Opisu Kształcenia Językowego, w ramach którego wyróżniono sześć poziomów biegłości językowej:
- Poziom początkujący (poziomy A1-A2)
Osoba na poziomie znajomości języka A1, czyli taka bez uprzedniej znajomości języka, jest w stanie zrozumieć i zastosować wyuczone wyrażenia z języka codziennego oraz wyrażenia potoczne, jak również bardzo proste wypowiedzi związane z zaspokojeniem konkretnych potrzeb. Potrafi także przedstawić siebie lub inną osobę, formułować pytania dotyczące miejsca zamieszkania, znajomych, rodziny, rzeczy codziennego użytku itp. oraz udzielić odpowiedzi na pytania dotyczące podobnej tematyki. Potrafi porozumiewać się z innymi w prosty sposób, jeśli uczestnicy dyskusji mówią wyraźnie i w wolnym tempie. Posiada znajomość podstawowych zasad gramatyki oraz dysponuje zasobem słownictwa do 500 słów. Do osiągnięcia tego poziomu potrzebnych jest od 80 do 200 godzin lekcyjnych po 45 minut.
Osoba na poziomie językowym A2 po opanowaniu podstaw języka potrafi zrozumieć pojedyncze zdania oraz często używane wyrażenia związane bezpośrednio z życiem codziennym (np.: dane o sytuacji osobistej i rodzinnej, zakupy, najbliższe otoczenie, praca). Potrafi się porozumieć w rutynowych, prostych sytuacjach komunikacyjnych i obszarach życia codziennego, wymagających jedynie bezpośredniej i prostej wymiany informacji na znane tematy. Osoba ta posiada znajomość zróżnicowanych zasad gramatyki oraz dysponuje zasobem leksykalnym do 1100 słów. W zależności od indywidulanych predyspozycji i indywidualnej motywacji do osiągnięcia tego poziomu potrzeba około 200 – 350 jednostek lekcyjnych po 45 minut
- Poziom średnio zaawansowany (B1-B2)
Osoba na poziomie B1 potrafi zrozumieć zasadnicze punkty rozmowy w wypowiedziach w języku standardowym na znane tematy związane z pracą, szkołą, czasem wolnym oraz potrafi sobie poradzić w większości sytuacji, jakie spotyka w podróży w regionie języka docelowego. Potrafi wypowiedzieć się w sposób prosty i zwięzły na tematy dotyczące życia codziennego i własnych zainteresowań. Potrafi zrelacjonować wydarzenie, opowiedzieć przeżycie osobiste, marzenie lub sen, wyrazić nadzieję, określić cel, zamiar oraz przedstawić uzasadnienie lub wyjaśnienie dotyczące planów i opinii. Osoba na tym poziomie biegłości językowej rozumie złożone konteksty gramatyczne i dysponuje zasobem leksykalnym do 1800 słów. Osiągnięcie tego poziomu biegłości jest możliwe po uczestnictwie w kursach językowych o łącznym czasie trwania od 350 do 650 godzin lekcyjnych.
Osoba na poziomie biegłości językowej B2 potrafi zrozumieć znaczenie konkretnych lub abstrakcyjnych tematów w tekstach złożonych, w tym dyskusje specjalistyczne i techniczne związane z własną pracą i życiem zawodowym. Potrafi porozumieć się na tyle płynnie i spontanicznie, aby prowadzić swobodną rozmową z rdzennym użytkownikiem języka, sformułować przejrzyste i szczegółowe wypowiedzi pisemne i ustne na wiele tematów, prezentować własne zdanie, wyrazić opinię na dany temat uwzględniając różne opcje rozwiązań oraz ich pozytywne i negatywne strony. Osoba na poziomie B2 opanowała wszystkie istotne kwestie gramatyki języka obcego i dysponuje zasobem leksykalnym do 2600 słów. Do osiągnięcia tego poziomu niezbędnych jest 600-800 godzin lekcyjnych.
- Poziom zaawansowany (C1-C2)
Osoba posługująca się językiem na poziomie C1 potrafi zrozumieć długie i trudne teksty oraz wypowiedzi z różnych dziedzin oraz ukryte w nich podteksty (np. humor, ironię i sarkazm). Potrafi wypowiedzieć się spontanicznie i biegle nie zastanawiając się nad doborem słów. Potrafi posługiwać się językiem obcym skutecznie i swobodnie w we wszystkich sytuacjach i aspektach życia społecznego oraz budować spójne teksty i wypowiedzi na tematy złożone. Jej wypowiedzi są jasne, o wyraźnej strukturze i wykazują opanowanie narzędzi językowych służących organizacji i wewnętrznej spójności dyskursu. Osoba na tym poziomie biegłości językowej opanowała w sposób wyczerpujący i szczegółowy gramatykę języka obcego oraz dysponuje zasobem leksykalnym 3500 słów. Ten poziom biegłości można uzyskać po 800-1000 godzinach lekcyjnych.
Osoba na poziomie biegłości językowej C2 jest w stanie zrozumieć w języku obcym praktycznie wszystko, co czyta lub słyszy oraz potrafi odtworzyć fakty i argumenty z różnych źródeł pisemnych i ustnych streszczając je w sposób zwięzły i spójny. Potrafi argumentować logicznie i skutecznie, wypowiada się spontanicznie, bardzo płynnie i precyzyjnie uwydatniając niuanse znaczeniowe tekstów o złożonej tematyce. Potrafi pisać streszczenia i recenzje prac specjalistycznych i utworów literackich. Gramatyka języka obcego nie przedstawia dla osoby na poziomie C2 żadnych trudności. Zasób leksykalny wynosi powyżej 5000 słów. Do osiągnięcia tego poziomu biegłości językowej koniecznych jest przynajmniej 1000 godzin lekcyjnych po 45 minut.
Egzaminy i certyfikaty językowe Instytutu Goethego (Goethe-Institut)
Certyfikaty języka niemieckiego oferowane przez Instytut Goethego należą do jednych z najbardziej znanych na świecie. W 2019 roku Instytut Goethego zreformował egzaminy językowe oraz zrezygnował z dotychczasowych, popularnych nazw, takich jak Mittelstufenprüfung, Zentrale Oberstufenprüfung, Kleines Deutsches Sprachdiplom (KDS) i Großes Deutsches Sprachdiplom na rzecz ujednolicenia nazw egzaminów i dostosowania ich poziomu i wymagań Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Dodatkowo zostały wprowadzone egzaminy modularne oraz digitalne.
Certyfikaty Instytut Goethego wyróżnia także to, że są one przeznaczone zarówno dla dzieci, młodzieży, jaki i dla osób dorosłych.
Certyfikaty Instytutu Goethego przeznaczone dla dzieci i młodzieży to Goethe-Zertifikat A1: Fit in Deutsch 1 (wiek 10-16 lat) i Goethe-Zertifikat A2: Fit in Deutsch (wiek 12-16 lat).
Pozostałe certyfikaty przeznaczone są dla młodzieży (od 16 roku życia) i osób dorosłych. Do nich należą: Goethe-Zertifikat A1: Start Deutsch 1, Goethe-Zertifikat A2, Goethe-Zertifikat B1, Goethe-Zertifikat B2, Goethe-Zertifikat C1, Goethe-Zertifikat C2: GDS.
Instytut Goethego oferuje także egzaminy z języka niemieckiego o profilu zawodowym: Goethe-Test PRO i Goethe-Test PRO Pflege.
Każdy egzamin składa się z czterech modułów: Czytanie (Lesen), Pisanie (Schreiben), Słuchanie (Hören), Mówienie (Sprechen). Moduły pisemne odbywają się w jednym dniu, termin modułu ustnego jest zazwyczaj podawany po zakończeniu części pisemnej.
Goethe-Zertifikat A1: Fit in Deutsch 1 (młodzież), egzamin nie jest modularny
Czas trwania części pisemnej (Czytanie/Pisanie/Słuchanie) wynosi 60 minut, część ustna trwa 15 minut. Kandydaci mogą osiągnąć maksymalnie 60 punktów (42 punkty w modułach pisemnych i 12 punktów w modułach ustnych). Do zdania egzaminu potrzeba 30 punktów (50%) pod warunkiem uzyskania pozytywnego wyniku we wszystkich częściach egzaminu.
Goethe-Zertifikat A1: Start Deutsch 1 (osoby dorosłe), egzamin nie jest modularny
Czas trwania części pisemnej (Czytanie/Pisanie/Słuchanie) wynosi 65 minut, część ustna trwa 15 minut. Kandydaci mogą osiągnąć maksymalnie 100 punktów, do zdania egzaminu koniecznych jest 60 punktów (60%) pod warunkiem uzyskania pozytywnego wyniku we wszystkich częściach egzaminu.
Goethe-Zertifikat A2: Fit in Deutsch (młodzież) i Goethe-Zertifikat A2 (osoby dorosłe), egzamin nie jest modularny
Czas trwania części pisemnej (Czytanie/Pisanie/Słuchanie) wynosi 90 minut, część ustna trwa 10-15 minut w zależności od tego, czy w egzaminie uczestniczy jeden czy dwóch kandydatów. Do osiągnięcia jest maksymalnie 100 punktów we wszystkich modułach, do zdania egzaminu potrzeba 60 punktów (60%) pod warunkiem przystąpienia do wszystkich części egzaminu. Dodatkowym warunkiem jest konieczność uzyskania przez kandydatów w części pisemnej przynajmniej 45 punktów i przynajmniej 15 punktów w części ustnej, w przeciwnym razie egzamin nie zostanie zaliczony (die Prüfung gilt als nicht bestanden).
Goethe-Zertifikat B1, egzamin jest modularny
Czas trwania części pisemnej (Czytanie/Pisanie/Słuchanie) wynosi 165 minut, część ustna trwa 10-15 minut. Kandydat może osiągnąć maksymalnie 100 punktów we wszystkich modułach, do zdania egzaminu potrzeba 60 punktów (60%). Dodatkowym warunkiem jest konieczność przystąpienia przez kandydata do wszystkich modułów objętych egzaminem. W przypadku, gdy kandydat nie osiągnie w jednym z modułów wymaganej granicy 60%, moduł ten nie zostanie zaliczony i kandydat musi go zdać ponownie. Powtarzanie całego egzaminu nie jest konieczne. Przystąpienie do ponownego egzaminu z niezdanego modułu jest możliwe bez ograniczeń.
Goethe-Zertifikat B2, egzamin jest modularny
Część pisemna egzaminu trwa łącznie 180 minut (Czytanie 65/Pisanie 75/Słuchanie 40), część ustna 10-15 minut. W tym egzaminie modularnym kandydat może osiągnąć maksymalnie 100 punktów we wszystkich modułach, z czego do pozytywnego zaliczenia niezbędnych jest 60 punktów (60%) oraz konieczność uzyskania we wszystkich modułach przynajmniej 60 punktów (60%). W przypadku, gdy kandydat nie osiągnie w jednym z modułów wymaganej granicy 60% moduł ten nie zostanie zaliczony i kandydat musi go ponownie zaliczyć. W przypadku niezdania pojedynczego modułu ponowna próba jest możliwa bez ograniczeń czasowych. Kandydaci mają nieograniczoną ilość podejść.
Egzamin Goethe-Zertifikat B2 jest także oferowany w formie digitalnej w licencjonowanych centrach egzaminacyjnych na całym świecie. W dniu egzaminu kandydaci zgłaszają się do placówki egzaminacyjnej, gdzie zostaje im przydzielony komputer z niemiecką klawiaturą wyposażony w słuchawki. Z jego pomocą odbywa się część pisemna egzaminu (Czytanie/Pisanie/Słuchanie). Nie jest konieczne pisanie odręczne na papierze. Część ustna odbywa się sposób tradycyjny, czyli przed komisją w centrum egzaminacyjnym.
Goethe-Zertifikat C1, egzamin nie jest modularny
Część pisemna egzaminu trwa 190 minut (Czytanie 70/Pisanie 80/Słuchanie 40), część ustna 10 minut (pojedynczy kandydat) lub 15 minut (egzamin jednej pary kandydatów). Kandydat może osiągnąć maksymalnie 100 punktów, z czego 75 punktów w części pisemnej i 25 punktów w części ustnej. Do zdania egzaminu potrzeba 60 punktów (60%) pod warunkiem uzyskania pozytywnego wyniku we wszystkich częściach egzaminu. Także i tutaj konieczne jest uzyskanie przez kandydata w części pisemnej przynajmniej 45 punktów oraz przynajmniej 15 punktów w części ustnej, w przeciwnym razie egzamin nie zostanie zaliczony (die Prüfung gilt als nicht bestanden). Egzamin na Goethe-Zertifikat C1 nie jest egzaminem modularnym.
Goethe-Zertifikat C2: GDS, egzamin jest modularny
Część pisemna trwa 195 minut (Czytanie 80/Pisanie 80/Słuchanie 35), moduł ustny jest przeprowadzany jako egzamin pojedynczy i trwa 15 minut. Kandydat może osiągnąć maksymalnie 100 punktów we wszystkich modułach, z czego do pozytywnego zaliczenia niezbędnych jest 60 punktów (60%) oraz konieczność uzyskania we wszystkich modułach przynajmniej 60 punktów (60%). Także i w tym przypadku ponowne przystąpienie do zdania niezaliczonego modułu egzaminu jest możliwe bez ograniczeń czasowych i kandydaci mają nieograniczoną ilość podejść.
Goethe-Test PRO i Goethe-Test PRO Pflege
Egzamin z języka niemieckiego zawodowego Goethe-Test PRO jest przeprowadzany wyłącznie online i składa się z dwóch części Czytanie (leksyka i gramatyka) i Słuchanie. Jego czas trwania to 60-90 minut w zależności od indywidualnych predyspozycji kandydata. Certyfikat wystawiany jest elektronicznie po ukończeniu egzaminu i jest dostępny online.
Egzamin z języka niemieckiego dla osób chcących podjąć pracę w zawodach pielęgniarskich Goethe-Test PRO Pflege składa się z czterech części: Czytanie (Lesen), Pisanie (Schreiben), Słuchanie (Hören), Mówienie (Sprechen). Moduły Czytanie i Pisanie są ze sobą połączone i trwają łącznie od 60 do 90 minut. Część pisemna egzaminu trwa 75 minut i jej tematyka jest zorientowana na wymagania zawodu pielęgniarskiego, z którymi kandydaci zetknął się w życiu codziennym, np. napisanie sprawozdania o skierowaniu pacjenta na badania oraz formalną informacją o wykonanych badaniach lub przeprowadzonych zabiegach. Moduł „Mówienie” trwa 15 minut i także dotyczy tematów pielęgniarsko-medycznych.
Dodatkowe informacje na temat certyfikatów, listę placówek oferujących egzaminy, szczegółowe wymagania oraz wskazówki dotyczące materiałów do przygotowania do egzaminów znajdziecie na stronie internetowej Instytutu Goethego:
Certyfikaty Instytutu Goethego na poziomach B2, C1 i C2 są uznawane przez wiele uniwersytetów i szkół wyższych jako spełniające warunek znajomości języka. Listę uniwersytetów uznających te certyfikaty znajdziecie tutaj:
Egzaminy Instytutu Goethego można zdawać zarówno w Niemczech, jak i w licencjonowanych szkołach językowych i centrach egzaminacyjnych zagranicą.
Egzaminy i certyfikaty językowe DSD der Kultusministerkonferenz
DSD, czyli Deutsches Sprachdiplom der Kultusministerkonferenz der Länder in der Bundesrepublik Deutschland jest egzaminem o wieloletniej tradycji. Jest on skierowanych uczniów szkół ogólnych (DSD I) i zawodowych (DSD I PRO) oraz do osób, które chcą podjąć studia w Niemczech (DSD II). Egzamin DSD można zdawać zarówno w Niemczech, jak i zagranicą.
Podobnie jak egzaminy Instytutu Goethego, DSD I i DSD II składa się z czterech modułów.
Egzamin DSD I dla szkół ogólnych i DSD I PRO dla szkół zawodowych (poziom A2-B1)
Moduły obu egzaminów, czas ich trwania oraz ilość zadań są identyczne. Różnica polega głównie na różnym zakresie tematycznym. Uczniowie szkół zawodowych dostają tematy związane z różnymi aspektami życia zawodowego w niemieckich przedsiębiorstwach i zakładach pracy.
- Moduł Leseverstehen/Czytanie składa się z pięciu zadań o różnej długości, na rozwiązanie których kandydat ma 60 minut czasu i dodatkowe 10 minut na naniesienie odpowiedzi na formularzu egzaminacyjnym.
- Moduł Hörverstehen /Słuchanie składa się z pięciu zadań zawierających nagrania dialogów i monologów o różnej ilości słów (od 200 do 450 słów). Na poprawne rozwiązanie zadań kandydat ma 40 minut i dodatkowe 10 na naniesienie odpowiedzi.
- Moduł Schriftliche Kommunkation/Komunikacja pisemna obejmuje napisanie tekstów na zadany temat w ciągu 75 minut.
- Moduł Mündliche Kommunikation/Komunikacja ustna składa się z dwóch części i obejmuje dialog (4-5 minut) na temat zadany przez komisję egzaminacyjną, trwający 5 minut referat na dowolny temat oraz pięciominutową rozmowę dotycząca referatu. Kandydaci nie mają tutaj możliwości uprzedniego przygotowania się do referatu.
Egzaminy DSD I i DSD I PRO nie są uznawane jako egzaminy językowe uprawniające do podjęcia studiów wyższych. W tym celu konieczne jest zdanie egzaminu DSD II.
Egzamin DSD II dla kandydatów na studia wyższe (poziom B2 do C1)
Egzamin DSD jest egzaminem o wysokim stopniu trudności. Tematyka poszczególnych modułów dotyczy problemów z dziedziny nauki, kultury, polityki i ekonomii.
- Moduł Leseverstehen/Czytanie składa się z czterech zadań różnego typu o różnej długości (od 350 do 750 słów), na rozwiązanie których kandydat ma 75 minut czasu i dodatkowe 10 minut na naniesienie odpowiedzi na formularzu egzaminacyjnym.
- Moduł Hörverstehen /Słuchanie składa się z trzech zadań zawierających nagrania dialogów i monologów o długości od 400 do 700 słów. Egzamin trwa 40 minut i zawiera dodatkowe 10 minut na naniesienie odpowiedzi.
- Moduł Schriftliche Kommunikation/Komunikacja Pisemna obejmuje napisanie tekstów na zadane tematy na podstawie tekstu rzeczowego oraz 1-2 grafik lub diagramów w przeciągu 120 minut.
- Moduł Mündliche Kommunikation/Komunikacja Ustna składa się z dwóch części i obejmuje trwający 5 minut referat na przydzielony przez egzaminatora temat oraz 4-5-minutowym dialogiem z komisją egzaminacyjną dotyczącą wygłoszonego referatu. Kandydat ma 20 minut na przygotowanie. Część druga to przygotowana przez kandydata prezentacja i referat o długości 5 minut z powiązaną tematycznie dyskusją o długości od 5 do 6 minut. Temat do prezentacji jest wybierany przez kandydata w momencie zgłoszenia się do egzaminu. Kandydat ma możliwość uprzedniego przygotowania prezentacji pod kierunkiem swojego nauczyciela lub opiekuna, użycia różnych mediów i materiałów pomocniczych (karty moderatora, plakaty, projektor) oraz dostaje dodatkowy czas na ustawienie i przygotowanie mediów.
