Niemiecka polityka migracyjna w oczach obywateli: restrykcje graniczne i warunkowe prawo do pozostania

Dziesięć lat od słynnego „Wir schaffen das”

W 2015 roku ówczesna kanclerz Niemiec Angela Merkel ogłosiła słynną maksymę: „Deutschland ist ein starkes Land. Wir schaffen das!” – „Niemcy są silnym krajem. Damy sobie radę!”. Słowa te odnosiły się do przyjęcia i integracji uchodźców. Dziesięć lat później, uczestnicy badania MDRfragt z regionu Saksonii, Saksonii-Anhalt i Turyngii podsumowują politykę migracyjną ostatniej dekady. Wyniki pokazują jednoznaczny obraz: aż 89% respondentów uważa, że wyzwania związane z polityką migracyjną od 2015 roku nie zostały skutecznie rozwiązane.

29-letni Lucas z Mittelsachsen wskazuje na brak europejskiego rozwiązania: „Obciążenie wynikające z tej fali migracyjnej było bardzo nierównomiernie rozłożone w UE. Ponadto gminy i kraje związkowe nie otrzymały wystarczającego wsparcia od państwa federalnego. Przeciążenie finansowe i organizacyjne, szczególnie w słabszych miastach i gminach, wywołało zbyt wiele niezadowolenia w polityce regionalnej i wśród mieszkańców.”

Z kolei 52-letnia Antje z okolic Erzgebirgskreis podkreśla problem komunikacji: „Decyzja pani Merkel była słuszna. Ci, którzy wyruszają w tak niebezpieczną podróż, odczuwają ogromną presję i cierpienie. My w naszym dostatku możemy to ledwo sobie wyobrazić. Jednak miejscowa ludność powinna była być lepiej wprowadzona w sytuację, wzbudzono by więcej zrozumienia.”

Badanie MDRfragt, w którym wzięło udział ponad 24 000 osób, nie jest reprezentatywne, ale daje obraz nastrojów społecznych w regionie środkowych Niemiec.

Poparcie dla odmowy przyjmowania uchodźców na granicach

Wiele komentarzy uczestników badania wskazuje na potrzebę restrykcyjnych działań. 49-letnia Peggy z Kyffhäuserkreis zaznacza: „Pełna i natychmiastowa rejestracja powinna była zostać przeprowadzona. Każde państwo europejskie powinno przestrzegać przydzielonych limitów przyjęć.”

Obecnie Niemcy stosują bardziej restrykcyjne procedury. Rząd Olafa Scholza wprowadził kontrolę graniczną, a ministerstwo spraw wewnętrznych pod rządami Friedricha Merza instruowało o odmowie przyjęcia uchodźców (poza kobietami w ciąży, chorymi i nieletnimi bez opieki).

Według MDRfragt, 82% uczestników popiera odmowę wjazdu uchodźców na niemieckie granice zewnętrzne. 48-letni Łukasz z Lipska uzasadnia to: „Moim zdaniem jest to również zgodne ze zdrowym rozsądkiem: dopóki Niemcy są otoczone bezpiecznymi sąsiadami, nikt nie może przybyć tutaj z niebezpiecznego kraju, jeśli wcześniej nie był w bezpiecznym kraju”.

86-letnia Herta z Schmalkalden-Meiningen podkreśla potrzebę europejskiego rozwiązania: „Dopóki problem uchodźczy nie zostanie trwale rozwiązany na europejskich granicach zewnętrznych, należy zdawać sobie sprawę, że swobodny ruch wewnątrzeuropejski nie jest już aktualny.”

Poparcie dla kontroli granicznych wynosi 81%, mimo że procedury te wydłużają czas przejazdu, np. na granicy z Polską. Przeciwnicy, tacy jak 60-letni Siegfried z Saale-Holzland-Kreis, podkreślają aspekty humanitarne: „Powszechna odmowa wjazdu osób potrzebujących ochrony, bez indywidualnej oceny, jest nieludzka i niegodna państwa prawa.”

Młodsze pokolenie jest bardziej krytyczne – wśród osób w wieku 16–29 lat co trzecia sprzeciwia się tym działaniom.

Szybsza integracja na rynku pracy

Znaczna większość respondentów popiera szybkie włączenie uchodźców w rynek pracy – 88% wyraża takie stanowisko. 77-letnia Ingrid z Chemnitz uważa: „Uchodźcom należy zaoferować wszystkie możliwe prace, aby mogli integrować się na rynku pracy. Brakuje nam siły roboczej do zawodów, których nikt nie chce wykonywać.”

30-letni Marcel z Landkreis Greiz dodaje: „Szybsza integracja na rynku pracy przynosi oczywiste korzyści, ale powinna być wsparta poradnictwem, np. w zakresie prawa pracy.”

Obecnie uchodźcy i osoby z tzw. statusami tolerowanymi mają prawo do pracy po 3–6 miesiącach pobytu, zgodnie z niemieckim prawem azylowym. Niepracujący mogą być zobowiązani do pracy w organizacjach non-profit. Poparcie dla ogólnego obowiązku pracy społecznej wynosi 88%.

19-letni Timo z Landkreis Sömmerda zauważa jednak, że wynagrodzenie w takich przypadkach (0,80 € za godzinę) jest rażąco niskie wobec obecnego niemieckiego minimum (12,81 €). Respondenci zgadzają się, że obowiązek pracy społecznej jest zasadny, ale forma i wynagrodzenie pozostawiają wiele do życzenia.

Bleiberecht – prawo do pozostania przy samodzielnym utrzymaniu

82% respondentów opowiada się za przyznaniem długoterminowego prawa pobytu osobom, które same utrzymują się finansowo. 74-letni Andreas z Landkreis Anhalt-Bitterfeld sugeruje: „Osoby, które utrzymują się głównie z legalnej pracy opodatkowanej, powinny otrzymać automatyczne prawo pobytu po 3–5 latach.”

50-letni Jan z Landkreis Meißen dodaje: „Kto buduje tu własne życie, integruje się i wnosi wkład w społeczeństwo, jest mile widziany i powinien zostać.”

Niektórzy, jak 33-letni Patrick z okręgu Sächsische Schweiz-Osterzgebirge, uważają, że azyl i imigracja to odrębne systemy: „Uchodźcy powinni otrzymać jedynie ochronę tymczasową. Jeśli ktoś chce migrować na stałe, powinno się to odbywać w ramach (surowego) prawa imigracyjnego.”

Bezahlkarte – karta płatnicza dla uchodźców

Większość uczestników badania popiera wykorzystanie kart płatniczych do wypłat świadczeń – 85% jest za tym rozwiązaniem. 54-letni Thomas z Erfurtu wyjaśnia: „To świadczenia finansowane przez podatników. Karta gwarantuje, że pieniądze zostaną wydane w Niemczech, a nie przelane za granicę.”

68-letni Gotthardt z Unstrut-Hainich-Kreis podkreśla: „Forma pomocy powinna być drugorzędna. Kto szuka ochrony, powinien być zadowolony z bezpiecznego życia w naszym kraju.”

Badanie DIW wskazuje, że od 2012 r. odsetek uchodźców przesyłających pieniądze za granicę spadł z 13% do 7%. Jednak krytycy kart wskazują na dyskryminację i ograniczanie samodzielności beneficjentów, co potwierdzają również komentarze w MDRfragt.

źródło: mdr.de