Niemcy wykluczają Rosję i Białoruś z obchodów 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej

Decyzja Bundestagu wzbudza międzynarodowe kontrowersje. Ukraina mówi o „zhańbieniu pamięci ofiar”.

Z okazji przypadającej w maju 2025 roku 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej w Europie, Bundestag zdecydował o wykluczeniu przedstawicieli Rosji i Białorusi z głównej uroczystości rocznicowej. Jak poinformowało biuro prasowe niemieckiego parlamentu, decyzja została podjęta w oparciu o ocenę rządu federalnego oraz rekomendację Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Według zaleceń resortu, skierowanych do władz landowych, samorządów i instytucji upamiętniających, należy powstrzymać się od zapraszania przedstawicieli Rosji i Białorusi na oficjalne obchody związane z końcem wojny. Obawy dotyczą przede wszystkim możliwości wykorzystania uroczystości przez Rosję do celów propagandowych w kontekście jej trwającej agresji na Ukrainę.

Kontrowersyjna obecność rosyjskiego ambasadora w Seelow

Mimo oficjalnego wykluczenia, dzień wcześniej doszło do incydentu, który wzbudził silne emocje. Ambasador Federacji Rosyjskiej Siergiej Nieczajew wziął udział w uroczystościach na Seelower Höhen, miejscu jednej z ostatnich wielkich bitew na froncie wschodnim w 1945 roku. Zginęło tam około 33 tysięcy żołnierzy Armii Czerwonej, 16 tysięcy Niemców i 2 tysiące Polaków.

Władze powiatu Seelow zaznaczyły, że ambasador nie otrzymał oficjalnego zaproszenia — jedynie rozesłano ogólną informację o wydarzeniu. Wiceburmistrz miejscowości, pan Hanke, uznał pojawiające się żądania usunięcia dyplomaty z uroczystości za „absurdalne”.

Ukraiński ambasador reaguje: „To policzek dla ofiar”

Ukraina wyraziła zdecydowane oburzenie. Szczególne kontrowersje wywołał fakt, że rosyjski ambasador miał na sobie wstążkę św. Jerzego – uznawaną w Rosji za symbol zwycięstwa ZSRR nad hitlerowskimi Niemcami, ale coraz częściej odbieraną jako wyraz poparcia dla agresywnej polityki Władimira Putina.

Ukraiński ambasador w Niemczech, Ołeksij Makiejew, nazwał gest „jawnym znieważeniem pamięci ofiar — zarówno tych sprzed 80 lat, jak i współczesnych”. W rozmowie z agencją prasową dpa zaznaczył, że obecność dyplomaty w takim kontekście jest nie do przyjęcia.

Planowane obchody w Bundestagu

Oficjalne uroczystości w niemieckim parlamencie zaplanowane są na 8 maja. Zgodnie z zapowiedziami, udział wezmą między innymi nowo wybrany kanclerz Friedrich Merz (CDU), prezydent Bundesratu Anke Rehlinger (SPD) oraz prezes Federalnego Trybunału Konstytucyjnego Stephan Harbarth.

Główną mowę rocznicową wygłosi prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier. Z kolei przewodnicząca Bundestagu Julia Klöckner (CDU) zamierza w swoim wystąpieniu skupić się na wpływie wojny na los kobiet oraz na wnioskach, jakie współczesny świat powinien wyciągnąć z tragedii lat 1939–1945.

Uroczystości także w Chemnitz

Kolejnym ważnym miejscem obchodów będzie Chemnitz – tegoroczna Europejska Stolica Kultury. Choć nie zaproszono oficjalnie żadnych przedstawicieli Federacji Rosyjskiej, to również nie wydano formalnej decyzji o ich wykluczeniu.

Rzecznik prasowy miasta poinformował, że relacje z rosyjskimi partnerami — w tym z miastem partnerskim Wołgograd — od lat są w praktyce zawieszone. „Od dawna nie otrzymujemy odpowiedzi na próby nawiązania kontaktu” – przyznał.

źródło: deutschlandfunk.de