Niemcy: Wydatki na pomoc socjalną gwałtownie rosną – rząd pod presją reform

Wzrost kosztów o prawie 15 procent w skali roku

Wydatki Niemiec na świadczenia pomocy społecznej znacząco wzrosły. Jak poinformował Federalny Urząd Statystyczny (Destatis), w 2024 roku państwowe instytucje odpowiedzialne za pomoc społeczną przeznaczyły na ten cel netto 20,2 miliarda euro. Oznacza to wzrost o 14,8 procent w porównaniu z rokiem 2023.

Według danych urzędu, nakłady wzrosły we wszystkich kategoriach świadczeń. Największą część stanowiła podstawowa pomoc dla osób starszych oraz osób trwale niezdolnych do pracy, na którą przeznaczono 11,4 miliarda euro – czyli 56,5 procent wszystkich wydatków w ramach Dwunastej Księgi Kodeksu Socjalnego (SGB XII). Świadczenia te, w całości finansowane ze środków federalnych przekazywanych krajom związkowym, zwiększyły się o 13,3 procent w stosunku do poprzedniego roku.

Pomoc pielęgnacyjna i wsparcie zdrowotne również droższe

Znacząco wzrosły także wydatki na inne formy wsparcia.

• Pomoc w opiece (Hilfe zur Pflege) pochłonęła 5,3 miliarda euro, co stanowi wzrost o 17,7 procent.
• Pomoc w utrzymaniu (Hilfe zum Lebensunterhalt) kosztowała 1,6 miliarda euro, czyli o 11,1 procent więcej niż w 2023 roku.
• Na pomoc zdrowotną, wsparcie w przezwyciężaniu szczególnych trudności społecznych oraz inne formy pomocy życiowej przeznaczono łącznie 1,9 miliarda euro – wzrost o 19,4 procent.

Wydatki na integrację osób z niepełnosprawnościami

Oddzielnie ujmowane są koszty tzw. pomocy integracyjnej (Eingliederungshilfe), regulowanej od 1 stycznia 2020 roku przez Dziewiątą Księgę Kodeksu Socjalnego (SGB IX). W 2024 roku wyniosły one 28,7 miliarda euro netto, co oznacza wzrost o 12,9 procent rok do roku.

Eingliederungshilfe to kluczowe świadczenie państwa na rzecz osób z niepełnosprawnościami, mające umożliwić im aktywny udział w życiu społecznym. W statystykach nie ujęto natomiast Bürgergeld (świadczenia podstawowego), które regulowane jest przez Drugą Księgę Kodeksu Socjalnego (SGB II).

Coraz głośniejsze apele o reformy

Rosnące koszty systemu socjalnego wywołują coraz większą presję polityczną. Koalicja rządowa CDU/CSU i SPD zapowiedziała reformę systemu świadczeń, aby ograniczyć lawinowo rosnące wydatki. Konkretne propozycje ustawowe są obecnie opracowywane.

Jedna z czołowych niemieckich ekonomistek, członkini Rady Ekspertów Gospodarczych (tzw. Wirtschaftsweise), Veronika Grimm, wezwała rząd do „drastycznych cięć” w budżecie federalnym. Jej zdaniem redukcje wydatków powinny wynieść nawet 70–80 miliardów euro rocznie, a największy potencjał oszczędności tkwi właśnie w systemie socjalnym.

– „Państwo musi przeprowadzić reformy, aby zatkać powstające dziury w finansach publicznych” – podkreśliła Grimm w rozmowie z „Rheinischer Post”.

Perspektywy

Skala wzrostu wydatków jasno pokazuje, że Niemcy stoją przed poważnym wyzwaniem finansowym. W obliczu starzejącego się społeczeństwa i rosnących kosztów opieki, kwestia reformy systemu socjalnego staje się jednym z najważniejszych tematów politycznych w 2025 roku.

źródło: tagesschau.de