Decyzja rządu wchodzi w życie 24 listopada
Rząd federalny Niemiec postanowił uchylić wprowadzone w sierpniu ograniczenia dotyczące eksportu uzbrojenia do Izraela. Rzecznik rządu, Stefan Kornelius, poinformował, że decyzja zacznie obowiązywać 24 listopada, co umożliwi powrót do regularnej realizacji wcześniej składanych wniosków eksportowych.
Kornelius podkreślił, że zmiana stanowiska jest następstwem obowiązującego od 10 października zawieszenia broni między Izraelem a Hamasem, które — zdaniem władz w Berlinie — w ostatnich tygodniach utrzymuje się w sposób stabilny. Rząd wskazuje również na prowadzone równolegle działania dyplomatyczne mające na celu osiągnięcie trwałego pokoju oraz zwiększone zaangażowanie Niemiec w pomoc humanitarną na rzecz ludności cywilnej w Strefie Gazy.
Według rzecznika kluczowe ma być również ponowne przejście do indywidualnej oceny każdej sprawy oraz elastyczne reagowanie na bieżącą sytuację polityczną w regionie.
Tło: spór o decyzję z sierpnia i silna krytyka ze strony Izraela
W sierpniu kanclerz Friedrich Merz zadecydował o wstrzymaniu eksportu sprzętu wojskowego mogącego zostać użytego w trakcie działań w Strefie Gazy. Decyzja była odpowiedzią na coraz bardziej zdecydowane działania izraelskiej armii.
Posunięcie to wywołało napięcia wewnątrz CDU/CSU, ponieważ Merz nie skonsultował go z kierownictwem CSU ani częścią własnej frakcji parlamentarnej.
Krytyka płynęła również z samego Izraela. Premier Benjamin Netanjahu zarzucił Niemcom, że blokując dostawy, „pośrednio nagradzają Hamas”. Izraelski ambasador Ron Prosor również apelował o zniesienie ograniczeń, wskazując, że bez kluczowego wyposażenia państwo żydowskie nie będzie w stanie skutecznie się bronić.
Powrót do wcześniejszej praktyki, ale bez gwarancji
Zniesienie ograniczeń oznacza powrót do polityki sprzed sierpnia, jednak rząd nie deklaruje automatycznego zatwierdzania poszczególnych wniosków eksportowych.
W zakresie eksportu broni ciężkiej decyzje były wstrzymane już od wiosny, natomiast niektóre elementy wyposażenia — w tym silniki do czołgów Merkava produkowane przez niemiecką firmę Renk — mogą ponownie zostać dopuszczone do sprzedaży.
Izrael nadal pozostaje w niemieckim systemie eksportowym przypadkiem szczególnym: bezpieczeństwo tego państwa, z uwagi na niemiecką odpowiedzialność historyczną, traktowane jest jako element racji stanu.
Wątki prawne: sprawy przed międzynarodowymi trybunałami
Niemieckie dostawy uzbrojenia pozostają również przedmiotem postępowań prawnych.
Przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości toczy się sprawa dotycząca odpowiedzialności Niemiec w kontekście eksportu broni. Dodatkowo, kilka skarg złożonych w Berlinie musi zostać ponownie przeanalizowanych w świetle zmienionych zasad eksportowych.
źródło: breliner-zeitung.de
