We wrześniu w Niemczech wchodzą w życie ważne zmiany dotyczące pacjentów, najemców, ochrony danych i bezpieczeństwa publicznego. Poniżej szczegółowo wyjaśniamy, co się zmienia i jakie terminy trzeba znać oraz jakie konsekwencje niosą nowe przepisy i działania.
Elektroniczna dokumentacja pacjenta (ePA): koniec okresu przejściowego dla lekarzy
Do połowy lutego 2025 r. kasy chorych zakładały automatycznie elektroniczną dokumentację pacjenta (ePA) dla osób objętych ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym, o ile ubezpieczony nie zgłosił sprzeciwu. Do końca września 2025 r. obowiązuje jednak okres przejściowy dla lekarzy i innych świadczeniodawców — nie muszą oni jeszcze korzystać z tej platformy.
Zgodnie z obowiązującymi założeniami od 1 października 2025 r. lekarze oraz inni świadczeniodawcy medyczni będą zobowiązani do umieszczania w ePA istotnych informacji związanych z leczeniem, takich jak rozpoznania, przebieg terapii oraz stosowane leki. Oznacza to, że dokumentacja medyczna dotycząca diagnozy i leczenia pacjenta ma stać się dostępna przez ePA dla uprawnionych podmiotów.
Dla pacjentów korzystanie z ePA pozostaje dobrowolne. Jeżeli ubezpieczony wniesie sprzeciw po tym, jak jego ePA została utworzona, dokumentacja zostanie usunięta. Rząd federalny podkreśla przy tym mechanizmy kontroli dostępu: „Nikt poza uprawnionymi osobami nie ma dostępu do ePA — nawet państwowa kasa chorych. Dopiero po włożeniu elektronicznej karty pacjenta w gabinecie lekarza, udziela się uprawnienia dostępu lekarzom prowadzącym. To uprawnienie można w aplikacji ePA ograniczyć czasowo i co do zakresu danych.”
Jednocześnie resort zdrowia wyjaśnia na zapytanie mediów, że nie przewiduje się technicznego ograniczenia dostępu do pojedynczych dokumentów dla poszczególnych świadczeniodawców: celem jest bowiem dostępność wszystkich informacji istotnych dla konkretnego leczenia dokładnie w momencie, gdy są potrzebne.
Liczniki przy pompach ciepła: koniec „przywileju” — obowiązek montażu do 30 września 2025 r.
W dotychczasowym prawie istniała uproszczona reguła (tzw. „Wärmepumpenprivileg”) dla centralnych systemów grzewczych z pompami ciepła w budynkach wielorodzinnych: rozliczanie kosztów ogrzewania nie było do 1 października 2024 r. obowiązkowo oparte na rzeczywistym zużyciu.
Rząd przyznał jednak dodatkowy, roczny okres na dokonanie niezbędnych prac i instalację liczników do pomiaru zużycia ciepła i ciepłej wody. Termin tej przejściowej ulgi upływa 30 września 2025 r. — od tego momentu wszystkie instalacje muszą być wyposażone w odpowiednie urządzenia pomiarowe.
Praktyczny skutek tej zmiany to koniec możliwości rutynowego stosowania stałych rozliczeń (np. ryczałtów) lub wyliczeń wyłącznie według powierzchni — od teraz rozliczenia powinny być w większym stopniu uzależnione od rzeczywistego zużycia. Ma to na celu sprawiedliwsze obciążenie najemców i większą motywację do oszczędzania energii.
Krajowy dzień alarmowy: 11 września 2025 r. — ćwiczenie systemu ostrzegania
W czwartek 11 września 2025 r. o godz. 11:00 w całych Niemczech odbędzie się test systemu alarmowego (Bundesweiter Warntag). Każdy użytkownik telefonu komórkowego powinien otrzymać głośne powiadomienie alarmowe; około 11:45 zaplanowano komunikat odwołujący alarm (tzw. Entwarnung).
Test obejmie również przekazy w telewizji i radio. Celem jest sprawdzenie, jak informacje o zagrożeniu docierają do obywateli i czy infrastruktura ostrzegania działa sprawnie. Zasięg jest duży — w Niemczech około 68 milionów ludzi posiada telefon komórkowy, dlatego ćwiczenia mają istotne znaczenie dla gotowości systemu kryzysowego.
Bundesweiter Warntag odbywa się corocznie w drugi czwartek września; jego pierwszy ogólnokrajowy test miał miejsce 10 września 2020 r., lecz tamta odsłona była opóźniona i pokazała, że regularne próby i testy są konieczne do eliminacji usterek.
Data Act (UE): większa kontrola nad danymi z „inteligentnych” urządzeń — obowiązkowo od 12 września 2025 r.
Nowe unijne rozporządzenie znane pod angielskim tytułem Data Act weszło w życie w styczniu 2024 r. Reguluje ono, kiedy i w jakim celu dane zbierane przez połączone (smart) urządzenia mogą być wykorzystywane i udostępniane. Po upływie okresu przejściowego obowiązywanie przepisów stanie się wiążące od 12 września 2025 r., co oznacza spójne, unijne wymogi dla przedsiębiorstw i lepszą przejrzystość dla konsumentów.
Przepisy dotyczą m.in.:
- praw dostępu i przekazywania danych generowanych przez sprzęt domowy (np. pralki, lodówki) oraz maszyny przemysłowe (np. roboty produkcyjne, turbiny wiatrowe),
- udostępniania danych organom publicznym w sytuacjach wyjątkowej konieczności (np. przy katastrofach naturalnych),
- oraz zasad przełączania się między usługami przetwarzania danych (tzw. „cloud switching”).
Jednak wdrożenie Data Act wymaga także uchwalenia krajowych przepisów wykonawczych, w tym powołania krajowego organu nadzorczego. Federalne Ministerstwo ds. Cyfryzacji i Modernizacji Państwa (BMDS) przygotowało projekt ustawy wykonawczej i przeprowadziło jego konsultacje z krajami związkowymi (landami) i organizacjami branżowymi. Ministerstwo deklaruje, że dąży do jak najszybszego zakończenia procedury ustawodawczej.
Microsoft: zmiany w regulaminie dla użytkowników prywatnych od 30 września 2025 r.
Firma Microsoft zapowiedziała aktualizację warunków korzystania z usług dla użytkowników prywatnych, która wejdzie w życie 30 września 2025 r. Zmiany dotyczą m.in.:
- zasad eksportu osobistych danych użytkownika,
- ograniczeń w korzystaniu z usług związanych ze sztuczną inteligencją,
- kwestii związanych z rozwiązaniem nieprzyznanych punktów w programie „Microsoft Rewards”.
Szczegółowa lista planowanych modyfikacji i usług objętych zmianami została opublikowana przez Microsoft na dedykowanej stronie informacyjnej.
Ochrona ptaków: zakaz radykalnego cięcia krzewów i żywopłotów obowiązuje do 30 września
Zgodnie z § 39 niemieckiej ustawy o ochronie przyrody (Bundesnaturschutzgesetz) między 1 marca a 30 września zabronione są radykalne cięcia i usuwanie żywopłotów, krzewów czy drzew liściastych i iglastych. Przepis ten ma chronić ptaki gniazdujące oraz ich schronienia.
Dozwolone są natomiast drobne prace pielęgnacyjne i formujące przez cały rok, przy czym wykonując je, należy zachować ostrożność i unikać niszczenia potencjalnych gniazd. Zaleca się również nie przeprowadzać cięć przy mrozach — może to powodować uszkodzenia struktury roślin.
Co warto zapamiętać (terminy)
- 30 września 2025 r. — koniec okresu przejściowego dla liczników przy pompach ciepła; do tego dnia instalacje muszą być wyposażone w liczniki; koniec zakazu radykalnych cięć krzewów i żywopłotów upływa tego samego dnia (to ostatni dzień, w którym obowiązuje zakaz cięć między 1 III a 30 IX).
- 11 września 2025 r., godz. 11:00 — krajowy test systemu ostrzegania (Bundesweiter Warntag); ok. 11:45 planowana odwołująca informacja.
- 12 września 2025 r. — Data Act UE: przepisy dotyczące danych z urządzeń podlegają wiążącemu stosowaniu.
- 1 października 2025 r. — lekarze i inni świadczeniodawcy mają obowiązek prowadzić dokumentację leczenia w ePA.
- 30 września 2025 r. — aktualizacja regulaminu Microsoft (wejście w życie zmian dla użytkowników prywatnych).
źródło: mdr.de
