Niemcy: Obcokrajowcy z Ukrainy zagrożeni deportacją

Osoby z Ukrainy, które szukały schronienia przed wojną, ale nie posiadają ukraińskiego obywatelstwa, od środy tracą prawo do pobytu w Niemczech. Studenci i wykwalifikowani pracownicy obawiają się deportacji.

Tysiące osób bez prawa do pobytu

Od środy ponad 1 800 uchodźców z Ukrainy, którzy nie są obywatelami tego państwa, pozostaje w Niemczech bez statusu prawnego. Podczas gdy ochrona dla obywateli Ukrainy została przedłużona o kolejny rok, osoby pochodzące z innych państw tracą dotychczasowe prawo pobytu. Oznacza to, że mogą otrzymać urzędowe wezwania do opuszczenia kraju. Jeśli nie wyjadą dobrowolnie, grozi im deportacja do państwa, którego są obywatelami.

Osoby te pochodzą m.in. z Nigerii, Kenii, Ghany, Somalii, Wietnamu, Tajlandii, Egiptu i Syrii. Większość z nich studiowała w Ukrainie, prowadziła tam działalność gospodarczą lub była tam uznanymi uchodźcami.

Decyzja niemieckiego rządu

Decyzja o nieprzedłużeniu ochrony dla tych osób została podjęta przez niemieckie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. W Berlinie istnieje jednak polityczna wola, aby zapewnić ochronę osobom z Ukrainy, niezależnie od ich obywatelstwa. Jak podkreśla Emily Barnickel z Berlińskiej Rady ds. Uchodźców, w stolicy Niemiec uzgodniono, że wnioski o wizy pracownicze będą rozpatrywane w sposób bardziej elastyczny, zwłaszcza w przypadku osób wysoko wykwalifikowanych. Berlin dostrzega bowiem potrzebę napływu specjalistów.

Szansa na nowy status pobytowy?

Nie wszyscy obcokrajowcy z Ukrainy stracą prawo pobytu. Osoby, które mają ukraińskiego członka rodziny, wciąż mogą pozostać. Dotyczy to m.in. wielu rodzin wietnamskich, gdzie dzieci urodzone w Ukrainie posiadają ukraiński paszport, czy syryjskich obywateli, którzy poślubili Ukrainki. Także ci, którzy byli w Ukrainie uznanymi uchodźcami, zachowają status ochronny.

Osoby tracące dotychczasowy status mogą go zmienić na inny, np. wizę pracowniczą, edukacyjną lub łączenia rodzin. Aby to zrobić, muszą spełnić konkretne warunki: wykazać znajomość języka niemieckiego, oraz nie mieć konfliktów z prawem. Największym wyzwaniem jest jednak zdobycie terminu w urzędzie ds. cudzoziemców (LAF), który jest obecnie przeciążony.

Problem z uznaniem kwalifikacji

Jednym z głównych problemów jest brak automatycznego uznawania dyplomów zdobytych w Ukrainie. Jak zauważa Oleksandra Bienert z organizacji AUO, wielu wykształconych uchodźców nie może podjąć pracy w swoim zawodzie, a nawet zmuszonych jest do wykonywania prac fizycznych. Uczniowie natomiast muszą powtarzać kilka lat edukacji.

Szczególnie trudna jest sytuacja osób pochodzących z krajów afrykańskich, którzy inwestowali cały swój dorobek w edukację na Ukrainie. Dla wielu z nich powrót do ojczyzny oznacza bezrobocie i brak perspektyw. Bienert zwraca uwagę, że wśród nich znajdują się lekarze i inżynierowie bliscy ukończenia studiów, którzy mogliby stosunkowo łatwo uzyskać niemieckie kwalifikacje.

Wietnamska społeczność pomaga swoim rodakom

Szczególnie aktywnie w pomoc dla uchodźców angażuje się Hung Manh Le. Jego zdaniem, wielu Wietnamczyków, którzy uciekli z Ukrainy, znalazło schronienie w domach członków tej społeczności. Obecnie są w dużej mierze zintegrowani i podjęli pracę, zwłaszcza w restauracjach lub firmach prowadzonych przez Wietnamczyków.

Jednak nie wszyscy uchodźcy mają stabilną przyszłość w Niemczech. Jak wyjaśnia Hung Manh Le, część wietnamskich biznesmenów nadal kursuje między Berlinem a Charkowem czy Kijowem, zarządzając swoimi firmami. Choć niektórzy mogliby wrócić na Ukrainę, powrót do Wietnamu jest dla nich nie do przyjęcia. Jeśli jednak nie posiadają ukraińskiego paszportu ani małoletnich dzieci z ukraińskim obywatelstwem, grozi im deportacja do Wietnamu.

Brak informacji i chaotyczne procedury

Przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazują na brak przejrzystych informacji oraz skutecznych procedur umożliwiających uchodźcom legalizację pobytu. Vicky Germain z berlińskiego Landesbeirat für Partizipation (Rady ds. Uczestnictwa) aktywnie pomaga uchodźcom, w szczególności osobom pochodzenia afrykańskiego.

Jak przyznaje, jej rozmowy z urzędami często kończą się frustracją. „Nie mogę wykluczyć, że istnieje dobra wola polityczna, ale społeczeństwo obywatelskie nie otrzymuje żadnych informacji” – mówi Germain. Podkreśla, że potrzebne jest humanitarne rozwiązanie tej sytuacji, zwłaszcza w obliczu niedoboru wykwalifikowanych pracowników w Niemczech.

Czy niemieckie władze zdecydują się na złagodzenie przepisów? Na razie uchodźcy i organizacje wspierające ich walkę o pobyt pozostają w niepewności.

źródło: taz.de