Niemcy: Na czym polega spór o politykę migracyjną?

Dziś prawdopodobnie odbędzie się głosowanie nad dwoma wnioskami grupy parlamentarnej CDU/CSU w sprawie zaostrzenia przepisów azylowych. Jakie propozycje przedstawiła? Kto jak głosuje? I o co chodzi z tą „zaporą ogniową”? Na krótko przed wyborami do Bundestagu, długotrwały spór o właściwy kierunek polityki migracyjnej ponownie się zaostrza. Został on wywołany kilkoma śmiertelnymi atakami, ostatnio w Aschaffenburgu, w których sprawcami byli imigranci. W związku z tym CDU/CSU chce zaostrzyć przepisy dotyczące migracji i azylu przed wyborami do Bundestagu.

Jakie propozycje „leżą na stole”?

CDU/CSU chce dziś poddać pod głosowanie w Bundestagu dwa wnioski, a w piątek projekt ustawy. Wnioski obejmują ogólne odrzucenie wszystkich osób ubiegających się o azyl na granicach Niemiec oraz stałe zatrzymanie osób zobowiązanych do opuszczenia kraju, które nie mogą zostać deportowane i nie opuszczają go dobrowolnie. Naturalizowani podwójni obywatele, którzy popełnią poważne przestępstwa, powinni móc ponownie utracić niemieckie obywatelstwo, podczas gdy projekt „Ustawy o ograniczeniu nielegalnego napływu obywateli państw trzecich do Niemiec” ma na celu zakończenie łączenia rodzin z uchodźcami o ograniczonym statusie ochrony. Policja federalna ma być upoważniona do podejmowania środków mających na celu przerwanie pobytu, jeśli napotka osoby zobowiązane do opuszczenia kraju na obszarze ich odpowiedzialności.

Ze swojej strony SPD naciska na głosowanie nad reformą ustawy o policji federalnej. Chce również po raz pierwszy umieścić w porządku obrad krajowe wdrożenie reformy azylowej UE i szereg dodatkowych uprawnień dla organów bezpieczeństwa, a Zieloni po raz kolejny przeprowadzili pilną kampanię na rzecz stworzenia warunków dla nowego Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego (CEAS). Przewiduje on między innymi procedury azylowe dla osób z krajów o niskim wskaźniku ochrony na zewnętrznych granicach UE.

Kto może głosować za poszczególnymi propozycjami?

W każdym przypadku wymagana jest zwykła większość ważnie oddanych głosów. Oznacza to, że głosów za musi być więcej niż przeciw. Według informacji pochodzących z kręgów frakcji parlamentarnych, CDU/CSU zamierza dziś złożyć wniosek o natychmiastowe głosowanie nad swoimi propozycjami. Do tego również wystarczy zwykła większość. Może liczyć na głosy ze strony FDP przynajmniej w przypadku wniosku o zaostrzenie polityki migracyjnej. Drugi wniosek został odrzucony przez grupę parlamentarną FDP, ponieważ ich zdaniem zbytnio wkraczał w prawa obywatelskie.

W obecnej sytuacji Sojusz Sahry Wagenknecht (BSW) „nie zakłada zatwierdzenia” pięciopunktowego planu przeciwko nielegalnej migracji – ale kwestia ta jest nadal otwarta, powiedziała we wtorek rzeczniczka partii. Według Wagenknecht, kolejny wniosek CDU/CSU z 27 punktami dotyczącymi bezpieczeństwa wewnętrznego jest dla nas „zdecydowanie nie do przyjęcia”. Grupa parlamentarna AfD chce głosować za przyjęciem wniosków, mimo że zawierają one również krytykę ich partii. Lider partii Tino Chrupalla uzasadnił to treścią wniosków. Są to żądania, które AfD wysuwa od lat.

„Ustawa o ograniczeniu imigracji”, która będzie poddana głosowaniu w piątek, zostanie poparta przez BSW i AfD, a także FDP. Jeśli CDU/CSU, FDP, AfD i BSW nie wstrzymają się od głosu, nie zagłosują przeciw lub nie będą obecne, będą miały łącznie 372 głosy w głosowaniu nad ustawą. Bundestag liczy obecnie 733 posłów. Jeśli nie wszyscy posłowie z tych partii zagłosują za przyjęciem ustawy, może to zależeć od zachowania w głosowaniu dziewięciu posłów niezrzeszonych. Większość z nich należała wcześniej do grupy parlamentarnej AfD. Mogą oni również pomóc w powodzeniu wniosku migracyjnego. Inicjatywy SPD i Zielonych raczej nie znajdą większości. Grupa Die Linke nie planuje głosować za żadną z propozycji.

Czy w praktyce coś się zmieni?

Jest to możliwe, choć mało prawdopodobne. Wynika to z faktu, że wnioski, które CDU/CSU chce zobaczyć w porządku obrad w środę, mają jedynie charakter odwoławczy, w przeciwieństwie do projektu ustawy, którym Komisja Spraw Wewnętrznych zajmowała się w listopadzie i który, zgodnie z obecnym planem, może zostać ostatecznie omówiony na posiedzeniu plenarnym w piątek. Ponieważ projekt przewiduje rozszerzenie uprawnień policji federalnej, co ma wpływ na interesy krajów związkowych, Bundesrat musiałby wyrazić zgodę. Czy tak się stanie, jest co najmniej wątpliwe. W każdym razie prawdopodobnie wywoła to dyskusje w czarno-zielonych rządach stanowych.

Czy są jakieś zastrzeżenia prawne?

Tak, zwłaszcza do niektórych punktów zawartych w obu wnioskach – takich jak odebranie niemieckiego obywatelstwa i powszechne deportacje. Istnieją jednak rozbieżne opinie wśród ekspertów w obu kwestiach, a CDU/CSU może również polegać na mocy faktycznej, jeśli chodzi o deportacje. Innymi słowy, niemiecki rząd mógłby najpierw wdrożyć odpowiednie środki, a następnie sprawdzić, czy jakiekolwiek działania prawne przeciwko nim przed sądem administracyjnym lub Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) zakończą się sukcesem.

Czy obecny rząd federalny będzie musiał wdrożyć ustawę?

O ile jednak termin nie zostanie skrócony, Bundesrat nie będzie mógł podjąć decyzji w sprawie projektu przed wyborami do Bundestagu. Następnie prezydent federalny musiałby podpisać ustawę, a decydującym czynnikiem byłaby jej publikacja w Federalnym Dzienniku Ustaw. Ponieważ rozmowy rozpoznawcze i negocjacje koalicyjne mają się odbyć po wyborach, teoretycznie może się zdarzyć, że czerwono-zielony rząd nadal będzie musiał działać jako obecny rząd federalny.

Dlaczego podejście CDU/CSU jest krytykowane?

Merz akceptuje zgodę AfD na wnioski i projekt ustawy. „Wprowadzimy je, niezależnie od tego, kto się z nimi zgadza” – powiedział. „Nie patrzę w prawo ani w lewo. Z drugiej strony AfD ponownie zintensyfikowała kampanię na rzecz współpracy z CDU/CSU. Partia już świętuje koniec „zapory ogniowej”.

Trudno powiedzieć, kto pierwszy użył terminu „zapora ogniowa” w tym kontekście, ale został on użyty przez ówczesnego sekretarza generalnego CSU Andreasa Scheuera już w 2014 roku – rok po założeniu partii, która w tamtym czasie była przede wszystkim krytyczna wobec euro. AfD po raz pierwszy weszła do parlamentu krajowego w Saksonii, a Scheuer powiedział, że istnieje „zapora ogniowa” w kwestii współpracy. Termin ten był później używany również przez inne partie, aby wykluczyć współpracę. Na przykład w 2018 r., po zamieszkach w Chemnitz, polityk Partii Zielonych Cem Özdemir powiedział, że „należy postawić zaporę ogniową w kierunku AfD”.

A jak radzi sobie z tym lider CDU Merz?

Merz powiedział Der Spiegel w grudniu 2021 r.: „Ze mną będzie zapora ogniowa dla AfD”. Jesienią ubiegłego roku, kiedy premier Saksonii, polityk CDU Michael Kretschmer, zalecił powstrzymanie się od używania terminu „zapora ogniowa” po wyborach krajowych na wschodzie, ponieważ partia używa go dla siebie i przedstawia się jako męczennik, Merz powiedział: „Wyrażenie zapora ogniowa nigdy nie było częścią naszego języka. „AfD wielokrotnie oskarża Merza o używanie tego słowa w celu wywarcia presji na CDU/CSU. Argumentuje to swoimi sukcesami wyborczymi i tym, że w tym kontekście ścisłe rozgraniczenie nie będzie mogło być dłużej utrzymywane.

Jak CDU uzasadnia odrzucenie współpracy?

To jej oficjalna decyzja. Na konferencji partyjnej w Hamburgu w 2018 r. chrześcijańscy demokraci stwierdzili: „CDU w Niemczech odrzuca koalicje i podobne formy współpracy zarówno z Partią Lewicy, jak i Alternatywą dla Niemiec.” Merz powtórzył niedawno w programie tagesthemen: „Nie będziemy współpracować z partią, która jest ksenofobiczna, antysemicka, która ma w swoich szeregach prawicowych ekstremistów, która ma w swoich szeregach przestępców, partią, która flirtuje z Rosją i chce opuścić NATO i Unię Europejską”.

Kto skorzysta na obecnej debacie w kampanii wyborczej?

Sondaże pokazują, że wiele osób postrzega obecnie politykę migracyjną jako obszar problemowy. Fakt, że CDU/CSU ponownie zwiększa presję w tej kwestii – jak również treść jej propozycji – może przemawiać do niektórych wyborców, ale zapowiedź kandydata na kanclerza Friedricha Merza, że będzie forsował własne pomysły, nawet z głosami AfD i BSW, jeśli będzie to konieczne, może odstraszyć innych wyborców. Zieloni uważają, że Merz wpadł w pułapkę zastawioną na niego przez przewodniczącą AfD Alice Weidel – w celu stworzenia wrażenia, że AfD nie jest radykalną, ale prawicowo-konserwatywną partią, a zatem częścią demokratycznego spektrum.

Akty przemocy w Mannheim, Solingen, Magdeburgu i Aschaffenburgu pokazują, że istnieje potrzeba działania, jeśli chodzi o nie tracenie z oczu osób, które przyciągają uwagę poprzez groźby lub akty przemocy. W poniedziałkowej wideokonferencji federalni i krajowi ministrowie spraw wewnętrznych przedstawili perspektywę konsekwencji w postępowaniu z chorymi psychicznie przestępcami. Podejrzani o popełnienie przestępstwa muszą zostać rozpoznani na wczesnym etapie, a informacje muszą być lepiej wymieniane między władzami, powiedział senator spraw wewnętrznych Bremy Ulrich Mäurer, który jest obecnie przewodniczącym Konferencji Ministrów Spraw Wewnętrznych (IMK). W najbliższą środę Komisja Spraw Wewnętrznych Bundestagu po raz kolejny omówi kwestię, w jaki sposób zapewnić, że potencjalni sprawcy przemocy bez niemieckiego paszportu mogą zostać usunięci z ulic lub z kraju w odpowiednim czasie.

źródło: tagesschau.de