„Sytuacja alarmowa” w niemieckich szkołach podstawowych — związki zawodowe i rady pracownicze domagają się pilnych działań
Wiesbaden — nauczyciele z ponad 40 szkół podstawowych z Wiesbaden i powiatu Rheingau-Taunus skierowali do władz landu Hesja oraz lokalnych urzędów szkolnych oficjalną „Überlastungsanzeige” — zgłoszenie nadmiernego przeciążenia obowiązkami zawodowymi. W siedmiostronicowym dokumencie personalne rady nauczycieli wzywają do natychmiastowych działań na rzecz poprawy warunków pracy i wzmocnienia systemu edukacji.
Gwałtowny niedobór wykwalifikowanego personelu
Związek Zawodowy Edukacji i Nauki (GEW) określił sytuację w szkołach podstawowych jako „alarmującą”, wskazując na pilną konieczność interwencji w zakresie zatrudnienia, dostępnych zasobów oraz przeciążenia nauczycieli.
Z powodu poważnych braków w wykwalifikowanej kadrze pedagogicznej szkoły coraz częściej są zmuszone zatrudniać osoby bez odpowiedniego przygotowania zawodowego. W efekcie obciążenie pracą spoczywające na nauczycielach osiągnęło nieakceptowalny poziom, co bezpośrednio odbija się na jakości nauczania i warunkach rozwoju uczniów.
„Domagamy się uprzejmie, lecz stanowczo podjęcia działań zmierzających do zmniejszenia przeciążenia” — apelują personalne rady w dokumencie. Zwracają uwagę, że obecne warunki uniemożliwiają realizację pełnego zakresu dydaktycznego i skuteczne wspieranie uczniów. Jednocześnie nauczyciele odczuwają coraz większe obciążenie fizyczne i psychiczne, które może prowadzić do trwałej utraty zdolności do pracy.
Kluczowe postulaty: lepsze planowanie i szkolenie kadr
Za podstawową przyczynę przeciążenia personalne rady uznają niedobór wykwalifikowanego personelu, co wymusza zatrudnianie osób nieposiadających odpowiednich kwalifikacji pedagogicznych. W związku z tym nauczyciele żądają:
- zwiększenia liczby miejsc na kierunkach przygotowujących nauczycieli do pracy w szkołach podstawowych,
- szerszej oferty szkoleń zawodowych i doskonalących,
- utworzenia stałej puli nauczycieli zastępujących na poziomie okręgu szkolnego,
- wprowadzenia długofalowego planowania kadrowego — w tym wcześniejszego ogłaszania naboru na stanowiska dyrektorskie, by uniknąć ich przewlekłego nieobsadzenia.
Zmniejszenie pensum i liczebności klas
Ważnym postulatem jest także redukcja obowiązkowego pensum dydaktycznego. Obecnie w Hesji nauczyciele szkół podstawowych mają najwyższą w kraju liczbę obowiązkowych godzin lekcyjnych — 28,5 tygodniowo. GEW i personalne rady domagają się obniżenia tego limitu, by umożliwić indywidualne podejście do ucznia.
Równocześnie wskazują na konieczność zmniejszenia liczebności klas, co pozwoliłoby na skuteczniejsze wspieranie uczniów — zwłaszcza w środowiskach defaworyzowanych społecznie — i zwiększenie ich szans na awans edukacyjny.
W kontekście wdrażania edukacji włączającej (inkluzji) nauczyciele apelują o znaczące zwiększenie liczby pedagogów specjalnych. Obecny poziom wsparcia nie pozwala na skuteczne realizowanie celów inkluzji.
Zbyt duże obciążenie zadaniami administracyjnymi
Nauczyciele skarżą się również na nadmierną ilość zadań administracyjnych, obsługę dokumentacji oraz konieczność zarządzania procesami związanymi z edukacją włączającą.
Sytuację dodatkowo pogarsza niedostateczne wyposażenie szkół w sprzęt biurowy — w wielu placówkach brakuje nawet podstawowych urządzeń, takich jak drukarki i kserokopiarki.
Problemy występują także w sekretariatach — często są one nieobsadzone lub pracują w bardzo ograniczonym składzie.
Problemy z infrastrukturą — wyzwania związane z edukacją całodzienną
Personalne rady skierowały również krytykę pod adresem lokalnych samorządów, odpowiedzialnych za zapewnienie odpowiedniej infrastruktury szkolnej. W szczególności chodzi o przygotowanie szkół do wprowadzenia obowiązkowej całodziennej opieki nad uczniami szkół podstawowych, która ma być wkrótce wdrożona.
Obecnie z powodu braku wystarczającej liczby pomieszczeń szkoły zmuszone są do podwójnego wykorzystywania sal lekcyjnych. Proces dostosowywania infrastruktury przebiega zbyt wolno — według nauczycieli próbuje się „na siłę” adaptować budynki, co nie jest rozwiązaniem długoterminowym.
Ministerstwo: zgłoszenia traktowane poważnie, ale działania będą zindywidualizowane
Heskie Ministerstwo Kultury potwierdziło przyjęcie zgłoszenia o przeciążeniu pracą. Jak zapewnia resort, takie sygnały są traktowane bardzo poważnie i obecnie są analizowane przez odpowiednie urzędy szkolne.
Ministerstwo podkreśliło jednak, że zazwyczaj „Überlastungsanzeige” dotyczy sytuacji w konkretnej szkole — w tym przypadku mamy do czynienia z dokumentem zbiorowym, obejmującym wiele placówek. Władze zapewniają, że zamierzają szczegółowo przeanalizować potrzeby każdej ze szkół z osobna i zaoferować im wsparcie dostosowane do ich indywidualnej sytuacji.
źródło: faz.net
