Wysoka temperatura i deszcz sprzyjają kleszczom
Obecne warunki pogodowe w Niemczech – wysoka temperatura i wilgoć – tworzą idealne środowisko dla rozwoju kleszczy. Te niewielkie pajęczaki mogą przenosić groźne choroby, w tym wirusowe zapalenie mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, znane jako FSME (Frühsommer-Meningoenzephalitis). W Dolnej Saksonii oficjalnie wyznaczono dwa obszary ryzyka FSME.
Dolna Saksonia: dwa powiaty na liście zagrożenia
Jak informuje Niemiecki Instytut Roberta Kocha (RKI), obszarami podwyższonego ryzyka FSME w Dolnej Saksonii są powiat Emsland (od 2019 roku) oraz powiat Celle, który dołączył do tej listy w 2024 roku. Oznacza to, że w tych regionach notuje się zwiększoną liczbę przypadków FSME, choć – jak podkreśla Sonja Wolken z Krajowego Urzędu Zdrowia Dolnej Saksonii (NLGA) – pojedyncze przypadki mogą wystąpić w całym landzie, także poza wyznaczonymi strefami ryzyka.
FSME: objawy i profilaktyka
Do objawów FSME należą m.in. gorączka, silne bóle głowy, nudności, wymioty oraz zaburzenia żołądkowo-jelitowe. W cięższych przypadkach może dojść do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, które wymaga hospitalizacji. Z tego względu NLGA zaleca zachowanie szczególnej ostrożności podczas aktywności na świeżym powietrzu – szczególnie w lasach i na łąkach.
Środki ostrożności obejmują:
- noszenie jasnej, zakrywającej ciało odzieży,
- zakładanie pełnego obuwia,
- stosowanie preparatów odstraszających owady,
- dokładne oględziny ciała po pobycie w terenach zielonych.
Dodatkowo, osobom przebywającym regularnie w rejonach ryzyka – mieszkańcom, pracownikom terenowym oraz turystom – zaleca się szczepienie przeciwko FSME. Jak wynika z danych RKI, w 2023 roku w całych Niemczech zgłoszono 686 przypadków FSME – to drugi najwyższy wynik od początku prowadzenia statystyk w 2001 roku.
Borelioza: brak szczepionki, liczy się czas
Kleszcze mogą również przenosić boreliozę (chorobę z Lyme), która – w przeciwieństwie do FSME – jest bakteryjna i nie istnieje przeciw niej szczepionka. Pierwszym objawem boreliozy jest charakterystyczne powiększające się zaczerwienienie wokół miejsca ugryzienia. Najważniejszą metodą zapobiegania infekcji jest jak najszybsze usunięcie kleszcza. Boreliozę można skutecznie leczyć antybiotykami – pod warunkiem szybkiej reakcji.
NABU apeluje: zgłaszajcie kleszcze!
Niemiecki Związek Ochrony Przyrody (NABU) wzywa społeczeństwo do udziału w ogólnokrajowej akcji dokumentowania kleszczy. Każdy, kto znajdzie kleszcza – u siebie lub swojego zwierzęcia – może po jego usunięciu zrobić zdjęcie i przesłać je za pośrednictwem platformy „NABU-Naturgucker”. Inicjatywa realizowana jest we współpracy z Wyższą Szkołą Weterynaryjną w Hanowerze (TiHo).
Celem akcji jest obserwacja zmian w występowaniu kleszczy w Niemczech, szczególnie w kontekście zmian klimatycznych. Eksperci podkreślają, że najlepiej przesyłać zdjęcia ukazujące zarówno grzbiet, jak i spód kleszcza – co ułatwia identyfikację gatunku.
Nowe gatunki kleszczy w Niemczech?
Według danych NABU w Niemczech występuje około 20 gatunków kleszczy. Jednak na skutek ocieplenia klimatu do kraju mogą napływać nowe gatunki z rejonów śródziemnomorskich i południowo-wschodniej Europy, niosąc ze sobą nowe zagrożenia zdrowotne. Monitorowanie ich obecności i aktywności jest więc kluczowe dla oceny ryzyka oraz skutecznego zapobiegania chorobom odkleszczowym.
źródło: ndr.de
