Sezon grypowy zaczyna się wcześniej — ryzyko zakażenia rośnie
W Niemczech w przestrzeni publicznej — w autobusach, tramwajach, biurach czy kawiarniach — znów słychać katar i kaszel: to znak rozpoczętej fali grypy. Według danych Instytutu Roberta Kocha (RKI) sezon grypowy rozpoczął się w tym roku o dwa–trzy tygodnie wcześniej niż w dwóch poprzednich latach, dlatego obecnie ryzyko zakażenia jest szczególnie wysokie. Wirusy wywołujące grypę przenoszą się głównie drogą kropelkową — przy kichaniu, kaszlu lub mówieniu — i mogą być wdychane przez inne osoby w otoczeniu.
Między zakażeniem a wystąpieniem objawów zwykle mija od jednego do dwóch dni. Jeśli już zostałeś zarażony, warto wiedzieć, jak rozpoznać grypę, jak ją leczyć domowymi sposobami oraz kiedy konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem.
Jak odróżnić grypę od zwykłego przeziębienia? — typowe objawy
Lekarz Felix Giebel, kierownik oddziału chorób zakaźnych w Helios Universitätsklinikum Wuppertal, podkreśla, że klasyczna grypa rozpoczyna się nagle: „Często można wskazać nawet godzinę, w której pojawiły się dreszcze, bóle mięśni, gorączka i kaszel”. Jednak instytucje zdrowia publicznego (BIÖG) wskazują, że jedynie około jedna trzecia przypadków ma tak gwałtowny początek.
Różnice w obrazie klinicznym zależą od grupy wiekowej: u osób starszych symptomy mogą być mniej wyraźne, u dzieci często dochodzą nudności i wymioty. Zdarzają się też infekcje skąpoobjawowe lub bezobjawowe. Ważne jest także, że zakażony może już zarażać innych zanim poczuje ból gardła czy osłabienie — średnio chorzy zarażają przez cztery do pięciu dni od wystąpienia pierwszych objawów, choć osoby z osłabionym układem odpornościowym i małe dzieci mogą wydalać wirusa dłużej.
Co stosować przy grypie — leki, odpoczynek, płyny
Postępowanie powinno być dopasowane do dominujących objawów. Przy wysokiej gorączce skuteczne bywają preparaty zawierające paracetamol lub ibuprofen, które łagodzą też ból głowy. Nie należy natomiast sięgać od razu po antybiotyki — grypa jest chorobą wirusową, więc antybiotyki nie działają, chyba że dojdzie do nadkażenia bakteryjnego; wtedy stosowanie antybiotyków powinno nastąpić wyłącznie na zlecenie lekarza.
Najważniejsza jest jednak regeneracja organizmu: lekarze zalecają odpoczynek w łóżku lub na kanapie, unikanie wysiłku fizycznego aż do pełnego ustąpienia objawów oraz ostrożne stopniowe powracanie do aktywności po ich zniknięciu. Konieczne jest też nawadnianie — gorączka zwiększa utratę płynów, dlatego warto pić wodę i ciepłe herbaty.
Kto powinien jak najszybciej zgłosić się do lekarza?
Do szybkiej konsultacji lekarskiej powinny się zgłosić osoby z grup ryzyka: seniorzy, pacjenci z ciężkimi chorobami serca lub płuc oraz kobiety w ciąży. U takich pacjentów rozważa się zastosowanie leków przeciwwirusowych z grupy inhibitorów neuraminidazy, które działają najlepiej, gdy podane zostaną w ciągu pierwszych 48 godzin od początku choroby. Leki te nie „zdążą” jednak całkowicie wyeliminować infekcji — ich celem jest skrócenie jej czasu trwania przeciętnie o około dobę oraz, co ważniejsze, zmniejszenie ryzyka powikłań wymagających hospitalizacji.
Dla wczesnego rozpoznania pomocne mogą być szybkie testy dostępne w aptekach i niekiedy drogeriach. RKI wskazuje, że w trakcie fali grypy pozytywny wynik testu antygenowego jest silnym wskazaniem na zakażenie wirusem grypy; ujemny wynik nie wyklucza jednak zarażenia, ponieważ testy te nie wykrywają wszystkich przypadków.
Jak ograniczyć ryzyko zarażenia domowników?
Grypa rozprzestrzenia się bardzo łatwo. Jeżeli pozostali domownicy są zaszczepieni przeciwko grypie, ryzyko poważnego zachorowania jest mniejsze. Aby zredukować transmisję w domu, warto stosować proste zasady: chory powinien ograniczyć kontakt z innymi, najlepiej przebywać w oddzielnym pokoju, używać własnej zastawy i ręczników oraz korzystać z łazienki w ostatniej kolejności.
Regularne wietrzenie pomieszczeń — kilkuminutowe intensywne przewietrzanie — usuwa część zakaźnych kropelek z powietrza. Przy kontakcie z członkami rodziny użycie maseczki medycznej przez osobę chorą zmniejsza emisję kropelek; ta sama zasada dotyczy wyjść do sklepu. Należy też kaszleć i kichać w zgięcie łokcia, a nie w dłonie, oraz często myć i dezynfekować ręce — wirusy grypy mogą przetrwać na powierzchniach i stamtąd przenosić się na osoby.
Kiedy grożą powikłania — na co uważać?
U osób z grup ryzyka grypa może prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza nadkażeń bakteryjnych. Alarmujące jest ponowne pojawienie się gorączki i nasilonego kaszlu po pozornym „przechorowaniu” — może to świadczyć o bakteryjnym zapaleniu płuc, które wymaga pilnej oceny lekarskiej.
Bezwzględnie natychmiastowej pomocy medycznej wymaga duszność, zaburzenia świadomości lub inne objawy sugerujące ciężki przebieg. W typowych, niepowikłanych przypadkach objawy ustępują zwykle po pięciu–siedmiu dniach, natomiast uporczywy kaszel może utrzymywać się dłużej i wymaga cierpliwości — w tym czasie głównie stosuje się leczenie objawowe i nawadnianie.
Praktyczne podsumowanie — najważniejsze zasady postępowania
- Jeśli objawy pojawiły się nagle: odpoczynek, nawadnianie, leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (paracetamol, ibuprofen).
- Nie stosować antybiotyków na własną rękę — tylko na zlecenie lekarza, gdy pojawi się nadkażenie bakteryjne.
- Osoby z grup ryzyka i kobiety w ciąży skonsultować z lekarzem — w porę podane leki przeciwwirusowe mogą zmniejszyć ryzyko ciężkiego przebiegu.
- Unikać kontaktów z innymi, nosić maseczkę przy konieczności kontaktu poza domem, często wietrzyć i przestrzegać zasad higieny.
- Szybkie testy antygenowe dostępne w aptekach mogą pomóc w ustaleniu przyczyny objawów, ale ujemny wynik nie wyklucza grypy.
- Zgłosić się natychmiast do lekarza w przypadku duszności, zaburzeń świadomości, nagłego pogorszenia lub powrotu gorączki po okresie poprawy.
źródło: n-tv.de
