Epidemia EHEC w Niemczech: rośnie liczba zakażeń, są pierwsze ofiary śmiertelne

Tragiczny bilans i skala ogniska

Trwający od końca sierpnia ogólnokrajowy wybuch zakażeń EHEC (Escherichia coli produkująca toksynę Shiga) doprowadził według najnowszego raportu Instytutu Roberta Kocha (RKI) do co najmniej dwóch potwierdzonych zgonów. Ofiary to chłopiec w wieku 5–10 lat oraz kobieta w wieku 70–80 lat, którzy rozwinęli po zakażeniu ciężkie powikłanie — hematologiczno-naczyniowe (HUS) prowadzące do niewydolności nerek. Z uwagi na ochronę danych osobowych RKI nie ujawnia dokładniejszych informacji o wieku, miejscu zamieszkania ani dacie zgonów. RKI podało dodatkowo, że do ofiar śmiertelnych prawdopodobnie należy także ponad 90-letnia kobieta, u której stwierdzono HUS i która zmarła.

Liczby i rozkład geograficzny (stan na 22 października)

• Do fali zachorowań przypisano 183 potwierdzone przypadki, z czego 48 to przypadki HUS.
• Dalsze 168 przypadków są jeszcze badane pod kątem powiązania z tym ogniskiem.
• RKI szacuje, że rzeczywista liczba zakażeń jest wyższa, ponieważ nie u wszystkich chorych wykonywana jest diagnostyka bakteriologiczna.
• Najwięcej potwierdzonych zakażeń odnotowano w Meklenburgii-Pomorzu Przednim; drugim dużym ogniskiem jest środkowa część Nadrenii Północnej-Westfalii.
• Wiek chorych jest skoncentrowany na najmłodszych: średnia wieku wynosi 4 lata. Choć HUS występuje przede wszystkim u dzieci, w tym roku odnotowano również przypadki u osób starszych.

Jak doszło do zakażeń? Co mówią śledztwa epidemiologiczne

Według RKI najprawdopodobniej mamy do czynienia z zatruciem pokarmowym po spożyciu jednego lub kilku skażonych produktów żywnościowych rozprowadzanych w handlu detalicznym na terenie kraju. Wśród podejrzanych RKI wymienia m.in. produkty mięsne i wędliny, nie wykluczając jednocześnie innych kategorii (w tym artykułów roślinnych). Do tej pory nie udało się jednoznacznie zidentyfikować konkretnego źródła zakażenia, pomimo szeroko zakrojonych dochodzeń i wywiadów epidemiologicznych.

Wywiady z chorymi nie wskazały na inne oczywiste źródła (np. kontakt z zakażonymi zwierzętami czy kąpiele w zanieczyszczonych wodach). Również transmisja z człowieka na człowieka nie została jednoznacznie potwierdzona — możliwa jest jednak w pewnych okolicznościach; RKI zwraca uwagę, że poszkodowani mogli po prostu spożyć to samo skażone jedzenie w różnym czasie.

Skala problemu w szerszej perspektywie

Zakażenia EHEC występują w Niemczech regularnie. Według danych RKI:

• 2023: ok. 3 440 zgłoszonych przypadków, w tym 5 zgonów związanych z HUS,
• 2024: ok. 4 570 przypadków, w tym 3 zgony z powodu HUS,
• w 2025 r. (do tej pory) do RKI zgłoszono już około 5 330 przypadków.

Aktualne ognisko od końca sierpnia to według RKI największe tego typu zdarzenie od wybuchu EHEC w 2011 roku.

Objawy, powikłania i zalecenia — co robić?

Objawy zakażenia EHEC zwykle zaczynają się od biegunki (często krwistej) i bólów brzucha; w niektórych przypadkach rozwija się HUS — stan poważny, objawiający się m.in. niewydolnością nerek, małopłytkowością i anemią. Dzieci (zwłaszcza poniżej 10. roku życia) są w tej epidemii najbardziej narażone na HUS.

Zalecenia RKI i służby zdrowia (ogólne):

• Przy krwistej biegunce natychmiast zgłosić się do lekarza — szczególnie dotyczy to małych dzieci i osób starszych.
• Zachować surowe zasady higieny: mycie rąk po kontakcie z surowym mięsem, po korzystaniu z toalety i przed przygotowywaniem posiłków.
• Dokładne mycie i, w razie wątpliwości, obróbka termiczna produktów spożywczych (w tym mięsa). Wirulencja bakterii maleje pod wpływem wysokiej temperatury; jednak RKI prowadzi dochodzenie, zanim wydane zostaną konkretne ostrzeżenia dotyczące określonych produktów.
• Unikać spożywania surowego mleka i niepasteryzowanych produktów mlecznych, jeżeli lokalne władze zdrowotne tak doradzą (w bieżącym raporcie RKI nie wskazano konkretnie takich produktów jako źródła, ale są one ogólnie znanym ryzykiem w zakażeniach pokarmowych).
• Jeśli podejrzewasz kontakt z zakażonym produktem lub występują objawy, postępuj według instrukcji lokalnych służb sanitarnych i diagnostyki (badania bakteriologiczne).

Co robią służby sanitarne?

RKI wraz ze służbami sanitarnymi poszczególnych krajów związkowych prowadzi dochodzenia epidemiologiczne: wywiady z chorymi, śledzenie łańcuchów dostaw żywności oraz badania laboratoryjne próbek żywności i pacjentów. Do czasu jednoznacznego wskazania źródła zakażeń RKI apeluje o czujność i szybką diagnostykę przypadków krwistej biegunki, zwłaszcza u dzieci.

źródło: n-tv.de