Nieco ponad 50% niemieckich pracowników otrzymuje od swojego pracodawcy tzw. „Weihnachtsgeld” – dodatek pieniężny z tytułu świąt. Obok „Urlaubsgeld”, czyli dodatkowego świadczenia z tytułu urlopu, to właśnie „Weihnachtsgeld” jest drugą najpopularniejszą formą dodatkowych specjalnych świadczeń pieniężnych.
Czy każdemu pracownikowi w Niemczech przysługuje Weihnachtsgeld?
Nie, w Niemczech nie istnieje ustawowe prawo do dodatkowych świadczeń pieniężnych w okresie przedświątecznym. Jednakże otrzymywanie Weihnachtsgeld w Niemczech jest często regulowane w umowie o pracę, układzie zbiorowym lub porozumieniach zakładowych.
Oprócz tego, prawo takie może wynikać z dotychczasowej praktyki firmy w tej kwestii. Mowa tutaj o tzw. prawie zwyczajowym. To jest dane, jeśli pracodawca trzy lata z rzędu wypłacał swoim pracownikom Weihnachstgeld i nie zastrzegł przy tym pisemnie, że płatność jest dobrowolna. Może to mieć miejsce np. na pokwitowaniu albo na tablicy ogłoszeń w zakładzie pracy. W ten sposób ustanowione prawo zwyczajowe może zostać cofnięte, jeśli pracodawca przy okazji płatności ogłosi pisemnie chęć wstrzymania wypłaty świadczeń, o ile pracownicy nie będą mieli nic przeciwko.
Oprócz tego pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem mogą istnieć indywidualne ustalenia. Przykład: Jeśli nie otrzymujecie Weihnachtsgeld, a na Wasze zapytanie o podwyżkę otrzymaliście odpowiedź negatywną, możecie spróbować wynegocjować przynajmniej Weihnachtsgeld. Zawsze to dobry zastrzyk gotówki na koniec roku.
Kiedy wypłacany jest Weihnachtsgeld?
W większości przypadków Weihnachtsgeld jest wypłacany razem z pensją listopadową. Świadczenie to pełni często funkcję dodatkowej motywacji albo dodatkowej nagrody za pracę w danym roku.
Jak obliczana jest wysokość Weihnachtsgeld?
Weihnachtsgeld wyliczany jest ryczałtowo albo jego wysokość stanowi określony procent miesięcznego wynagrodzenia. Zasadniczo, pracodawca jest zobowiązany, żeby przy wypłacie Weihnachtsgeld w tym samym stopniu uwzględnić wszystkich swoich pracowników (chodzi o zasadę równego traktowania).
Jednak jeśli istnieją uzasadnione powody, wtedy niektórzy pracownicy mogą mieć wypłaconą inną kwotę. W tej kwestii znaczenie mają: długość zatrudnienia, ilość posiadanych dzieci lub długie nieobecności. Możliwe jest także całkowite wykluczenie pewnych grup pracowników z otrzymania świadczenia, np. pracowników znajdujących się na urlopie wychowawczym. Nierówne traktowanie ze względu na płeć albo rodzaj zatrudnienia jest natomiast niedozwolone, ponieważ byłoby to równoznaczne z dyskryminacją.
W przypadku umów taryfowych (niem. Tarifvertrag) wysokość Weihnachtsgeld zależy od stażu pracy w firmie, np.:
- 25% pensji po 6 miesiącach przynależności do firmy
- 35% pensji po 12 miesiącach przynależności do firmy
- 45% pensji po 24 miesiącach przynależności do firmy
- 55% pensji po 36 miesiącach przynależności do firmy
Czy pracodawca może się domagać zwrotu Weihnachtsgeld?
Pracodawca może zażądać zwrotu Weihnachtsgeld, jeśli istnieje „klauzula dnia” (niem. Stichtagsklausel) lub „klauzula zwrotu płatności” (niem. Rückzahlungsklausel).
„Klauzula dnia” mówi o tym, że prawo do dodatkowych świadczeń istnieje tylko wtedy, jeśli stosunek pracy trwa i pracownik w danym czasie nie znajduje się w okresie wypowiedzenia umowy, np. do 31.12. roku kalendarzowego. Dotyczy to także rozwiązania umowy z winy pracodawcy (jednak klauzula ta może się też okazać nieważna, jeśli dyskryminuje ona bezpodstawnie pracownika).
Jeśli w umowie zawarta jest „klauzula zwrotu płatności”, wtedy pracodawca może zażądać zwrotu Weihnachtsgeld. Jednak ta klauzula musi być sformułowana w umowie w sposób jednoznaczny i wyraźny. W przypadku premii przedświątecznej poniżej 100 Euro, klauzula zwrotu jest nieważna. Przy premii w wysokości maksymalnie jednej wypłaty ewentualna klauzula zwrotu płatności jest ważna do 31.03. Oznacza to, iż jeśli opuścicie firmę przed 31.03., to będziecie musieli zwrócić Weihnachtsgeld. Przy wypłacie Weihnachtsgeld w wysokości maksymalnie dwóch wypłat miesięcznych klauzula obowiązuje aż do 30.06 kolejnego roku.
Jak opodatkowany jest Weihnachtsgeld?
Z podatkowego punktu widzenia, premia świąteczna w Niemczech podlega opodatkowaniu podatkiem od wynagrodzeń jako tzw „inny dochód” (niem. sonstiger Bezug). Rozróżnia się tutaj między podatkiem od wynagrodzeń a składkami na ubezpieczenie społeczne.
W przypadku podatku od wynagrodzeń inne dochody są traktowane inaczej niż zwykłe wynagrodzenia. Oznacza to, że są one rozłożone równomiernie na cały rok kalendarzowy – zgodnie z przepracowanymi miesiącami. W przypadku całorocznego stosunku pracy oznacza to jedną dwunastą miesięcznie.
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku składek na ubezpieczenie społeczne: W tym przypadku premia świąteczna jest traktowana jako „świadczenie jednorazowe”, co oznacza, że odliczenia są dokonywane w miesiącu, w którym jest wypłacana.
