Część społeczeństwa z niecierpliwością wyczekuje możliwości zaszczepienia się nową szczepionką, inni kategorycznie odmawiają. Wiele Polaków pracujących w Niemczech zastanawia się czy pracodawca może wymagać od pracownika poddania się szczepionce? Jakie prawa mają obie strony?
Czy pracodawca w Niemczech może wymagać od pracownika zaszczepienia się przeciwko koronawirusowi?
Nie, nie może. „Prawa osobiste pracownika byłyby zbyt mocno ograniczone przez firmowy wymóg szczepień” – mówi Hendrik Bourguignon, prawnik specjalizujący się w prawie pracy z Frankfurtu nad Menem. Rozporządzenie w sprawie szczepień przeciwko koronawirusowi, które weszło w życie w listopadzie, nie przewiduje obowiązku szczepień pracowników. Dlatego pracodawca nie może nakazać szczepienia swoim pracownikom. Ustawa o ochronie przed infekcjami mówi również, że szczepienie jest dobrowolne i każdy indywidualnie podejmuje decyzję o jego przyjęciu.
Czy istnieje obowiązek poinformowania pracodawcy o przyjęciu bądź odmowie przyjęcia szczepionki?
Tak – zarówno w istniejącym stosunku pracy, jak i podczas rozmowy kwalifikacyjnej. „Moim zdaniem jest kilka powodów, dla których pracodawca może zapytać pracowników o szczepienie i muszą oni odpowiedzieć na to pytanie zgodnie z prawdą” – mówi Hendrik Bourguignon.
Jakie konsekwencje wiążą się z zagubieniem świadectwa szczepienia?
„Jeśli pracownik zgubi świadectwo szczepienia, to najlepiej wybrać się do lekarza rodzinnego i poprosić o wydanie nowego” – radzi Bourguignon. Jeśli w niektórych grupach zawodowych obowiązek szczepienia zostanie wprowadzony (o czym mówi premier Bawarii Söder (CSU) w odniesieniu do zawodów pielęgniarskich) to posiadanie świadectwa szczepień będzie obowiązkowe.
Czy pracownik ma prawo wymagać od pracodawcy poświadczenia, że przysługuje mu pierwszeństwo szczepienia?
Wszystkie osoby zatrudnione w grupach o najwyższym priorytecie szczepień mogą prosić swojego pracodawcę o takie zaświadczenie. „Nie jest to precyzyjnie określone w rozporządzeniu w sprawie szczepień przeciwko koronawirusowi, ale takie szczepienie najczęściej leży także w gestii pracodawcy. Dlatego nie powinno być żadnego problemu z wydaniem takiego zaświadczenia” – mówi Bourguignon.
Kto płaci za szczepienie przeciwko koronawirusowi w Niemczech?
Państwo niemieckie ponosi pełne koszty szczepień przeciwko koronawirusowi.
Czy na szczepienie można umówić się w godzinach pracy? Czy pracownik otrzyma w takiej sytuacji wynagrodzenie?
Prawnicy zajmujący się prawem pracy najczęściej radzą, aby pracownicy – w miarę możliwości – umawiali się na wizyty lekarskie poza godzinami pracy. „Jeśli nie jest to możliwe w wyjątkowych przypadkach, pracownik może dotrzymać terminu szczepień w godzinach pracy, o ile nie trwa to zbyt długo” – mówi Bourguignon. Nieobecność należy wcześniej omówić z szefem. Podczas wizyty u lekarza, która musi odbyć się w godzinach pracy, pracownikom przysługuje wynagrodzenie.
Czy osobom, które odmówiły szczepienia, mogą grozić jakieś konsekwencje?
Osoby, które odmówiły przyjęcia szczepienia na koronawirusa, nie mogą z tego powodu ponosić żadnych służbowych konsekwencji. „Dopóki nie ma powszechnych obowiązkowych szczepień, pracownik ma również prawo odmówić szczepienia” – mówi Bourguignon.
Czy w przypadku pracowników wykonujących zawody medyczne obowiązują w Niemczech specjalne przepisy?
Sugestia Markusa Södera, aby wprowadzić obowiązkowe szczepienia dla personelu pielęgniarskiego, wywołała poruszenie. Gdyby takie obowiązkowe szczepienie stało się prawem w zawodach medycznych, niezaszczepiony pracownik powinien przestać wykonywać zawód. „W najgorszym przypadku pracownik zostałby zwolniony z pracy z powodu braku odpowiednich kwalifikacji” – mówi Bourguignon. Jednak w większości przypadków nie powinno mieć to miejsca. Pracodawca musiałby wcześniej sprawdzić, czy pracownika można przenieść do innego obszaru, gdzie szczepienia nie są wymaganie. W tej chwili nie ma obowiązkowych szczepień dla personelu medycznego.
Czy alergicy muszą się szczepić? Czy w przypadku udowodnionej alergii można otrzymać zwolnienie z obowiązkowych szczepień?
Obecnie szczepienia przeciw koronawirusowi nie są obowiązkowe. „Gdyby miały miejsce obowiązkowe szczepienia, z pewnością uregulowane byłyby również specjalne przypadki – takie jak alergia i inne choroby” – mówi Bourguignon.
Czy pracodawca może odmówić niezaszczepionym pracownikom dostępu do wspólnych przestrzeni, takich jak stołówka lub pomieszczenia socjalne?
„Takie środki są całkiem możliwe, tak” – mówi Bourguignon. Musi to jednak odpowiednio umotywować. Co do zasady obowiązuje jednak przepis, który zakazuje wyciągania jakichkolwiek negatywnych konsekwencji wobec pracowników, którzy nie poddali się szczepieniu. Mówi on także o zakazie jakiejkolwiek dyskryminacji.
Co w sytuacji, kiedy pracownik zachoruje na Covid-19, a uprzednio dobrowolnie zrezygnował ze szczepienia?
„Ponieważ nie ma obowiązkowych szczepień, na początku nie powinno być w związku z tym żadnych negatywnych konsekwencji” – mówi Bourguignon.
Czy osoby, które źle poczują się bezpośrednio po szczepieniu, mogą zostać w domu?
„Pracownik sam decyduje, czy czuje się na siłach, aby móc przystąpić do pracy” – mówi Bourguignon. Taka sytuacja jest klasyfikowana dokładnie tak, jak w przypadku każdej innej choroby lub czasowej niedyspozycji zdrowotnej. Ogólnie rzecz biorąc, przez pierwsze trzy dni choroby nie ma obowiązku dostarczenia pracodawcy zwolnienia lekarskiego. Wszelkie inne odstępstwa należy odnotować w umowie o pracę.
Źródło: www.spiegel.de
