Kontrowersje wokół niemieckich statystyk ubóstwa. Badacze wskazują na celowe zaniżanie danych

Badacze oskarżają Federalny Urząd Statystyczny o zaniżanie wskaźników ubóstwa

Trzydzieści osób zajmujących się badaniem ubóstwa w Niemczech zarzuca Federalnemu Urzędowi Statystycznemu (Statistisches Bundesamt, Destatis), że stara się celowo zaniżać poziom ubóstwa w kraju. W liście protestacyjnym do prezes Urzędu, Ruth Brand, eksperci, w tym długoletni dyrektor generalny Paritätischer Wohlfahrtsverband, Ulrich Schneider, oraz socjolog z Kolonii, Christoph Butterwegge, wskazują, że statystycy ograniczyli metody obliczania wskaźników ubóstwa do jednej wariantowej metody, a wyniki innej metody usunięto ze strony internetowej urzędu.

Ulrich Schneider poinformował RedaktionsNetzwerk Deutschland, że sytuacja jest „niepokojąca”: według nowej metody obliczeniowej w 2023 roku stopa ubóstwa w Niemczech wyniosła 15,5%, podczas gdy według starej metody wynosiłaby 16,6%. „Oznacza to, że liczba osób żyjących w ubóstwie spadła w statystykach o ponad milion osób. W takich okolicznościach nasuwa się pytanie o możliwą manipulację lub przynajmniej o działanie kierowane interesem politycznym” – podkreślił Schneider.

„Nieakceptowalny ingerencja w wolność naukową”

Autorzy listu protestacyjnego uważają, że usunięcie wyników drugiej metody z publikacji oraz ich rzekome retroaktywne wymazanie stanowi „nieakceptowalny ingerencję w wolność naukową”. W liście podkreślają, że „jest to niemal arbitralne działanie urzędowe, jeśli federalny urząd wstrzymuje wyniki badań mające powszechne znaczenie naukowe i społeczne, ograniczając w ten sposób debatę fachową i publiczną percepcję problemu”. Badacze domagają się od Ruth Brand cofnięcia tej decyzji.

Kryteria ubóstwa i spory metodologiczne

Za osoby zagrożone ubóstwem uważa się tych, których dochód wynosi mniej niż 60% mediany dochodów w kraju. Metody obliczeniowe różnią się przede wszystkim sposobem definiowania i mierzenia dochodu netto gospodarstw domowych.

Federalny Urząd Statystyczny uzasadnia wprowadzenie nowej metody potrzebą porównywalności danych na poziomie Unii Europejskiej. Nowa metoda polega na szczegółowym i indywidualnym badaniu poszczególnych źródeł dochodu zamiast sumowania ich w całość. W ten sposób zmniejsza się ryzyko pominięcia dochodów niepochodzących z pracy, takich jak świadczenia państwowe – np. zasiłek na dzieci, dodatek dla dzieci, Bafög, zasiłek pielęgnacyjny czy dodatek mieszkaniowy.

Krytyka ze strony ekspertów

Zdaniem badaczy ubóstwa, argumentacja urzędu dotycząca przewagi metodologicznej nowego sposobu obliczeń jest w środowisku naukowym kontrowersyjna i niejednoznaczna. W liście podkreślają, że zmiana metody i ukrycie wyników drugiego wariantu może prowadzić do błędnej interpretacji sytuacji społecznej i ograniczać rzetelną dyskusję publiczną na temat ubóstwa w Niemczech.

źródło: zeit.de