Prawo jazdy klasy C w Niemczech: rodzaje, uprawnienia, przedłużenie, koszty, ważność

Jesteś posiadaczem prawa jazdy kategorii B na samochody osobowe i ciężarowe do 3,5 tony i myślisz o rozszerzeniu uprawnień? Albo marzysz o zawodzie zawodowego kierowcy na trasach długodystansowych, który jeździ 7,5-tonowym TIR-em? Albo posiadasz prawo jazdy klasy C z Polski i chciałbyś używać go w Niemczech pracując jako kierowca w firmie transportowej? W niniejszym artykule postaramy się odpowiedzieć na wszystkie pytania dotyczące prawa jazdy kategorii C na pojazdy silnikowe powyżej 3,5 tony oraz możliwości zdobycia uprawnień kierowcy zawodowego. Serdecznie zapraszamy do lektury!

Prawa jazdy klasy C1, C1E, C, CE dla samochodów ciężarowych w Niemczech

W Niemczech, podobnie jak w Polsce, obowiązuje konieczność posiadania odpowiednich uprawnień do jazdy samochodem ciężarowym powyżej 3,5 tony. Uprawnienie to uzyskuje się po zdaniu egzaminu na prawo jazdy klasy C. Dodatkowo w przypadku pracy jako kierowca zawodowy konieczne jest ukończenie specjalnego kursu zawodowego. Przedstawione poniżej klasy prawa jazdy obowiązuję w całej Europie i Niemczech od 1. stycznia 1999 roku.

Posiadanie prawa jazdy klasy C uprawnia do prowadzenia pojazdów mechanicznych – z wyjątkiem pojazdów mechanicznych klas AM, A1, A2, A, D1 i D – o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3500 kg i posiadających nie więcej niż osiem miejsc siedzących poza siedzeniem kierowcy (także z przyczepami o dopuszczalnej masie całkowitej nie większej niż 750 kg). W przypadku posiadania przyczepy o masie całkowitej pojazdu powyżej 750 kg wymagają prawa jazdy klasy CE.

W przypadku posiadania prawa jazdy klasy C1 kierowca może prowadzić pojazdy mechaniczne (z wyjątkiem wspomnianych powyżej pojazdów silnikowych kategorii AM, A1, A2, A, D1 i D) o maksymalnej dopuszczalnej masie powyżej 3500 kg, lecz nie więcej niż 7500 kg i posiadające nie więcej niż osiem miejsc siedzących oprócz miejsca kierowcy (w tym przyczepy o maksymalnej dopuszczalnej masie nieprzekraczającej 750 kg).

Kierowcy z uprawnieniami C1E mogą kierować zespołami pojazdów ciągnących kategorii C1 i przyczepy ważącej ponad 750 kg, lub przyczepy kategorii B i przyczepy ważącej ponad 3500 kg, pod warunkiem, że maksymalna dopuszczalna masa zespołu nie przekracza 12 000 kg (12 ton).

Kategoria CE uprawnia do prowadzenia zespołów pojazdów kategorii C i przyczepy o maksymalnej dopuszczalnej masie powyżej 750 kg.

Do wszystkich kategorii obowiązuje warunek, że jeżeli pojazd mechaniczny jest skonstruowany i przeznaczony do przewozu osób, nie może być dalej prowadzony w kategorii C, C1, CE i C1E, niezależnie od liczby miejsc dla pasażerów.

Jak zdobyć prawo jazdy klasy C w Niemczech?

Aby zdobyć prawo jazdy uprawniające do jazdy samochodami ciężarowymi powyżej 3,5 tony należy mieć ukończone 18 lat dla kategorii C1 i C1E oraz 21 lat dla kategorii C i CE. Dodatkowo należy posiadać prawo jazdy kategorii B. Warto także wiedzieć, że w przypadku osób, które ukończyły szkolenie jako kierowca zawodowy (Berufskraftfahrer-Qualifikation), minimalny wiek dla kategorii C i CE wynosi 18 lat. Oznacza to, że uzyskanie prawa jazdy kategorii C może odbyć się przed ukończeniem 21 roku życia, aczkolwiek oficjalne prowadzenie pojazdu jest możliwe dopiero po ukończeniu 21 lat. Do uzyskania prawa jazdy wymagane jest szkolenie teoretyczne i praktyczne oraz zdanie egzaminu.

Koszty uzyskania prawa jazdy kategorii C w Niemczech

Uzyskanie prawa jazdy kategorii C w Niemczech to spora kwota. Jej wysokość jest uzależniona od kosztów stałych oraz od kosztów wynikających z ilości godzin koniecznych do nauki jazdy ciężarówką. Dodatkowo należy uwzględnić także koszty badania lekarskiego, okulistycznego, kursu pierwszej pomocy oraz cenę zdjęć biometrycznych.

Koszty stałe obejmują wniosek o wydanie prawa jazdy (40-80 euro w zależności od szkoły), opłatę rejestracyjną w szkole nauki jazdy (od 150 euro wzwyż w zależności od miasta), opłaty egzaminacyjne za egzaminy praktyczne (140,42 euro – kwota stała) i teoretyczne (20,83 euro – kwota) oraz obowiązkowe lekcje jazdy (od 60 euro wzwyż za jedną lekcję jazdy 45 minut).

Koszty ruchome uzależnione są od ilości godzin jazdy (obowiązkowych i dodatkowych). Cena za godzinę zależy od szkoły i jest bardzo zróżnicowana. Ustawodawstwo przewiduje minimalną liczbę poszczególnych godziny jazdy:

• Klasa C: 5 godzin jazdy poza terenem zabudowanym / 2 godziny jazdy po autostradzie/ 3 godziny jazdy nocnej,
• Klasa CE (wymagane wcześniejsze posiadanie klasy C): 5 godzin jazdy międzymiastowej/ 2 godziny jazdy autostradą/ 3 godziny jazdy nocą
• Klasa C1: 3 godziny jazdy poza terenem zabudowanym / 1 godzina jazdy autostradą/ 1 godzina jazdy nocą
• Klasa C1E: 3 godziny jazdy poza terenem zabudowanym / 1 godzina jazdy autostradą/ 1 godzina jazdy nocą

Godzina jazdy to 45 minut i w zależności od szkoły jazdy może kosztować od 60 do 90 euro.

Według uśrednionych danych udostępnionych przez niemieckie szkoły jazdy cena całkowita za prawo jazdy kategorii C może wynieść od 3500 euro. Nie na tutaj określonej górnej granicy, gdyż zależy ona od indywidualnej ilości potrzebnych godziny jazdy. Przyjmuje się, że przeciętnie zdolny uczeń potrzebuje około 35 godzin.

Dodatkowo konieczne jest przedłożenie następujących dokumentów:

• Badanie wzroku (inne badanie niż na prawo jazdy klasy B): badanie to obejmuje dodatkowo badanie pola widzenia, widzenia przestrzennego, motoryki oka, widzenia o zmierzchu, wrażliwości na olśnienie, widzenia kolorów oraz wykluczenie wad wzroku ograniczających pole widzenia. Cena to ok 40-70 euro w zależności od miejsca zamieszkania.
• Kurs pierwszej pomocy, czyli tak zwany „Großer Erste Hilfe Schein“ (kurs trwający 16 godzin). Jest on bardziej rozbudowany niż w przypadku innych klas prawa jazdy, więc koszty wzrastają do 50 do 80 euro w zależności od miejsca zamieszkania.
• Zaświadczenie lekarskie (wymagane zgodnie z załącznikiem nr 5 do rozporządzenia w sprawie prawa jazdy (FeV)). Badanie to może być przeprowadzone przez lekarza rodzinnego lub lekarza zakładowego, jego koszt to około 100 euro.
• Biometryczne zdjęcie – cena ok. 10-15 euro.

Badanie lekarskie

Do uzyskania prawa jazdy klasy C konieczne jest przeprowadzenie badania lekarskiego przewidzianego w załączniku nr 5 do FeV (Fahrerlaubnis-Verordnung – FeV). Ustawodawca stwierdza w tym zarządzeniu, że wszystkie osoby ubiegające się o wydanie lub przedłużenie okresu ważności prawa jazdy klas C, C1, CE, C1E, D, D1, DE, D1E oraz prawa jazdy do przewozu osób muszą się obowiązkowo poddać badaniu lekarskiemu. Celem badania jest ustalenie, czy istnieją jakiekolwiek choroby, które wykluczają przydatność lub warunkową przydatność do wykonywania zawodu kierowcy. Zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu i jego wyniki są nanoszone na specjalnym formularzu jednakowym dla całego kraju.

Badanie lekarskie może być przeprowadzone przez lekarza rodzinnego lub lekarza zakładowego w miejscu zamieszkania, a jego cena wynosi około 100-150 euro. Koszty te nie są pokrywane przez kasę chorych, gdyż są one z zasady ponoszone przez pracodawcę.

Badanie okulistyczne

Każdy kierowca, który chce zdobyć prawo jazdy kategorii C musi poddać się specjalistycznemu badaniu wzroku zgodnie z załącznikiem 6 do rozporządzenia FeV (Fahrerlaubnis-Verordnung – FeV). Wzrok musi spełniać następujące wymagania:

• centralna, dzienna ostrość wzroku 0,8 dioptrii w każdym oku i 1,0 w obu oczach. W przypadku wady wzroku przekraczającej 8,0 dioptrii okulary należy zastąpić soczewkami kontaktowymi.
• Normalne widzenie kolorów z wystarczającym kontrastem i bezproblemowe widzenie o zmierzchu.
• Nieograniczone pole widzenia przy użyciu automatycznej półkuli w zakresie do 70 stopni w obie strony i do 30 stopni w górę i w dół.
• Normalne widzenie dwuoczne.

Cena badania okulistycznego wynosi 40-70 euro.

Dowód kwalifikacji zawodowych, czyli Berufskraftfahrer-Qualifikation

W Niemczech każda osoba, która na stałe lub tymczasowo chce korzystać z prawa jazdy samochodu ciężarowego w celach zarobkowych, musi również przedstawić dowód posiadania zawodowych kwalifikacji kierowcy. Szkolenie to obejmuje 5 modułów

1. – Moduł 1: Eko-szkolenia/ekologiczna jazda
2. – Moduł 2: Przepisy socjalne dotyczące transportu towarów
3. – Moduł 3: Technika bezpieczeństwa i bezpieczeństwo jazdy
4. – Moduł 4: Kierowca: usługodawca, posiadacz obrazu, specjalista
5. – Moduł 5: Zabezpieczenie ładunku

Cena pojedynczego modułu dla kierowcy wynosi od 80 do 120 euro, szkolenie weekendowe to wydatek rzędu 400-800 euro. W zależności od indywidualnych przypadków mogą dojść dodatkowe koszty.

Przedłużenie prawa jazdy

Według niemieckiego prawodawca zawodowe prawo jazdy musi być odnawiane co 5 lat. W takich przypadku mogą powstać następujące koszty:

• Zaświadczenie lekarskie: około 30 – 40 Euro,
• Badanie okulistyczne (kompleksowe badanie wzroku z rozpoznaniem pola widzenia): ok. 70-100 euro,
• Wniosek o przedłużenie ważności prawa jazdy i prawa jazdy: około 30 euro,
• Zdjęcia paszportowe (biometryczne): różne ceny, w zależności od fotografa, w zasadzie 20-40 euro
• Przedłużenie karty kierowcy: ok. 35 – 40 Euro,
• Ewentualne przedłużenie licencji ADR (Gefahrengut-Führeschein): około 200 euro,

Nie jest konieczne powtarzanie kursu pierwszej pomocy, aczkolwiek zalecane jest okresowe odświeżanie wiedzy z tego zakresu.

Dodatkowo istnieje konieczność odnawiania kursu doskonalenia zawodowego (Berufskraftfahrer-Qualifikation) co 5 lat. Szkolenie trwa 35 godzin i jest obowiązkowe dla każdego kierowcy zawodowego. Brak uczestnictwa powoduje utratę uprawnień kierowcy zawodowego. Ceny za szkolenie są zróżnicowane w zależności od szkoły jazdy lub instytucji kształceniowej.

Licencja ADR, czyli uprawnienia na przewożenie towarów niebezpiecznych (Gefahrgutführerschein)

W przypadku przewożenia towarów niebezpiecznych istnieje konieczność zdobycia specjalnych uprawnień. W Niemczech nazywa się to ADR-Schein lub Gefahrgutführerschein.

Szkolenie składa się z kursu podstawowego i kursu zaawansowanego. Ukończenie kursu podstawowego uprawnia kierowcę zawodowego do prowadzenia następujących pojazdów:

• pojazdy przewożące towary niebezpieczne w opakowaniach lub luzem (wyjątek: klasy 1 i 7),
• pojazdy przewożące towary niebezpieczne w cysternach-kontenerach scalonych, cysternach przenośnych lub MEGC, których indywidualna pojemność nie przekracza 3 m³, lub w cysternach odejmowalnych o pojemności nieprzekraczającej 1 m³,
• pojazdy akumulatorowe przewożące towary niebezpieczne o całkowitej pojemności nieprzekraczającej 1 m³.

Kurs podstawowy musi składać się z co najmniej 19 godzin nauczania i może kosztować od 250 euro wzwyż. Kurs kończy się egzaminem zdawanym przed Izbą Przemysłowo-Handlową.

Zaawansowany kurs „Tank” (co oznacza „Zbiornik”) uprawnia kierowcę zawodowego do prowadzenia następujących pojazdów:

• Pojazdy lub MEGC, którymi przewożone są towary niebezpieczne w kontenerach cysternach, zbiornikach przenośnych lub MEGC, których indywidualna pojemność przekracza 3 m³,
• pojazdy lub MEGC przewożące towary niebezpieczne w stałych lub zdejmowalnych zbiornikach o pojemności przekraczającej 1 m³,
• pojazdy akumulatorowe przewożące towary niebezpieczne o całkowitej pojemności przekraczającej 1 m³.

Kurs dla zaawansowanych „Tank” musi obejmować co najmniej 13 godzin szkoleniowych i kosztuje około 150-230 euro. W większości przypadków kierowcy uczestniczą w kursie połączonym, czyli podstawowy + „Tank”, którego koszty wynoszą od 350 do 375 euro.

Dodatkowo istnieje konieczność regularnego odnawiania uprawnień ADR co pięć lat. Koszty takiego kursu na odnowienie uprawnień (Auffrischungskurs) to około 200 euro.

Zawodowe prawo jazdy zdobyte Polsce, a jego ważność w Niemczech

Prawo jazdy kategorii C1 i C1E jest ważne w Republice Federalnej Niemiec tylko do momentu osiągnięcia przez jego posiadacza wieku 50 lat, prawo jazdy kategorii C i CE tylko do pięciu lat od daty wydania. Według aktualnie obowiązującej regulacji prawnej polskie prawo jazdy może zostać zmienione na niemieckie po złożeniu pisemnego wniosku. Do wniosku o niemieckie prawo jazdy należy załączyć następujące dokumenty:

• dokument identyfikacji osoby ubiegającej się o wizę (kopia dowodu osobistego lub paszportu),
• potwierdzenie zameldowania z niemieckiego biura meldunkowego (Einwohnermeldeamt, Bürgerberatung/Bürgerservice),
• aktualne zdjęcie biometryczne,
• oryginał prawa jazdy wydany w kraju.

Dla kategorii C, C1, CE, C1E (ciężarówki) należy przedstawić zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia oraz zaświadczenie o stanie wzroku.

Dodatkowo konieczne będzie ukończenie kursów wymaganych w myśl przepisów ustawy o kwalifikacjach zawodowych kierowców (BKrFQG) oraz rozporządzenia o kwalifikacjach zawodowych kierowców (BKrFQV). W celu dalszych pytań lub wątpliwości należy skontaktować się z lokalnym urzędem ds. prawa jazdy (Fahrerlaubnisbehörde).

Uwaga: Po wydaniu niemieckiego prawa jazdy zagraniczne prawo jazdy jest zatrzymywane i zwracane organowi, który je wydał.

Artykuł opracowano wspólnie z firmą RUFUS.PL dostawcą łożysk samochodowych.