Nowy układ azylowy UE – czy przyniesie realną zmianę?
Nowa umowa azylowa Unii Europejskiej miała poprawić sytuację migracyjną w Europie, a w szczególności w Niemczech. Państwa takie jak Włochy i Grecja deklarują większą współpracę z innymi krajami UE, zobowiązując się do przyjmowania migrantów, którzy już wcześniej złożyli w ich państwach wnioski o azyl, a mimo to udali się dalej – przede wszystkim do Niemiec.
Eksperci zastrzegają jednak, że rzeczywistość wygląda inaczej. Dane niemieckiej Bundespolizei oraz Federalnego Urzędu ds. Migracji i Uchodźców (BAMF) pokazują, że Grecja wykorzystuje lukę w systemie Schengen, aby „przekierowywać” migrantów do Niemiec.
Grecki „trik azylowy” – jak działa w praktyce?
Greckie władze umożliwiają migrantom posługiwanie się azylem przyznanym w Grecji, by legalnie przemieszczać się w obrębie strefy Schengen. Po uzyskaniu statusu uchodźcy i dokumentu azylowego, migranci mogą swobodnie podróżować po Europie, nominalnie w celu odwiedzenia rodziny lub krótkiego pobytu. W praktyce często wykorzystują te możliwości, aby przenieść się na stałe do Niemiec i ponownie ubiegać się tam o azyl, korzystając z wyższych świadczeń socjalnych.
Dane BAMF pokazują, że w 2024 roku do Niemiec trafiło 24 800 osób, które wcześniej uzyskały status ochrony w Grecji. W 2025 roku trend utrzymał się – między 1 stycznia a 30 listopada do Niemiec przybyło około 14 500 wnioskodawców, którzy już wcześniej otrzymali w Grecji azyl. Z tej liczby około 5 000 przybyło samolotem, reszta – autobusem, pociągiem lub z pomocą przemytników. Spadek liczby migrantów w porównaniu z rokiem poprzednim wynika głównie z zaostrzenia kontroli granicznych oraz znacznego wzrostu cen usług przemytniczych.
Wyniki decyzji azylowych w Niemczech
Od stycznia 2025 roku BAMF rozpatrzył ponad 27 800 wniosków migrantów, którzy w ciągu ostatnich dwóch lat przybyli do Niemiec z Grecji z już przyznanym statusem ochrony. Z tego 17 500 wniosków zostało odrzuconych lub uznanych za „oczywiście bezzasadne” bądź „niedopuszczalne”. Tylko około 10 300 wniosków zakończyło się uznaniem azylu.
Manuel Ostermann, wiceprzewodniczący Niemieckiego Związku Policji Federalnej, w rozmowie z BILD podkreśla: „System Schengen w Europie wyraźnie zawiódł. W kwestii migracji nie ma europejskiej solidarności i trudno oczekiwać, że sytuacja ulegnie zmianie. Grecja dotychczas niewiele zrobiła, aby przyjmować z powrotem migrantów, i w przyszłości również nie spodziewałbym się znaczących zmian.”
Propozycje niemieckich władz
Ostermann docenia działania niemieckiego ministra spraw wewnętrznych, Alexandera Dobrindta (CSU), ale jednocześnie zaznacza konieczność wprowadzenia „twardych środków”, aby Niemcy przestały być głównym celem nielegalnej migracji. Według niego system świadczeń pieniężnych powinien zostać zastąpiony świadczeniami rzeczowymi, a około 50 000 migrantów objętych obowiązkiem opuszczenia kraju powinno być przetrzymywane w centrach typu „Anker-Zentrum” z podstawowym wyżywieniem i schronieniem do czasu deportacji.
Jak wygląda „azylowy trik” w praktyce?
Migranci, głównie z Afganistanu, Syrii i Iraku, trafiają do Grecji drogą morską lub lądową, gdzie składają wniosek o azyl i oczekują na decyzję w centrach dla uchodźców na wyspach lub kontynencie. Po uzyskaniu statusu ochrony i dokumentu azylowego korzystają z prawa do swobodnego przemieszczania się w strefie Schengen. Często jednak zamiast krótkich wizyt w innych krajach UE, wybierają Niemcy jako miejsce stałego pobytu, ponownie ubiegając się o azyl i uzyskując w ten sposób wyższe świadczenia socjalne.
Podsumowanie
Pomimo deklaracji Grecji i Włoch o lepszej współpracy w ramach nowego układu azylowego UE, dane pokazują, że problem migracji do Niemiec wciąż pozostaje znaczący. Rosnąca liczba wniosków od osób, które już wcześniej uzyskały azyl w Grecji, oraz wysoki odsetek odrzuconych wniosków w Niemczech wskazują na systemowe niedociągnięcia w europejskiej polityce migracyjnej. Eksperci i funkcjonariusze podkreślają potrzebę wprowadzenia bardziej zdecydowanych środków w Niemczech, aby ograniczyć napływ nielegalnych migrantów i zapewnić skuteczne egzekwowanie prawa.
źródło: bild.de
