Niemcy planują obniżkę kosztów gazu i utrzymanie stabilnych emerytur: nowe projekty ustaw przyjęte przez rząd federalny

W środę, 6 sierpnia 2025 roku, niemiecki rząd federalny przyjął szereg projektów ustaw, które mają na celu odciążenie finansowe obywateli i przedsiębiorstw, modernizację systemów energetycznych, wzmocnienie systemu opieki oraz zabezpieczenie przyszłości emerytur. Uregulowania obejmują między innymi zniesienie opłaty za magazynowanie gazu, rozwój geotermii i dużych pomp ciepła, reformę zawodów opiekuńczych, gwarancję poziomu emerytur do 2031 roku oraz walkę ze zjawiskiem pracy na czarno. Przedstawiamy szczegółowy przegląd najważniejszych decyzji podjętych przez niemieckie władze.

Zniesienie opłaty za magazynowanie gazu – ulga dla gospodarstw domowych i przemysłu

Federalne Ministerstwo Gospodarki zaproponowało zniesienie tzw. opłaty za magazynowanie gazu (Gasspeicherumlage), która została wprowadzona w 2022 roku w odpowiedzi na kryzys energetyczny po rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Obecnie wynosi ona 2,89 euro za megawatogodzinę i stanowi znaczący składnik ceny gazu – około 2,4% dla klientów indywidualnych i aż 5% dla odbiorców przemysłowych.

Nowe regulacje przewidują, że od tej pory koszt utrzymania rezerw gazowych zostanie pokryty z budżetu państwa. Według danych agencji dpa i Reuters, łączna wartość odciążenia wyniesie około 3,4 miliarda euro rocznie.

Na zniesieniu opłaty skorzystają przede wszystkim gospodarstwa domowe i przemysł energochłonny. Czteroosobowa rodzina może zaoszczędzić rocznie od 30 do 60 euro, natomiast największym beneficjentem będzie branża chemiczna, producenci nawozów, hutnictwo oraz przemysł szklarski i ceramiczny.

Uproszczenie procedur dla geotermii i dużych pomp ciepła

Drugim kluczowym elementem polityki energetycznej rządu jest planowana ustawa o przyspieszeniu rozwoju technologii przyjaznych klimatowi, takich jak geotermia, duże pompy ciepła oraz systemy magazynowania ciepła. Projekt autorstwa minister gospodarki Kathariny Reiche (CDU) zakłada, że inwestycje w tego typu instalacje zostaną uznane za „ponadprzeciętnie istotne z punktu widzenia interesu publicznego”.

Nowy status prawny ma usprawnić i przyspieszyć procedury administracyjne. Szczególny priorytet mają zyskać także instalacje wykorzystujące ciepło z wód powierzchniowych, ścieków oraz ciepła odpadowego z przemysłu.

Według badania Instytutu Fraunhofera z 2023 roku, Niemcy mogłyby pokryć ponad jedną czwartą rocznego zapotrzebowania na ciepło dzięki geotermii. Rozwój tej technologii był dotąd hamowany przez skomplikowane i czasochłonne procedury. Nowy projekt ustawy musi jeszcze zostać zatwierdzony przez Bundestag i Bundesrat.

Reforma zawodów opiekuńczych i walka z niedoborem personelu

Z uwagi na pogłębiający się kryzys kadrowy w sektorze opieki zdrowotnej i długoterminowej, rząd federalny planuje dwie istotne reformy. Pierwsza z nich to ustawa mająca na celu rozszerzenie kompetencji zawodowych pielęgniarek oraz ograniczenie biurokracji. Druga – wprowadzenie jednolitego systemu kształcenia w zawodzie asystenta opieki.

Nowe przepisy umożliwią pielęgniarkom wykonywanie zadań, które dotychczas były zarezerwowane wyłącznie dla lekarzy. Ma to poprawić jakość opieki nad pacjentami oraz zwiększyć atrakcyjność zawodu. Szczegółowy zakres nowych uprawnień zostanie ustalony w porozumieniu między organizacjami ubezpieczeń zdrowotnych, Niemieckim Stowarzyszeniem Szpitali oraz przedstawicielami branży opiekuńczej.

Drugim filarem reformy jest ujednolicenie kształcenia w zawodzie opiekuna medycznego. Obecnie w Niemczech istnieje aż 27 różnych, regionalnie regulowanych programów szkoleniowych o zróżnicowanych treściach. Tylko połowa z nich jest wynagradzana. Nowe przepisy przewidują jednolity, 18-miesięczny program szkolenia z możliwością wynagrodzenia.

Rząd gwarantuje stabilność emerytur do 2031 roku

Minister ds. społecznych Bärbel Bas (SPD) zaprezentowała projekt ustawy, który zabezpiecza obecny poziom emerytur – 48% ostatniego wynagrodzenia – do 2031 roku. Dodatkowo, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami, tzw. „renta dla matek” (Mütterrente) ma zostać podwyższona od 1 stycznia 2027 roku.

Oba projekty mają istotne konsekwencje budżetowe – ich finansowanie będzie pochodziło ze środków federalnych. Reforma emerytalna jest odpowiedzią na wyzwania demograficzne: coraz mniej osób pracujących będzie musiało utrzymywać rosnącą liczbę emerytów.

W kwestii przyszłości systemu emerytalnego pojawiają się jednak różnice zdań między młodzieżówkami CDU i SPD. Młoda Unia (Junge Union) postuluje wydłużenie wieku emerytalnego, natomiast młodzi socjaldemokraci (Jusos) chcą objęcia systemem emerytalnym również posłów Bundestagu, urzędników państwowych i osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Ustawa o obowiązku przestrzegania układów zbiorowych przy zamówieniach publicznych

Minister Bärbel Bas przedstawiła również projekt tzw. ustawy o tariftreue – przestrzeganiu układów zbiorowych. Jej celem jest wzmocnienie systemu wynagrodzeń wynikających z układów zbiorowych pracy. Zgodnie z projektem, firmy ubiegające się o zamówienia publiczne o wartości przekraczającej 50 000 euro będą musiały zapewnić swoim pracownikom wynagrodzenie, dodatki świąteczne, urlopy i czas odpoczynku zgodnie z obowiązującymi w danej branży układami zbiorowymi.

Tło tej inicjatywy stanowi systematyczny spadek liczby pracowników objętych układami zbiorowymi – obecnie jest to mniej niż połowa zatrudnionych w Niemczech. Przedstawiciele pracodawców krytykują projekt, podczas gdy związki zawodowe wyrażają poparcie.

Utrzymanie biletu Deutschlandticket i walka z pracą na czarno

Kolejna planowana nowelizacja ma zapewnić finansowanie tzw. Deutschlandticket (biletu miesięcznego na transport publiczny w całych Niemczech) również w roku 2026. Projekt przewiduje wykorzystanie środków budżetu federalnego na ten cel.

Wicekanclerz Lars Klingbeil (SPD) przedstawił natomiast projekt ustawy zaostrzającej przepisy dotyczące zwalczania pracy na czarno i uchylania się od płacenia podatków. Szczegóły nie zostały jeszcze ujawnione, ale celem jest zwiększenie skuteczności organów kontrolnych oraz wzmocnienie uczciwej konkurencji na rynku pracy.

Rząd federalny Niemiec kontynuuje intensywne prace legislacyjne w kluczowych obszarach polityki społecznej, energetycznej i gospodarczej. Przyjęte przez gabinet projekty ustaw stanowią ważny krok w kierunku stabilizacji gospodarki, wsparcia społeczeństwa oraz modernizacji kraju w obliczu nadchodzących wyzwań demograficznych i klimatycznych.

źródło: zeit.de