W Niemczech podatnicy są kwalifikowani do 6 różnych klas podatkowych (niem. Steuerklassen), w zależności od sytuacji osobistej. To, do której „trafimy” będzie miało wpływ na wysokość płaconych przez nas podatków.
W największych uproszczeniu to, co określa naszą klasę podatkową, to nasz stan cywilny. Klasę możemy wybrać samodzielnie tylko po ślubie. W Niemczech jesteśmy zobligowani do informowania urzędu skarbowego o wszystkich kwestiach, które mogą mieć wpływ na zmianę klasy podatkowej (np. rozwód). Przy meldunku w Niemczech osobom samotnym automatycznie przypisywana jest pierwsza klasa podatkowa.
Jeśli posiadamy dzieci, to do Finanzamtu (urząd skarbowy w Niemczech) należy dostarczyć akt urodzenia, aby móc skorzystać z ulgi podatkowej na dzieci, zwanej po niemiecku Kinderfreibetrag. Małżeństwo otrzymuje przy meldunku automatycznie komibinację klas podatkowych 4/4. Można ją zmienić przesyłając do Finanzamtu wniosek o zmianę na kombinację 3/5 (poniżej w tekście znajdzieci link do artykułu, w którym dokładnie tłumaczymy jak to zrobić).
Osoby samotnie wychowujące dzieci mogą się starać o drugą klasę podatkową, lecz również w tym wypadku należy dostarczyć odpowiedni wniosek. Pracodawca pobiera z Finanzamtu raz w miesiącu drogą elektroniczną aktualny stan klasy podatkowej, na podstawie którego wyliczane jest wynagrodzenie.
Klasy podatkowe w Niemczech w skrócie
W największych uproszczeniu w Niemczech mamy 6 klas podatkowych:
- Klasa I: osoby niezamężne / rozwiedziona / w separacji / owdowiałe / osoby w związku małżeńskim, których małżonek nie jest rezydentem podatkowym w Niemczech lub mieszka poza UE / osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwa domowe
- Klasa II: osoby samotnie wychowujące dzieci, uprawniona do zasiłków dla samotnych rodziców
- Klasa III: osoby zamężne, których małżonek jest bezrobotny lub jest zaliczany do piątej klasy podatkowej / osoby owdowiałe (do roku od śmierci małżonka)
- Klasa IV: małżeństwa, które mają podobne zarobki (obydwoje przebywają na terenie Niemiec) / małżeństwa, które nie zdecydowały się na wybór żadnej klasy podatkowej
- Klasa V: osoby zamężne, których małżonek należy do trzeciej klasy podatkowej
- Klasa VI: osoby, które otrzymują wiele pensji od więcej niż jednego pracodawcy / osoby pracujące w dwóch lub więcej zawodach
Jak dowiedzieć się, jaką mamy klasę podatkową?
Po zameldowaniu w Niemczech w czasie kilku tygodni otrzymujemy numer identyfikacji podatkowej. Podajemy go naszemu pracodawcy.
Finanzamt przypisuje nas do określonej klasy podatkowej na podstawie naszego stanu cywilnego, a następnie informuje o tym naszego pracodawcę. Pracodawcy, gdy już zna naszą klasę podatkową, może właściwie odprowadzać zaliczki na nasz podatek dochodowy. Do czasu ustalenia klasy podatkowej będziemy płacić najwyższą stawkę podatku. Informację o naszej klasie podatkowej znajdziemy również na odcinku naszej wypłaty – jest on oznaczony pod symbolem StKl., czyli Steuerklasse.
Na co ma wpływ klasa podatkowa w Niemczech?
Klasa podatkowa w Niemczech ma wpływ na wysokość świadczeń chorobowych, zasiłku dla bezrobotnych, zasiłków macierzyńskich i wychowawczych (tzw. Kindergeld) czy alimentów.
Klasy podatkowe nie mają wpływu na ostateczną zapłaconą przez nas kwotę podatku w danym roku. Podatki w każdej z klas mogą okazać się zbliżone. Główna różnica to kwota podatku pobierana w formie zaliczek. Jeśli jesteśmy w klasie podatkowej, w której są pobierane wysokie zaliczki na poczet podatku, możemy liczyć na zwrot nadpłaconego podatku. Jeśli natomiast jesteśmy w klasie podatkowej, w której są pobierane niskie zaliczki na poczet podatku, być może będziemy musieli dopłacić nadpłacony podatek na koniec roku podatkowego.
Klasy podatkowe w Niemczech
Poniżej znajdziecie szczegółowe informacje na temat klas podatkowych w Niemczech!
Steuerklasse 1
Podatek w 1. klasie podatkowej w Niemczech wynosi około 28%. Obejmuje ona następujące grupy osób:
- Osoby niezamężne
- Osoby rozwiedzione
- Osoby w separacji
- Osoby owdowiałe (co najmniej 2 lata temu)
- Osoby prowadzące jednoosobowe gospodarstwa domowe
- Osoby w związku małżeńskim, których małżonek nie jest rezydentem podatkowym w Niemczech
- Osoby w związku małżeńskim, których małżonek mieszka poza Unią Europejską
W 2024 roku kwota wolna od podatku w 1. klasie podatkowej wynosi 11 604 euro.
Podatnicy z pierwszej klasy podatkowej nie muszą z reguły rozliczać się co roku. Mogą jednak zostać do tego zobligowani przez niemiecki Urząd Skarbowy (niem. Finanzamt) lub zrobić to dobrowolnie, aby uzyskać zwrot nadpłaconego podatku. W ramach tej klasy musimy bowiem odprowadzane dość wysokie zaliczki na poczet podatku dochodowego. Klasa ta jest przypisywana automatycznie.
Jeśli samotnie wychowuje dzieci i pobieramy zasiłki, możemy zmienić klasę 1 na 2.
Steuerklasse 2
2.klasa podatkowa w Niemczech obejmuje m.in. osoby samotnie wychowujące dzieci, pobierające zasiłki rodzinne na dzieci. W 2024 roku kwota wolna od podatku w 2. klasie podatkowej wynosi 11 604 euro. Druga klasa podatkowa w Niemczech obejmuje bardzo wąską grupę podatników, mianowicie osoby samotnie wychowujące dzieci, które pobierają zasiłki rodzinne na dzieci. Dzieci muszą mieszkać w jednym gospodarstwie domowym z podatnikiem. Do tej klasy nie jesteśmy przypisywani automatycznie, musimy złożyć odpowiedni wniosek w niemieckim urzędzie skarbowym (Finanzamt).
Steuerklasse 3
Podatek w 3. klasie podatkowej w Niemczech wynosi około 26%. Do tej klasy podatkowej przypisywane są osoby:
- osoby zamężne, których małżonek jest bezrobotny lub jest przypisany do 5. klasy podatkowej
- osoby owdowiałe (do roku od śmierci małżonka)
W 2024 roku kwota wolna od podatku w 3. klasie podatkowej wynosi 23 208 euro (oboje małżonków).
Trzecia klasa podatkowa w Niemczech obejmuje przede wszystkim małżeństwa i osoby w związkach partnerskich, czyli najwięcej niemieckich podatników. Zazwyczaj w ramach tej klasy sami musimy uregulować nadpłacony podatek dochodowy. Małżeństwa będące w klasie podatkowej 3, muszą składać wspólne coroczne zeznanie podatkowe. Ostatecznym dniem rozliczenia jest 31 lipca danego roku.
Trzecia klasa podatkowa jest opłacalna tylko w sytuacji, gdy nasz współmałżonek ma niskie dochody. Jeśli jeden z małżonków wybierze klasę 3, drugi automatycznie przypisywany jest do klasy 5.
Steuerklasse 4
4 klasa podatkowa w Niemczech obejmuje m.in.:
- małżeństwa, które mają podobne zarobki (obydwoje przebywają na terenie Niemiec)
- małżeństwa, które nie zdecydowały się na wybór żadnej klasy podatkowej (są przypisani po zawarciu małżeństwa albo po uzyskaniu meldunku w Niemczech)
W 2024 roku kwota wolna od podatku w 4. klasie podatkowej wynosi 11 604 euro. Czwarta klasa podatkowa jest przypisywana automatycznie małżeństwom (jeśli nie wybiorą innej). Warto w niej pozostać, jeśli zarobki obydwu małżonków są na zbliżonym poziomie.
Steuerklasse 5
5. klasa podatkowa w Niemczech obejmuje m.in.:
- osoby zamężne, których małżonek należy do trzeciej klasy podatkowej
- osoby pracujące w dwóch lub więcej zawodach
W klasie podatkowej 5 nie ma już zastosowania podstawowa kwota wolna od podatku oraz kwota wolna od podatku na dziecko, ponieważ są one uwzględniane w przypadku partnerów w klasie 3. Jeśli jeden z małżonków/partnerów wybrał trzecią klasę podatkową, druga osoba jest automatycznie przypisywana do piątej. Małżeństwa będące w klasie podatkowej 5, muszą składać wspólne zeznanie podatkowe.
Steuerklasse 6
6.klasa podatkowa w Niemczech obejmuje m.in.: osoby, które otrzymują wiele pensji od więcej niż jednego pracodawcy.
Zasadniczo klasa podatkowa 6 ma najwyższe obciążenie podatkowe, ponieważ nie można w niej skorzystać ani z ulgi na dzieci, ani z ulgi pracowniczej, ani z ulgi podstawowej. Wysokie potrącenia i niewielkie odliczenia roczne są uzasadnione drugim stosunkiem pracy, ponieważ w rezultacie dana osoba zarabia więcej.
Przed podjęciem drugiej pracy z klasą podatkową 6, warto obliczyć, czy ta druga praca jest opłacalna finansowo. W klasie podatkowej 6 nie ma znaczenia, czy jest się żonatym lub posiada dzieci. Wynika to z faktu, że w tym przypadku nie można uwzględniać żadnych rocznych odliczeń. To sprawia, że klasa podatkowa 6 różni się zasadniczo od klas podatkowych 1 do 5.
Jak się dowiedzieć jaka jest moja aktualna klasa podatkowa?
Osoby samotne, które nie posiadają dzieci otrzymują pierwszą klasę podatkową. Jeśli Wasza sytuacja rodzinna jest jednak inna, to klasę podatkową w Niemczech można ustalić następująco:
- Od 1. stycznia 2013 roku funkcjonuje w Niemczech elektroniczna karta podatkowa, niem. Elektronische Lohnsteuerabzugsmerkmale (w skrócie ELStAM), która zastąpiła dotychczasową papierową wersję karty podatkowej (Lohnsteuerkarte). ELStAM zawiera wszelkie dane podatnika, również informacje o aktualnej klasie podatkowej. Niemieckie urzędy skarbowe (Finanzamt) udzielają informacji dotyczących danych zawartych w elektronicznej karcie podatkowej. Aby dowiedzieć się jaką klasę podatkową aktualnie posiadacie, wystarczy wykonać telefon do urzędu skarbowego lub przesłać maila z zapytaniem
- Można również udać się osobiście do Finanzamtu, gdzie od ręki zostanie wystawione zaświadczenie o klasie podatkowej
Klasa podatkowa w Niemczech, jeśli jedno z małżonków mieszka w Polsce
W związku z tym, że wiele osób pyta o klasę podatkową w sytuacji, kiedy jedno z małżonków mieszka w Polsce, postanowiliśmy napisać o tym krótką informację. Otóż sytuacja wygląda następująco:
- Jeśli łączne zarobki w przynajmniej 90 procentach podlegają niemieckiemu podatkowi dochodowemu, to istnieje możliwość otrzymania 3 klasy podatkowej w Niemczech. Jeśli zarobki jednego z małżonków nie przekraczają kwoty 23 208 (stan: 2024) euro rocznie, to możliwość otrzymania 3 klasy podatkowej jest dana, nawet jeśli niemieckiemu podatkowi dochodowemu podlega mniej niż 90 proc. łącznych zarobków. Zmiany można dokonać w urzędzie skarbowym składając nieformalny wniosek
- Małżonek pracujący w Niemczech, musi dołączyć do rozliczenia podatkowego robionego w Niemczech zaświadczenie o zarobkach drugiego z małżonków, które mieszka i pracuje w Polsce
Czy rozliczać się wspólnie z małżonkiem mieszkającym w Polsce, czy lepiej osobno?
Jeśli pracujecie w Niemczech, a małżonek w Polsce, to pojawia się pytanie, czy korzystniej jest się rozliczać razem w Niemczech, czy lepiej osobno. Otóż, jeśli małżonek mieszkający w Polsce zarabia mniej, to warto dokonać wspólnego rozliczenia w Niemczech. W tym celu należy dołączyć zaświadczenie o zarobkach małżonka w Polsce. Olbrzymią zaletą tego rozwiązania jest możliwość dokonania odliczeń z tytułu „rozłąki z rodziną”. W ramach tego odliczenia można na przykład podać koszty przejazdu do Polski (raz w miesiącu), co w skali roku stanowi pokaźną sumę.
Kto w Niemczech jest zobowiązany do zrobienia rozliczenia podatkowego?
Na to pytanie odpowiedzieliśmy tutaj: Kto jest w Niemczech zobowiązany do zrobienia rozliczenia podatkowego?
Jak znaleźć niedrogiego doradcę podatkowego w Niemczech?
Numer identyfikacji podatkowej oraz numer identyfikacyjny?
Z tego miejsca zachęcamy również do przeczytania artykułu wyjaśniającego różnice pomiędzy numerem identyfikacji podatkowej oraz numerem identyfikacyjnym:
Oprócz tego we wzorach pism znajdziecie wniosek o opodatkowanie w Niemczech dla osób bez meldunku:
Ile netto z brutto w Niemczech?
Jeśli chcecie się dowiedzieć ile wyniesie Wasza wypłata netto, możecie skorzystać z naszego kalkulatora:
Klasa podatkowa dla firmy w Niemczech
Wiele osób wychodzi z błędnego założenia, że osoby posiadające w Niemczech firmę, mają własną klasę podatkową. Z tych i innych błędnych informacji wyprowadzamy Was w tym artykule: 7 błędnych opinii dotyczących klas podatkowych dla osób posiadających w Niemczech firmę.
W Niemczech istnieją tak zwane Lohnsteuerhilfeverein, czyli stowarzyszenia pomagające w sprawach związanych z podatkiem od wynagrodzenia, np. w dokonywaniu rocznego rozliczenia podatkowego. Całość funkcjonuje na zasadach członkostwa, w ramach którego uiszcza się roczną składkę. Wysokość składki zależy od wysokości zarobków. Można ją obliczyć na stronie wybranego stowarzyszenia. Przykładowa składka w stowarzyszeniu „Steuerring”: przy zarobkach 33 000 euro brutto rocznie wysokość składki wynosi 98 euro rocznie.
Oto kilka popularnych stowarzyszeń pomagających w sprawach podatkowych:
Jak zmienić klasę podatkową w Niemczech?
Jeśli zastanawiacie się w jakich sytuacjach opłacalna będzie zmiana klasy podatkowej w Niemczech i jak tego dokonać, to zachęcamy do przeczytania następującego artykułu:
Znajdziecie w nim szczegółowe informacje oraz przetłumaczony formularz.